توجه: با توجه به تغییرات از زمان نگارش، این مقاله دوباره در زمستان ۹۹ ویرایش و بازنگری شده.
سلام و خسته نباشید دوستان، امیدوارم که تا الان زیاد اذیت نشده باشید، واقعیت اینه که میشه گفت یه قسمت از سختی کار رو انجام دادید، تبریک میگم، شما الان یه ریگ آماده دارید، همه چی آماده است، درایور های گرافیک شما هم نصب شده و میریم سراغ یه سری مفاهیم کریپتو (ارزدیجیتال) و ماینینگ.
اگه اینطور نیست و اول راه هستید اول قسمت قبلی را مطالعه کنید.
خب یه کمی بیشتر این موضوع را توضیح میدیم (اگه با مفهوم ماینینگ آشنایی دارید از این قسمت رد بشید).
فکر کنید که شما 50 نفر دوست هستید که با همدیگه خیلی داد و ستد دارید ولی اونقدر ها هم به همدیگه اعتماد ندارید و دنبال راهی برای نگه داشتن حساب کتاب های خودتون هستید. برای اینکار دو راه دارید یکی اینکه یه نفر معتمد پیدا کنید و اون حساب کتاب های شما را نگهداری کنه، یا اینکه همه اتون باهمدیگه اینکارو بکنید. مورد اول دقیقا میشه همون بانک! مورد دوم هم میشه کریپتو، به این شکل که همه شما حساب کتاب همدیگه را دارید مثلا اگه یکی از دوستان شما به اون یکی یه مقدار پول بده شما هم اینو مینویسید، درواقع هروقت هرکسی خواست پولی را انتقال بده باید به همه خبر بده که آهای من دارم اینقدر پول میدم به فلانی و همه هم اینو مینوسن، حالا اگه پسفردا یکی اومد الکی گفت که من فلان‌قدر از شما طلب دارم همه شما برگه هاتون را نشونش میدید و میگید که تو داری دروغ میگی چون ماها یه چیز دیگه ای نوشتیم. پس تنها راه تقلب به تو این سیستم اینه که یه نفر بتونه حداقل با نصف دوستان هماهنگ کنه که تقلب کنه. این کار توی ۵۰ نفر هم کار سختیه! خب این توضیح خیلی ساده طرز کار بلاکچین و کریپتو بود با یه مثال! حالا میریم سراغ توضیح واقعی تر.
توی دنیای واقعی (مثلا بیت کوین را در نظر میگیریم) اون کتابهایی که هر کسی توی دستش داشت و مینوشت هر صفحه اش میشه یه بلاک! و به زنجیره این بلاک ها بلاکچین BlockChain گفته میشه. پس یعنی هر کسی میتونه حساب کتاب ها را داشته باشه و هر انتقالی که اتفاق افتاد را توی این بلاکچینی که داره ثبت کنه. توی این سیستم هرچی تعداد افرادی که این حساب ها را نگه داری میکنند بیشتر باشه امن تر خواهد شد. پس لازمه که یه کاری کنیم که افراد برای نگه داری حساب ها علاقه مند بشن! نتیجه این حرکت بوجود اومدن سیستمی به نام ماینینگ یا همون استخراج بود!
