ایکس باکس بعنوان یکی از بازیگران اصلی بازار کنسول های بازی، مدت هاست که آمار فروش خود را منتشر نمی‌کند. با وجود اینکه هیچ آمار رسمی توسط مایکروسافت اعلام نمی‌شود اما در تحلیل های مختلف به وضوح مشخص است که ایکس باکس در نسل نهم با وجود عرضه کنسولی قدرتمند و قابل ستایش اما همچنان فاصله معنا داری با رقبای خود دارد. حتی عرضه کنسول ایکس باکس سری اس، که برای ایجاد جامعه مخاطب گسترده تر طراحی شده بود هم نتوانست به پر شدن این شکاف کمک کند. اما چرا ایکس باکس دچار چنین وضعیتی شده؟ برندی که با ایکس باکس ۳۶۰ رقابتی تنگاتنگ را پلی استیشن آغاز کرد چطور چند سال بعد قافیه را واگذار کرد؟ در این مطلب سعی میکنیم به این سوالات پاسخ دهیم.
نسل هفتم و ظهور ایکس باکس ۳۶۰ نوید روزهای خوبی را به گیمر ها میداد. بازی های جذابی مثل هیلو و گرز آف وار به سرعت توانسته بود مخاطب خود را پیدا کند و انحصار بازار را بشکند. خود ایکس باکس هم در آمار فروش کنسول موفق بود و تا اواخر نسل از حریف خود جلوتر هم بود. به همین خاطر امید ها به کنسول جدید ایکس باکس زیاد بود و مدت ها در مورد قدرت این کنسول، اسم و رسمش و ظاهر آن گمانه زنی میشد. عرضه ایکس باکس وان اما نه تنها قدمی رو به جلو برای مایکروسافت و ایکس باکس نبود که تبدیل به کابوسی برای این برند شد. اهداف و سیاست های دان متریک از جمله اتصال دائمی کنسول به اینترنت و خرید اجباری کینکت همراه با ایکس باکس وان موجی از اعتراض و خشم طرفداران را در پی داشت. از طرف دیگر پلی استیشن با قدرت نسل هشتم را آغاز کرد. معرفی عناوین درخور و جذاب، طراحی ظاهری زیبا و معماری سخت افزاری ساده تر نسبت به پلی استیشن ۳ توانست سونی را به تاج و تخت خود برگرداند و ایکس باکس وان را به سادگی از سر راه بردارد.
افتضاح دان متریک حتی با آمدن فیل اسپنسر و معرفی ایکس باکس وان اس و ایکس هم جمع نشد و تغییری محسوسی در روند جذب مخاطب برای این کنسول بوجود نیاورد. اگرچه فیل اسپنسر، مدیر جدید ایکس باکس تلاش کرد با معرفی گیم پس خون جدیدی به کالبد ایکس باکس تزریق کند و ارزش افزوده ای برای کنسول خود بوجود بیاورد اما کار از کار گذشته بود و نسل هشتم دیگر میدان رقابت ایکس باکس با پلی استیشن ۴ نبود.
تبعات شکست در نسل هشتم در همینجا متوقف نشد، در واقع آسیب بزرگتری به برند ایکس باکس وارد شده بود که فراتر از فروش کنسول و بازی های این شرکت بود. نسل هشتم میزبان خرید های دیجیتالی بود و بسیاری از گیمر ها برخلاف سنت همیشگی، بجای خرید دیسک از خرید های دیجیتالی و ساخت آرشیو بازی ها برای خود استفاده میکردند. همین وابستگی به اکو سیستم کنسول های قبلی و اجرای بازی های نسل هشتم روی کنسول های جدید، و دریافت آپدیت های رایگان گرافیکی نسل نهم برای برخی عناوین باعث شد تا پیوند بین دو نسل هشتم و نهم ناگسستنی و مهاجرت از پلتفرمی به پلتفرم دیگر هزینه بر و غیر منطقی باشد. این شرایط باعث شد تا ایجاد ارزش خرید و انگیزه برای جذب مخاطب از پلتفرم های رقیب برای ایکس باکس بسیار پر هزینه شود.
