زنان نیمی از جمعیت ایران را تشکیل میدهند و پتانسیل بالایی برای کمک به رشد و توسعه اقتصادی کشور دارند. با این حال، آخرین آمارها نشان میدهد که تنها ۱۴ درصد از زنان تمایل به کار دارند. این رقم نشاندهنده انفعال ۲۷.۵ میلیون زن در سن کار است که میتوانند با ورود به بازار کار، حجم عظیمی از ارزشافزوده اقتصادی خلق کنند. این مقاله به بررسی قدرت خلق ثروت زنان در ایران و نقش آنان در توسعه اقتصادی کشور میپردازد و عواملی که باعث کاهش مشارکت زنان در بازار کار میشوند را تحلیل میکند.
نقش و اهمیت زنان در اقتصاد ایران
زنان در ایران نقشهای متعددی ایفا میکنند، از جمله تربیت فرزندان، مراقبت از خانواده و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی. با این حال، نقش آنان در اقتصاد کشور همچنان کمتر از حد انتظار است. تحقیقات نشان میدهد که زنان با ورود به بازار کار میتوانند بهبود قابلتوجهی در رشد اقتصادی کشور ایجاد کنند. افزایش مشارکت زنان در بازار کار به کاهش فقر خانوارها، افزایش درآمد خانوارها و ارتقای سطح زندگی منجر میشود.
آمار و اطلاعات مشارکت زنان در بازار کار
بر اساس آمارهای منتشرشده، تنها ۱۴ درصد از زنان ایرانی تمایل به کار دارند. این رقم بسیار پایینتر از میانگین جهانی و حتی کشورهای همسایه است. برای مثال، در عربستان سعودی که سالها با تعصبات فرهنگی و قبیلهای روبهرو بود، نرخ مشارکت زنان در یک دوره ۳۰ ساله از ۱۵ درصد در سال ۱۹۹۰ به ۳۰ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. در حالی که ایران به عنوان یکی از پیشرفتهترین کشورهای خاورمیانه شناخته میشود، نرخ مشارکت زنان در بازار کار نسبت به سایر کشورها بسیار پایینتر است.
عوامل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی موثر بر مشارکت پایین زنان
عوامل متعددی در مشارکت پایین زنان در بازار کار نقش دارند که شامل موارد زیر میشوند:
1. آداب و رسوم فرهنگی: بسیاری از زنان ایرانی تحت تأثیر آداب و رسوم فرهنگی و نقشهای جنسیتی سنتی، از ورود به بازار کار دور ماندهاند. تربیت فرزندان و مراقبت از خانواده از جمله وظایفی است که به صورت سنتی به زنان محول شده است و باعث شده تا آنها از فرصتهای شغلی کمتری برخوردار باشند.
2. تعصبات جنسیتی: وجود تعصبات جنسیتی در بازار کار و محیطهای کاری نیز از دیگر عواملی است که باعث کاهش مشارکت زنان شده است. زنان در برخی موارد با تبعیضهای شغلی و حقوقی روبهرو هستند و ارتقای شغلی و دستمزد کمتری نسبت به مردان دارند.
3. مشکلات اقتصادی: وضعیت رکود اقتصادی و تحریمهای بینالمللی نیز باعث شده تا بازار کار توان جذب نیروی کار را نداشته باشد. این ناتوانی در مورد زنان که به عنوان نیروی کار حاشیهای تلقی میشوند، بیشتر احساس میشود.
4. عدم دسترسی به امکانات و حمایتها: زنان به دلیل عدم دسترسی به امکانات و حمایتهای لازم، از جمله مهدکودکها، تسهیلات مالی و آموزشهای حرفهای، نمیتوانند بهطور کامل در بازار کار مشارکت کنند.
اهمیت آموزش و تحصیلات در افزایش مشارکت زنان
تحصیلات نقش مهمی در افزایش مشارکت زنان در بازار کار ایفا میکند. آمارها نشان میدهد که زنان دارای تحصیلات دانشگاهی، شکاف دستمزدی کمتری نسبت به مردان دارند و نرخ مشارکت آنها در اقتصاد بیشتر است. بهبود سطح تحصیلات زنان نه تنها به افزایش مشارکت آنها در بازار کار کمک میکند، بلکه به ارتقای کیفیت نیروی کار و افزایش بهرهوری اقتصادی منجر میشود.
قدرت خلق ثروت زنان در اقتصاد ایران
ورود زنان به بازار کار و مشارکت فعال آنها میتواند به خلق ثروت و افزایش ارزشافزوده اقتصادی منجر شود. زنان به دلیل داشتن مهارتها و تواناییهای مختلف میتوانند به بهبود فرآیندهای تولید، افزایش نوآوری و ارتقای کیفیت محصولات کمک کنند. همچنین، ورود زنان به بازار کار میتواند به افزایش درآمد خانوارها و کاهش فقر کمک کند.
