"می‌میریم، ذلت نمی‌پذیریم"؛ چرایی استواری ایران در برابر ادعاهای ترامپ و فلسفه عاشورایی مقاومت
✍️نویسنده : فوآد شعبانی
ادعای اخیر دونالد ترامپ مبنی بر «تسلیم بی‌قید و شرط ایران در مذاکرات نروژ» نه تنها مبتنی بر واقعیت‌های سیاسی و تاریخی نیست، بلکه ناشی از درک نادرست از هویت و بنیان‌های فکری-اعتقادی جمهوری اسلامی ایران است. این ادعا، بار دیگر یادآور ضرورت واکاوی ریشه‌های عمیق «فرهنگ مقاومت و عزت‌مداری» در کانون نظام جمهوری اسلامی است که برگرفته از آموزه‌های اصیل اسلامی، به ویژه مکتب تشیع و الهام‌گرفته از قیام جاودانه عاشورا می‌باشد. این مقاله به تبیین علل عدم امکان تسلیم ایران در برابر فشارها و ارتباط آن با انگاره‌های رهبری انقلاب و فلسفه عاشورا می‌پردازد.
۱. ریشه‌های اعتقادی و انقلابی: نفی ذلت در کانون هویت سیاسی
جمهوری اسلامی ایران، بر خلاف بسیاری از نظام‌های سیاسی، هویتی عمیقاً دینی و انقلابی دارد. رهبری این نظام، مستقیماً متأثر از آموزه‌های شیعی و آرمان‌های انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ است. یکی از اساسی‌ترین انگاره‌های این مکتب، برگرفته از "روز عاشورا" و قیام امام حسین (علیه السلام) است: «هیّهات منّ الذلّه» (هرگز تن به ذلت نمی‌دهیم). این شعار تنها یک عبارت تاریخی نیست؛ یک راهبرد حیاتی و هویتی برای نظامی است که بقای خود را در گرو حفظ عزت و استقلال می‌داند. پذیرش سلطه یا تسلیم بی‌قید و شرط در برابر زورگویان، در تضاد ذاتی با این اصل بنیادین قرار دارد و به معنای نفی اساس هویت و مشروعیت نظام است. رهبر انقلاب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، همواره بر این اصل تأکید کرده‌اند: «مسئله عزت و ذلت برای ما مسئله‌ای اصولی است... ملت ایران ذلّت را نخواهد پذیرفت» (بیانات ۱۴۰۱/۰۶/۳۱).
۲. عاشورا: نماد ناب مبارزه با ذلت و استکبار
قیام امام حسین (علیه السلام) در روز عاشورا، نقطه عطفی در تاریخ تشیع و اسلام است که فلسفه نپذیرفتن ذلت را به روشنی ترسیم می‌کند:
چه گفت؟
امام حسین (ع) در مواجهه با سپاه یزید و پیشنهادهای به ظاهر مسالمت‌آمیز (ولی در باطن ذلتبار) مانند بیعت با یزید یا بازگشت به مدینه، فرمود: «هیّهات منّ الذلّه؛ آل الله أولی بذلک من آل زیاد» (هرگز تن به ذلت نخواهیم داد؛ خاندان خداوند به پاکی از خاندان زیاد سزاوارترند). ایشان همچنین فرمود: «إنّی لم أخرج أشراً ولا بطراً... وإنّما خرجت لطلب الإصلاح فی أمّه جدّی...»(من از روی هوا و هوس یا فساد و طغیان قیام نکردم... بلکه برای اصلاح در امت جدم قیام کردم) (منبع: لهوف، سید بن طاووس). ایشان روشن کرد که هدفش احیای سنت پیامبر (ص) و امر به معروف و نهی از منکر در برابر حکومت فاسد و ظالم یزید است.
