هر نوع بازار سرمایه‌ای از قوانین و اصطلاحات تخصصی و خاصی برخوردار می‌باشد. از این رو برای ورود و سرمایه گذاری در بازار بورس باید در اولین قدم با اصطلاحات رایج آن آشنا گردید. آشنایی با اصطلاحات بورسی از این نظر اهمیت می‌یابد که موجب درک بهتر مفاهیم و آموزش‌های مرتبط با آن می‌شود. از این رو یکی از اصطلاحات رایج در بازار بورس معاملات عمده و بلوکی می‌باشد که در میان سرمایه گذاران امری آشنا و شناخته شده است. اما معاملات بلوکی چیست و چگونه انجام میشوند؟ در ادامه‌ی این مطلب به پاسخ این پرسش می‌پردازیم و مزایا و معایب آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
معاملات بلوکی به خرید یا فروش حجم بسیار بالایی از یک سهم به صورت یکباره اطلاق می‌شود. از آنجا که خرید این چنینی در ابعاد کلان انجام می‌گیرد باید میان خریدار و فروشنده بر سر قیمت توافقاتی صورت گیرد. همان طور که می‌دانید به صورت عادی معاملات بورس در چارچوب و محدودیت‌های اعمال شده از سوی سازمان بورس انجام می‌گیرد. اما در معاملات عمده و بلوکی هیچ محدودیت و چارچوبی برای فروشنده و خریدار وجود ندارد. با توجه به حجم بالای معاملات بلوکی ثبت و سفارش‌ها بیشتر توسط سرمایه گذاران حقوقی انجام می‌شود و افراد حقیقی کمتر در آن شرکت دارند.
خرید و فروش سهام در ابعاد معاملات بلوکی می‌تواند تاثیرات و نوسانات بسیار زیادی را به بازار تحمیل کند. از این رو برای پرهیز از ایجاد نوسانات احتمالی و به اشتباه انداختن سایر سرمایه گذاران، معاملات عمده و بلوکی خارج از سیستم معاملاتی انجام می‌گیرد. به منظور ایجاد تمایز میان این نوع از معاملات با معاملات معمول در بازار بورس ایران، بازاری با عنوان سامانه معاملات بلوکی شکل گرفته است. در بستر فراهم شده خریداران و فروشندگان سهام میتوانند به راحتی به مبادله بپردازند.
سامانه معاملات بلوکی از نظر حجم معاملات و قیمت، دارای محدودیت‌هایی می‌باشد که به طور اختصار از نظر حجمی، باید بیش از 50 برابر حجم هر سفارش در بازار معمولی باشد. همچنین از نظر قیمت و ارزش معاملات بیش از 20 میلیارد ریال را در برگیرد. پارامترهای مشخص شده در معاملات بلوکی فرابورس کمی متفاوت است و از قوانین مخصوص به خود پیروی می‌کند. زمان فعالیت بازار بلوکی با بازار بورس تفاوتی ندارد و کاملا یکسان است. توجه داشته باشید که از نظر دامنه‌ی نوسانات قیمتی سامانه معاملات بلوکی کاملا تحت تاثیر بازار بورس عادی می‌باشد. به زبان ساده‌تر هر اتفاقی که در بازار بورس کشور بیفتد معاملات عمده و بلوکی را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهد.
معامله گران میتوانند با استفاده از قابلیت فیلتر معاملات بلوکی، معاملات جاری در سایت مدیریت فناوری بورس را شناسایی و مجزا کنند. برای انجام این کار کافیست دستورات لازم را در سایت معاملات بلوکی tsetmc اعمال کرده تا کلیه‌ی معاملات بلوکی جاری برایتان به نمایش درآید. توجه داشته باشید که معاملات بلوکی با نمایش عدد 2 متمایز شده‌اند. از این رو برای اعمال فیلتر می‌توانید دستور زیر را کپی کرده و در سایت معاملات بلوکی tsetmc وارد کنید و معاملات بلوکی امروز را مشاهده نمایید.
———— site information ————-//
————–END—————//
——————COMMAND START———————–//
——————– COMMAND END———————//
=========================END FUNCTION =========================//
برای اینکه بدانید معاملات بلوکی چیست و چگونه انجام میشوند، در ابتدای کار باید کارگزار خریدار پیشنهاد خود را در سامانه معاملات بلوکی ثبت نماید. این پیشنهاد در صورت رضایت خریدار توسط کارگزار وی مورد تایید قرار می‌گیرد. در نهایت فرایند معامله باید به تایید و تصویب ناظر برسد و در سامانه ثبت گردد. در حالت دوم شرایط کاملا برعکس صورت می‌گیرد؛ به گونه‌ای که ابتدا پیشنهاد فروش توسط کارگزار فروشنده‌ی سهم ثبت می‌شود. سپس کارگزار خریدار پیشنهاد را قبول کرده و آن را تایید می‌نماید. توجه داشته باشید که درصدی به عنوان کارمزد معاملات بلوکی از مبلغ کلی خرید و فروش کسر می گردد. میزان کارمزد معاملات بلوکی به حجم معاملات بستگی دارد.
در این مقاله به طور مختصر در زمینه‌ی این که معاملات بلوکی چیست و چگونه انجام میشوند صحبت کردیم و با قوانین آن تا حدودی آشنا شدیم. می‌توانید با استفاده از فیلتر معاملات بلوکی معاملات عادی را از آمار معاملات بلوکی متمایز کنید. همچنین با ایجاد سامانه معاملات بلوکی، این بازار به طور کامل از بازار بورس مجزا شده است. دلیل این تمایز جلوگیری از بروز تاثیرات هیجانی بر بازار بورس عادی می‌باشد. توجه داشته باشید که به دلیل بالا بودن حجم سفارشات در معاملات بلوکی، روند معاملات بازار بورس می‌تواند تا حدودی تحت تاثیر قرار بگیرد.