مزایای اقتصادی افزایش مشارکت زنان
افزایش مشارکت زنان در بازار کار مزایای اقتصادی متعددی به همراه دارد که شامل موارد زیر میشود:
1. افزایش تولید ناخالص داخلی: افزایش مشارکت زنان در بازار کار به افزایش تولید ناخالص داخلی کشور کمک میکند. زنان با ورود به بازار کار میتوانند به تولید و ارائه خدمات متنوعی کمک کنند که به افزایش ارزشافزوده اقتصادی منجر میشود.
2. کاهش نرخ بیکاری: افزایش مشارکت زنان در بازار کار به کاهش نرخ بیکاری در کشور کمک میکند. این امر به کاهش فشارهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از بیکاری منجر میشود و به بهبود کیفیت زندگی مردم کمک میکند.
3. افزایش درآمد خانوارها: زنان با ورود به بازار کار میتوانند به افزایش درآمد خانوارها کمک کنند. این امر به بهبود وضعیت مالی خانوارها و افزایش قدرت خرید مردم منجر میشود.
4. کاهش فقر: افزایش مشارکت زنان در بازار کار به کاهش فقر در سطح خانوارها کمک میکند. زنان با کسب درآمد و مشارکت در فعالیتهای اقتصادی میتوانند به بهبود وضعیت مالی خانوارها و کاهش فقر کمک کنند.
راهکارهای افزایش مشارکت زنان در بازار کار
برای افزایش مشارکت زنان در بازار کار و بهرهبرداری از ظرفیتهای آنها، میتوان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
1. ترویج فرهنگ برابری جنسیتی: فرهنگسازی و ترویج برابری جنسیتی در جامعه از اهمیت ویژهای برخوردار است. باید تلاش شود تا تعصبات جنسیتی و نقشهای جنسیتی سنتی کاهش یابد و زنان به عنوان نیروهای فعال و موثر در جامعه شناخته شوند.
2. افزایش دسترسی به امکانات و حمایتها: فراهمسازی امکانات و حمایتهای لازم از جمله مهدکودکها، تسهیلات مالی و آموزشهای حرفهای برای زنان از اهمیت ویژهای برخوردار است. این اقدامات به زنان کمک میکند تا بتوانند بهطور کامل در بازار کار مشارکت کنند.
3. تسهیل دسترسی به تحصیلات: افزایش دسترسی زنان به تحصیلات و بهبود کیفیت آموزشهای ارائهشده به آنان از اهمیت ویژهای برخوردار است. باید تلاش شود تا زنان به تحصیلات عالی دسترسی داشته باشند و بتوانند مهارتها و دانش لازم برای مشارکت فعال در بازار کار را کسب کنند.
4. اصلاح قوانین و مقررات: اصلاح قوانین و مقررات مربوط به بازار کار به منظور حمایت از حقوق زنان و کاهش تبعیضهای شغلی از اهمیت ویژهای برخوردار است. باید تلاش شود تا قوانین حمایتی برای زنان شاغل تدوین و اجرا شود.
5. تسهیل شرایط کاری: ایجاد شرایط کاری مناسب از جمله انعطافپذیری در ساعات کاری، امکان کار از راه دور و تسهیل مرخصیهای زایمان و مراقبت از کودک از اهمیت ویژهای برخوردار است. این اقدامات به زنان کمک میکند تا بتوانند مسئولیتهای خانوادگی و شغلی خود را بهتر مدیریت کنند.
زنان گنج ارزشمندی برای اقتصاد ایران هستند و با بهرهبرداری از ظرفیتهای آنها میتوان به رشد و توسعه اقتصادی کشور کمک کرد. افزایش مشارکت زنان در بازار کار به خلق ثروت، افزایش تولید ناخالص داخلی، کاهش نرخ بیکاری و کاهش فقر خانوارها کمک میکند. برای دستیابی به این هدف، باید تلاش شود تا تعصبات جنسیتی کاهش یابد، امکانات و حمایتهای لازم برای زنان فراهم شود و قوانین و مقررات مربوط به بازار کار اصلاح گردد. با این اقدامات، میتوان به بهرهبرداری کامل از ظرفیتهای زنان و تحقق توسعه پایدار در ایران دست یافت.
---
این مقاله به بررسی قدرت خلق ثروت زنان در ایران و نقش آنان در توسعه اقتصادی کشور پرداخته است. آیا مطلب دیگری هست که بخواهید اضافه کنید؟