چه کرد؟
امام حسین (ع) با علم به شهادت خود و یارانش، در برابر لشکر عظیم کوفه ایستاد. ایشان عمل را بر سخن ترجیح داد. شهادت ایشان و یاران وفادارش، نشان داد که مرگ با عزت، به مراتب برتر از زندگی با ذلت است. ایشان پذیرش بیعت با حاکم فاسد و ظالم (یزید) را که به معنای مشروعیت بخشیدن به حکومت او و نابودی اسلام ناب محمدی (ص) بود، نپذیرفت و مرگ سرخ را بر زندگی ننگین ترجیح داد.
چرا رقم خورد؟
این قیام به چند دلیل اساسی رخ داد:
حفظ اساس دین: جلوگیری از تحریف اسلام و تبدیل آن به ابزاری در دست حاکمان فاسد.
مقاومت در برابر ظلم و استکبار: نپذیرفتن سلطه حکومتی که بر پایه زور، فساد و انحراف از مسیر حق بنا شده بود.
احیای امر به معروف و نهی از منکر: عمل به فریضه الهی در شرایطی که سکوت برابر با رضایت به فساد بود.
ترسیم الگوی جاویدان: ارائه نمونه اعلای فداکاری در راه حق و عزت برای تمام تاریخ بشریت.
۳. ترامپ و ادعای تسلیم: نادیده گرفتن درس‌های تاریخ و هویت
ادعای ترامپ مبنی بر تسلیم بی‌قید و شرط ایران:
نادیده گرفتن تجربه تاریخی است. ایران در طول چهار دهه گذشته، تحت شدیدترین تحریم‌ها، تهدیدها و فشارهای نظامی و اقتصادی آمریکا قرار داشته است، اما هرگز به خواسته‌های زورگویانه و غیرمنطقی کاخ سفید گردن ننهاده است. نمونه بارز آن خروج موفقیت‌آمیز از بن‌بست تحریم‌ها و حفظ برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای علیرغم خروج یکجانبه آمریکا از برجام است.
عدم درک ماهیت رهبری و نظام است. رهبری جمهوری اسلامی، خود را وارث فلسفه عاشورایی امام حسین (ع) می‌داند. پذیرش «ذلت» تسلیم در برابر زورگویی آمریکا، خیانت به خون شهدای انقلاب و شهدای کربلا و نفی اساس مشروعیت الهی نظام تلقی می‌شود.
نادیده گرفتن اراده ملت است. فرهنگ مقاومت و عزت‌مداری تنها محدود به حاکمیت نیست، بلکه در میان اقشار مختلف مردم ایران نهادینه شده است. ملت ایران بارها ثابت کرده‌اند که فشار و تحریم، بر عزم آنان برای حفظ استقلال و عزت می‌افزاید.
انعکاس رویای شکست‌خورده «حداکثر فشار» است. سیاست «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران نه تنها به تسلیم منجر نشد، بلکه باعث تقویت توانمندی‌های داخلی (همچون صنایع دفاعی، دانش هسته‌ای صلح‌آمیز، مقاومت اقتصادی) و افزایش نفوذ منطقهای ایران شد. انتظار نتیجه‌ای متفاوت از مذاکرات جدید، توهمی بیش نیست.
۴. پیروزی جبهه حق: چرا اسلام عزیز و کفر بازنده است؟
رهبری انقلاب بر اساس آموزه‌های دینی و تجربه عاشورا معتقد است که در نبرد حق و باطل، نهایتاً پیروزی از آن جبهه حق است:
پشتوانه الهی: جبهه حق، بر اساس اراده الهی و در مسیر اهداف الهی حرکت می‌کند. قرآن می‌فرماید: **«وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ»** (و سست نشوید و غمگین نگردید و شما برترید اگر ایمان داشته باشید) (آل عمران: ۱۳۹). ایمان به وعده الهی پیروزی حق بر باطل، نیروی معنوی عظیمی به جبهه مقاومت می‌بخشد.