خب شما یه کامپیوتر دارید و یه بلاک کامل میشه و باید این بلاک تایید بشه، توسط کی؟ توسط شما یا هرکس دیگه ای که داره ماین میکنه. باید مطمئن بشیم که انتقال انجام شده درسته، یعنی خود شخص اونو فرستاده و اینکه نتونه اون پول رو دوبار خرج کنه. این کار را کیفپول های فول نود انجام میدن ولی برای تایید شدن این کار و یه جورایی مهر و موم شدن اون لازمه که آخر بلاک امضا بشه، حالا این امضا توی دنیای دیجیتال چیه؟ هش (Hash)
الگوریتم هش چیه؟
الگوریتم هش چیز جدیدی نیست، شما پسوردتون را توی گوگل وارد میکنید و وارد حسابتون میشید، فرض کنید که گوگل هک بشه، و یه نفر بتونه به دیتابیس گوگل دسترسی داشته باشه، آیا به حساب شما هم دسترسی خواهد داشت؟ خیر! چرا؟ بخاطر وجود هش! هش یه الگوریتم یک طرفه است که با هر ورودی یه خروجی رندوم ولی یکتا میده مثلا یه الگوریتم هش را درنظر بگیرید که خروجیش همیشه بین ۱ تا ۱ میلیون هستش، شما هر ورودی که بهش بدی خروجیش یه عدد خواهد بود مثلا اگه Hello World توی الگوریتم بشه ۸۹۰۴۱۵، هروقت دیگه هم که شما بنویسید "Hello World" به همین عدد میرسید ولی مثلا اگه بنویسید: "Helo World" یعنی یه دونه L کمتر بذارید خروجی کاملا یه چیز دیگه میشه مثلا 005671! خب پس گوگل نمیدونه پسورد شما چیه، چون فقط نتیجه هش را ذخیره کرده، میدونه که پسورد شما یه چیزیه که وقتی وارد شه هش اون میشه عدد X و مشخصه که از این عدد X واقعا نمیشه به اصل کلمه رسید که چی بوده که نتیجه اش این شده.
توی دنیای کریپتو مخصوصا قسمت ماینینگ یه چیزی که همیشه قراره بشنوید اینه: هش! درواقع کار شما به عنوان یه ماینر اینه که هش بگیرید!
خب چرا یه نفر باید بیاد کلی وقت و انرژی و سرمایه و کامپیوتر خفن بذاره پای تایید کردن تراکنش های بقیه؟ چون اگه موفق بشه جایزه میگیره! همین باعث میشه که مردم به ماین کردن علاقه نشون بدن و بیشتر پخش شدن بلاکچین کمک میکنه و در عین حال پول جدید به صورت رندوم بین مردم پخش میشه.
حالا چرا اینقدر باید زیاد هش بگیرید؟
برای اینکه نشه توی بلاکچین تقلب کرد همینجوری که گفتیم باید تایید یا امضا بشه، که این کار با هش صورت میگیره، مثلا همون الگوریتم هش فرضی خودمون که بین ۰ تا ۱ میلیون خروجی میداد را درنظر بگیرید. فرض کنید که بگن که باید هش این بلاک زیر ۱۰۰ باشه، خب مشخصه که احتمال این اتفاق خیلی کمه! و شما باید همینجوری یه چیز رندومی به بلاک اضافه کنید و هش بگیرید تا بالاخره جواب هش زیر ۱۰۰ بشه. به اون چیز رندوم نانس Nonce گفته میشه و به اون عدد ۱۰۰ توی دنیای واقعی سختی یا Difficulty گفته میشه. خب یه نفر پیدا میکنه و میگه که آقا ته این بلاک بنویسید hyje و هش بگیرید جوابش میشه ۸۹، بقیه هم تست میکنن و میگن که آقا درسته و به همین خاطر به شما جایزه میدن. مثلا چندتا بیت کوین!
خب بلاک بعدی چطوریه؟ دقیقا همین شکلی هستش ولی چیزی که ازش هش میگیرید میشه (بلاک فعلی + بلاک قبلی ) یعنی این بلاک ها به هم وصل هستن و همینه که مفهوم بلاکچین (زنجیره بلوکی) را میسازه. اینکار دوتا مزیت داره یکی اینکه باعث میشه که مثلا اگه یه نفر اومد رفت توی بلاک های قدیمی یه چیزی را تغییر داد کلا هش بلاک ها از اونجا به بعد به هم میریزه و به همین خاطر نمیشه تغییرش داد، دوم اینکه توی دنیای واقعی مثلا توی اتریوم هر ۱۵ ثانیه یک بار یه بلاک تشکیل میشه ولی خب ممکنه پیدا کردن جوابش بیشتر طول بکشه تو این مدت ما یه بلاک دیگه آماده داریم و چون برای حل اون بلاک به مقدار بلاکهای قبلی هم احتیاج داریم کسی نمیتونه زرنگی کنه و باید همه صبر کنن تا اون بلاک حل بشه تا بتونن برن سراغ بلاک بعدی.