سری بازی هیلو و مستر چیف بعنوان نماد ایکس باکس شناخته می‌شوند. عنوانی که زمانی با خبر عرضه نسخه جدیدش فروشگاه ها به محاصره طرفداران در می‌آمد و اخبار آن را رسانه های بزرگ خبری پوشش میدادند. در واقع ایکس باکس در نسل هفتم دارای یک هویت مشخص و عناوینی قدرتمند بود که می‌توانست با بازی های بزرگی چون گاد آف وار و دیگر انحصاری های پلی استیشن رقابت کند. در نسل های بعدی اما ایکس باکس از هویت خود دور شده بود. انتشار فجایعی مثل هیلو ۵ و گیرز آف وار ۴ باعث شد طرفداران این دو مجموعه پرطرفدار دلخور و از آینده سری ناامید شوند. این روند معیوب از آنجا شروع شد که ایکس باکس برخلاف سونی که صاحب استودیو های بازی سازی خود است، با استودیو هایی مانند بانجی و اپیک گیمز قرارداد ساخت بازی می‌نوشت و فقط صاحب امتیاز این ای پی ها بود. اثرات مخرب این سیاست آنجایی نمایان شد که بعد از تغییر سازندگان هیلو و گیرز آف وار، این مجموعه ها به کلی دچار تغییرات شدند و از هویت و ریشه های خود فاصله گرفتند و به محلی برای نمایش سیاست های نژادی و جنسیتیِ دستگاه پروپاگاندای آمریکایی بدل شدند. در مقابل اما سونی با خرید استودیو های موفق تلاش کرد تا هویت بازی هایش را حفظ، و ارزش ها و استاندارد های خود را به زیر مجموعه های تحت نظرش دیکته کند تا بهترین خروجی ممکن را دریافت و نزدیک ترین عناوین را به ذائقه مخاطبش تولید کند.
کنسول بازی فقط یک دیوایس ساده برای بازی کردن نیست. لااقل دیگر اینطور نیست. پلیری که برای خرید یک کنسول و بازی های آن هزینه می‌کند باید از طرف سازنده آن احساس امنیت داشته باشد. همین چند وقت پیش بود که شایعاتی از عقب نشینی مایکروسافت از بازار سخت افزار یا عدم عرضه بازی ها برای ایکس باکس بخاطر هزینه های پورت آن به گوش رسید و باعث وحشت کاربران آن شد. اگرچه فیل اسپنسر و سارا باند به سرعت نسبت به این حواشی واکنش نشان دادند اما به هر حال انتشار چنین اخباری برای دارندگان کنسول ایکس باکس نگران کننده است. همین شایعات کافی است تا مشتریان بالقوه کنسول های بازی چشم بسته به سمت خرید کنسول های رقیب بروند و بیخیال کنسول های ایکس باکس و ریسک های احتمالی آن بشوند.
مشکل انحصاری های ایکس باکس از نسل هشتم گریبان گیر این برند بوده و حالا در نسل نهم هم ادامه دارد. عرضه کنسول ایکس باکس سری ایکس که می‌توانست فرصتی تکرار نشدنی برای بازگشت این شرکت به روزهای اوج باشد بدون لانچ تایتل اتفاق افتاد. هیلو اینفینت که از مدت ها قبل بعنوان بازی روز عرضه کنسول جدید ردموندی ها تبلیغ شده بود با تأخیر های مکرر روبرو شد و به کلی از موج عرضه کنسول ها عقب افتاد. عنوانی که از همان زمان معرفی، از لحاظ بصری بشدت زیر حمله منتقدان قرار گرفته بود بعد از عرضه هم نه تنها به فروش کنسول های جدید کمکی نکرد که خود اماج انتقادات و نظرات مخالف طرفداران قرار گرفت. این روند در سالهای بعد هم با عرضه ردفال که یک بازی ناقص و معیوب بود ادامه پیدا کرد و با استارفیلد به یک ناامیدی مطلق ختم شد.
در این مطلب ۵ دلیل شکست ایکس باکس را مرور کردیم به نظر شما چه موارد دیگری در فروش پایین ایکس باکس دخیل بودن؟ حتماً نظرتون رو تو بخش کامنت برامون بنویسید.
برای ارتباط با ما و دیدن محتواهای جدید گوریلا کانال تگراممون رو دنبال کنید