مشروعیت و حمایت مردمی: حرکت بر اساس حق و عدالت و دفاع از عزت، پشتوانه مردمی و مشروعیت ذاتی ایجاد می‌کند، برخلاف جبهه باطل که بر پایه زور و فریب استوار است و محکوم به افول است.
پایداری و استقامت: فرهنگ شهادت و ایثار برگرفته از عاشورا، توانایی تحمل سختی‌ها و تداوم راه در جبهه حق را به نحو چشمگیری افزایش می‌دهد. شعار «می‌میریم، ذلت نمی‌پذیریم» تجلی همین روحیه است.
فقدان پایداری در جبهه باطل: جبهه استکبار (نمونه بارز: سیاست‌های آمریکا) مبتنی بر منافع مادی، قدرت‌طلبی و بی‌عدالتی است. این مبنا فاقد پایداری درونی است و در مواجهه با مقاومت پایدار، دچار تزلزل و شکست می‌شود. تاریخ سلطه‌گری آمریکا پر از شکست‌های پرهزینه در مقابل اراده‌های مقاوم است (ویتنام، افغانستان، عراق و...).
ادعای ترامپ مبنی بر تسلیم ایران در مذاکرات نروژ، نه بر اساس تحلیل واقعیت‌های سیاسی و تاریخی، که بر اساس توهم و عدم درک عمیق از هویت عزتمدار و عاشورایی جمهوری اسلامی ایران است. نظامی که رهبری آن، الگوی خود را قیام امام حسین (ع) می‌داند و شعار «هیهات منا الذله» را در استراتژی کلان خود نهادینه کرده است، هرگز تن به ذلت تسلیم در برابر زورگویی و استکبار نخواهد داد. تجربه چهار دهه مقاومت موفقیت‌آمیز در برابر شدیدترین فشارها، گواه روشنی بر این مدعاست. در نبرد حق و باطل، پیروزی نهایی از آن جبهه‌ای است که بر پایه ایمان، عدالت، عزت و مقاومت بنا شده است؛ جبهه‌ای که خون شهیدان کربلا و انقلاب، چراغ راه آن است. بنابراین، ایران در مذاکرات نروژ یا هر جای دیگر، نه تنها تسلیم نخواهد شد، بلکه با تکیه بر همین فلسفه مقاومت و عزت، به دنبال احقاق حقوق مشروع خود در چارچوب منافع ملی و اصول غیرقابل گذشت خود خواهد بود. شعار «می‌میریم، ذلت نمی‌پذیریم» تنها یک شعار نیست؛ سنگ بنای استراتژی بقا و عزت جمهوری اسلامی ایران است.
منابع:
1. قرآن کریم (بخصوص آیه ۱۳۹ سوره آل عمران).
2. سید بن طاووس، علی بن موسی.(قرن ۷ ه.ق). اللهوف علی قتلی الطفوف (لهوف). (شرح واقعه عاشورا و خطبه‌های امام حسین (ع)).
3. مجلسی، محمدباقر. (قرن ۱۱ ه.ق). بحارالانوار. (بخصوص جلد ۴۴ و ۴۵ درباره واقعه کربلا).
4. بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظله العالی):
تأکیدات مکرر بر اصل «عزت، حکمت و مصلحت» در سیاست خارجی.
بیانات مربوط به عاشورا و فلسفه قیام امام حسین (ع) (مثلاً در ایام محرم).
بیانات در رد سیاست فشار حداکثری آمریکا و تأکید بر مقاومت (مانند بیانات ۱۴۰۱/۰۶/۳۱ و بسیاری دیگر).
5. تاریخ انقلاب اسلامی ایران: تجربه مقاومت در برابر فشارها و تحریم‌های مستمر آمریکا.
6. تاریخ سیاست خارجی آمریکا: سابقه شکست‌های آمریکا در مواجهه با اراده‌های مقاوم (ویتنام، افغانستان و...).