خب پس یه عالمه ماینر داریم که همینجوری توی هر بلاک چیز های رندوم اضافه میکنن و هش میگیرن تا به جواب برسن، چیزی که مشخصه اینه که کلی هش یکسان گرفته میشه این وسط، مثلا شما و دوستتون دارید یه برنامه ماینر مثل هم اجرا میکنید و تا پیدا شدن جواب اکثر نانس هایی که امتحان میکنید شبیه همه، خب کاملا مشخصه! بهتره شما و دوستتون با همدیگه این کارو انجام بدید یعنی با سرعت دو برابر هش بگیرید و مطمئن باشید که یه نانس را هردوی شما باهم امتحان نمیکنید، همین داستان وقتی تعداد افراد بیشتر بشه به نفع بقیه خواهد بود. این حرکت باعث بوجود اومدن استخر ها یا همون Pool ها شد.
به شکلی شما اگه الان مثلا چندین هزار تا کارت گرافیک داشته باشید شاید تنهایی شانسی برای ماین کردن داشته باشید و حتما باید عضو یه پول (استخر) بشید. خوبی پول اینه که توی اون به نسبت قدرت پردازشی که دارید به صورت تقریبا منظم درآمد خواهید داشت یعنی هرکدوم از افرادی که توی اون پول هستن به جواب برسن جایزه بین همه به نسبت قدرت پردازشی که دارن تقسیم میشه.
خب چجوری توی ماینینگ مشخص میشه که اون کسی که تراکنش را انجام داده خودشه؟ این موضوع با یه مفهوم رمز نگاری مشخص میشه، که از دوتا کلید عمومی و خصوصی تشکیل شده، درواقع هرکسی که کلید خصوصی را داشته باشه مالک اون حساب شناخته میشه، و به این شکل کار میکنه که شما به کلید عمومیتون میتونید پیام ارسال کنید به هرکسی که دوست دارید، و مشخصه که شما این پیغام و فرستادید و همه میتونن اونو ببین ولی فقط کلید خصوصی کسی که این پیغام براش فرستاده شده میتونه اونو باز کنه.
توی دنیای کریپتو کلید عمومی آدرس کیف پول شما و کلید خصوصی رمز عبور یا همون PrivateKey هستش که باید حسابی حواستون بهش بشه چون هرکسی که به اون دسترسی داشته باشه میتونه کل حساب شما را خالی کنه.
برای درک بیشتر این مفاهیم کتاب های کتاب کوچک بیت کوین و اختراع بیت کوین که به فارسی ترجمه شده و در سایت bitcoind.me به رایگان قرار گرفته را مطالعه کنید.
خب باتوجه به چیزهایی که گفته شد، شما برای ماین به کیف پول، بلاکچین، نرم افزاری که براتون هش بگیره و پول( استخر) نیاز دارید.
قراره همه اینا آماده بشن !
خب فعلا آموزش را برای اتریوم پیش میبرم.
شما میتونید کیفپول سخت افزاری مثل لدجر بسازید یا والت اصلی اتریوم را با دانلود بلاکچین بسازید یا اینکه از کیفپول های دیگه مثل Blockchain و یا Cryptonator هم استفاده کنید(که اصلا پیشنهاد نمیشه). ولی پیشنهاد من متامسک هستش (همچنین میتونید از مای اتر ولت هم استفاده کنید شبیه هم هستن). میتونید از افزونه کروم یا فایر فاکس استفاده کنید یا اینکه روی آیفون یا گوشی اندرویدی خودتون نصبش کنید. من اینجا آموزش را روی افزونه کروم پیش میبرم ولی اگه دوست داشته باشید میتونید روی گوشی هاتون هم نصب کنید روند کلی شبیه هست.
نکات امنیتی:
هیچوقت با کلیک کردن روی لینک وارد سایت کیفپول نشید اونو بوک مارک کنید و مطمئن بشید که درست وارد شده، و چند بار لینک را چک کنید که اشتباه جای دیگه ای نباشید آدرس سایت : https://metamask.io/ هست.حتی تو این آموزش با کلیک کردن روی لینکی که وارد کردم وارد سایت نشید.
توجه خیلی خیلی خیلی خیلی (و خیلی دیگه) مهم: کاملا مراقب کلمات بازیابی یا همون Seed خودتون باشید روی کاغذ بنویسید اونو توی کامپیوتر نگهداری نکنید، حواستون باشه کسی بهش دسترسی نداشته باشه، به اینکه یه موقع گم بشه یا بسوزه فکر کنید پس جاهای دیگه هم نگه داریش کنید و به هیچ وجه اونو روی وب نگه داری نکنید. حتما آفلاین باشه.
وارد سایت متامسک میشید و در قسمت دانلود افزونه یا اپ را نصب میکنید:
دقت کنید این کلمات دقیقا حکم کیفپول شما را دارند و هر کس اونها را داشته باشه صاحب اتریوم شماست پس روی کاغذ بنویسید روی کامپیوتر و دیجیتالی ذخیره اش نکنید و چند جا اونو نگه داری کنید.
ترتیب این کلمات مهم هست پس ترتیب را فراموش نکنید.
الان وارد حساب خودتون شدید با کلیک بر روی بالای صفحه (جایی که نوشته شده Account 1) آدرس شما که با 0x شروع میشه و چند کرکتر آخرش هم در عکس مشخص هست در کلیپ بورد شما کپی میشه و میتونید از اون استفاده کنید.
آدرستون عمومی هست و میتونید اون را کپی کنید و روی کامپیوتر ریگتون یا هرجای دیگه در دسترس نگهش دارید.
برای اینکار میتونید از EthMiner و PhoenixMiner استفاده کنید ولی خب میشه گفت PhoenixMiner بهتره، واضحه که شما از هر کدوم که دلتون خواست میتونید استفاده کنید. برای دانلود فونیکس حتما از جای معتبر استفاده کنید، مثلا تاپیک اصلی خود فونیکس توی سایت Bitcointalk!
خب ماینر فونیکس را دانلود کنید.
آخرین نسخه را همیشه بگیرید ( به تاریخ و نسخه ای که در صفحه ای بیتکوین تاک اشاره شده بود دقت کنید).
خب فقط مونده یه پول خوب!
برای اتریوم پول های زیادی هستند مثل نانوپول، اترماین و ... ، من این آموزش را روی اترماین پیش میبرم ولی شما میتونید با بقیه پول ها هم تست کنید.
فایل زیپ فونیکس ماینر که دانلود کردید را از حالت زیپ خارج کنید: (من در درایو D و در پوشه ماینر این کارو کردم)
فایل Start_miner_etc برای ماین اتریوم کلاسیک است.
قسمت اول بعد از -wal آدرس اتریوم شماست و بعد از این آدرس بدون فاصله و یک نقطه اسم برای ماینر انتخاب میکنید در مثال بالا اسم ماینر Rig001 است. فایل را ذخیره کنید و ببندید و با دوبار کلیک کردن روی اون اجراش کنید.
اگه همه چی درست پیش رفته باشه باید با همچین صفحه ای روبرو بشید:
موقعی که این صفحه اجرا شد باید بتونید در یک لحظه (خیلی سریع) آدرس خودتون و اسم ریگ و آدرس پول را مشاهده کنید.
در ابتدای صفحه شما باید همه کارتهای خودتون را ببینید (در اینجا فقط یک کارت 1070 وصل هست).
و تقریبا خیلی سریع باید اون نوشته سبز را دریافت کنید که نشون میده شما به پول وصل شدید:
Eth: Connected to SSL ethash pool eu1.ethermine.org:5555
اگر این نوشته را مشاهده نکردید یا خطایی مبنی بر عدم اتصال به پول گرفتید با آدرس های دیگه چک کنید و مطمئن بشید که فایروال به برنامه اجازه اتصال میده آدرس های دیگه پول در صفحه اول اترماین قابل مشاهده هستن.
دقت کنید سرورهای آسیا برای چین هستند و اصولا به ما نزدیکتر نیستند. میتونید این سرور ها را چک کنید و بهشون کانکت بشید.
در ادامه باید صفحه ماینر شما این شکلی باشه:
اگه به این عکس دقت کنید دمای کارت ۶۷ درجه است و همچنین مقدار ۱۳۷ وات مصرف برق داره که این مقدار خیلی زیاده و باید بهینه بشه که مربوط به قیمت بعدی آموزشه.
برای اینکه ببینید دارید چطور ماین میکنید و در واقع ریگ خودتون را مانیتور کنید دوباره وارد سایت اترماین بشید و داخل گوشه بالا سمت راست داخل باکس آدرس، آدرس خودتون را وارد کنید تا مقدار هش خودتون را ببینید. (بعد از ۱۰ دقیقه اطلاعات به روز میشن به محض شروع ماینینگ اونجا چیزی نخواهد اومد).
بعد از چند ساعت با همچین صحنه ای روبرو میشید:
توضیحات:
باکس Hashrate: داخل این باکس مقدار هش‌ریت سخت افزار شما، هش‌ریت تاثیر گذار شما و همینطور هش‌ریت متوسط نوشته شده اند.
باکس UnpaidBalance: مقدار اتریوم شما که هنوز به کیفپولتون پرداخت نشده.
باکس ActiveWorkers: تعداد ریگهای شما (اگه مثلا چندتا ریگ را با یه آدرس تنظیم کنید میتونید اینجا همه اونجا را ببینید). در اینجا دو ماینر فعال داریم.
باکس Shares: تعداد سهم هایی که شما توی یک ساعت اخیر تایید کردید. مقدار دوم تعداد سهم های درستی که با تاخیر رسیدن و مقدار سوم تعداد سهم های اشتباه شما هستش.
قسمت Reported Hashrate: توی نمودار پایین نمودار سبز رنگ همون مقدار هش‌ریت دستگاه شماست که باید ثابت باشه. یعنی دستگاه داره درست کار میکنه هر گونه بالا پایین شدن قابل توجه (مقدار یک یا دو هش طبیعی هستش) و یا قطعی یعنی دستگاه یک مشکلی داره. (دقت کنید بعضی از ماینر ها مثل Ethminer این قسمت را ندارن در این عکس یکی از ماینرها این آپشن را نداره ولی یکی از ماینر ها داره و میبینید که خط سبز کمی به سمت بالا اومده.)
قسمت Current Hashrate: نمودار آبی رنگ مقدار هش‌ریت تاثیر گذار شما هستش و همیشه (زیاد) بالا پایین میره، با توجه به سرعت اینترنت و شانس شما و .... ولی اگه همیشه مقدارش کمتر از نمودار سبز رنگ هستش یه مشکلی دارید، باید گاهی اوقات از نمودار بالا بزنه.
قسمت Average Hashrate: نمودار نارنجی هم متوسط هش‌ریت تاثیر گذار شماست.
قسمت Estimated Earnings: در این قسمت میتونید تخمینی از درآمد خودتون داشته باشید مثلا در این عکس درآمد تقریبی روزانه 0.011 اتریوم هست. میتونید با کلیک روی هر قسمت بازه زمانی (روزانه هفتگی ماهانه) و نوع ارز (اتریوم بیت کوین و دلار) را تغییر بدید و تخمین درآمد خودتون را مشاهده کنید.
خب احتمال زیاد به این نکته توجه کردید که هش‌ریتی که توی کلیمور نشون داده میشه با هش‌ریتی که انتظار داشتید خیلی تفاوت داره!
توی قسمت بعدی توضیح میدیم که چطوری ماین کردن خودمون را بهینه کنیم.
هر نکته و نظر و پیشنهادی داشتید میتونید به من توی اینستاگرام، تلگرام، توییتر، جیمیل، فیسبوک به آیدی goyban پیام بدید.
در آخر اگه این سری آموزش تونست شما را کمک میتونید هرمقداری که دلتون خواست به من کمک کنید.
بیت کوین:
14czjQjiq8bcw8FgWbvKz3xQDkPtoeV8wz
اتریوم:
0xc3b1666880ba31d01a6b6c2945674dc7258de6bf
زیکش:
t1NnGBjCssZUFs2U2iY2QCeN5eVGrFuuSPj
Happy Mining...
