کبد وظیفه تجزیه کربوهیدرات ها، تولید گلوکز و سم زدایی از بدن را برعهده دارد، همچنین مواد مغذی را ذخیره کرده و صفرا تولید می کند که برای هضم و جذب مناسب مواد مغذی از مواد غذایی لازم است. غذاها و نوشیدنی های زیادی وجود دارد که فرد می تواند برای محافظت از کبد مصرف کند. سلامت کبد برای سلامت کلی بدن امری حیاتی است، بنابراین اختلال عملکرد کبد منجر به بیماری کبدی، اختلال متابولیک و حتی دیابت نوع 2 می شود. اگرچه احتمال می رود مدیریت تمام عوامل خطر غیرممکن باشد، اما مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی ها به ارتقای سلامت کبد کمک می کنند. به گزارش مدیکال نیوزتودی، در این مقاله بهترین مواد غذایی برای سلامت کبد، اثرات مفید آنها برای این اندام و برخی از غذاهایی که باید از مصرف آنها اجتناب شود را بیان خواهیم کرد.
غذاها و نوشیدنی های برتر برای سلامت کبد
برخی از بهترین غذاها و نوشیدنی های مفید برای کبد عبارتند از:
یک بررسی در سال 2013 که در مجله “Liver International“ منتشر شده نشان می دهد بیش از 50 درصد مردم ایالات متحده به طور روزانه قهوه مصرف می کنند. به نظر می رسد قهوه برای کبد مفید است به ویژه به این دلیل که از مواردی مانند بیماری کبد چرب محافظت می کند، همچنین در این بررسی اشاره شده است مصرف روزانه قهوه به کاهش خطر بیماری مزمن کبدی کمک می کند. به علاوه، از کبد در برابر شرایط آسیب رسان مانند سرطان کبد محافظت می کند. مطالعه دیگری در سال 2014 نشان می دهد اثرات محافظتی قهوه به دلیل تاثیر آن بر آنزیم های کبدی است. قهوه به نظر می رسد تجمع چربی در کبد را کاهش می دهد، همچنین باعث افزایش آنتی اکسیدان های محافظ در کبد می شود. علاوه بر این ترکیبات موجود در قهوه به آنزیم های کبد کمک می کند تا بدن را از شر مواد سرطانی خلاص کند.
مصرف بلغور جو دوسر راهی ساده برای افزودن فیبر به رژیم غذایی است. فیبر ابزاری مهم برای هضم غذا و فیبرهای خاص جو دوسر به ویژه برای کبد مفید است. جو دوسر سرشار از ترکیباتی به نام بتا گلوکان است. همانطور که یک مطالعه در سال 2017 در مجله بین المللی علوم مولکولی گزارش داد بتا گلوکان ها از نظر بیولوژیکی در بدن بسیار فعال هستند و با کمک به تعدیل سیستم ایمنی بدن با التهاب مبارزه می کنند و به ویژه در مبارزه با دیابت و چاقی مفید هستند، همچنین این بررسی خاطر نشان می کند بتا گلوکان های جو دوسر به کاهش میزان چربی ذخیره شده در کبد در موش ها کمک می کند، همچنین برای محافظت از کبد موثر است، اما برای تایید این موضوع مطالعات بالینی بیشتری نیاز است.
یک بررسی در سال 2016 در مجله “Nutrition“ نشان می دهد چای سبز به کاهش خطر ابتلا به سرطان کبد در جمعیت زنان آسیایی کمک می کند. توجه به این نکته مهم است که چای از عصاره آن بهتر است زیرا برخی از عصاره ها به کبد آسیب می رسانند تا اینکه آن را بهبود ببخشند. با این حال، این مطالعه خاطر نشان می کند تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
افزودن سیر به رژیم غذایی به تحریک کبد کمک می کند. مطالعه ای در سال 2016 نشان می دهد مصرف سیر باعث کاهش وزن بدن و محتوای چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی می شود بدون اینکه تغییری در توده لاغر بدن ایجاد شود زیرا اضافه وزن یا چاقی از عوامل موثر در بیماری کبد چرب غیر الکلی است.
بسیاری از توت های تیره مانند زغال اخته، تمشک و قره قاط حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام پلی فنول هستند که از کبد در برابر آسیب محافظت می کنند. همانطور که یک مطالعه در مجله جهانی گوارش نشان می دهد مصرف مرتب توت به تحریک سیستم ایمنی بدن کمک می کند.
نتایج یک مطالعه در مجله جهانی گوارش نشان می دهد انگور، آب انگور و دانه انگور سرشار از آنتی اکسیدان هستند که با کاهش التهاب و جلوگیری از آسیب کبدی به این اندام کمک کنند. خوردن انگور کامل به همراه دانه آن راهی ساده برای افزودن این ترکیبات به رژیم غذایی است، همچنین مکمل عصاره هسته انگور آنتی اکسیدان تولید می کند.
در مطالعه جهانی مجله گوارش از گریپ فروت به عنوان یک ماده غذایی مفید برای کبد یاد می کند. گریپ فروت حاوی دو آنتی اکسیدان اصلی نارینژین و نارینژنین است که با کاهش التهاب و محافظت از سلول های کبدی از این عضو در برابر آسیب محافظت می کند، همچنین این ترکیبات تجمع چربی در کبد را کاهش داده و آنزیم های چربی سوزی را افزایش می دهند، بنابراین این امر گریپ فروت را به گزینه مفیدی در مبارزه با بیماری کبد چرب غیر الکلی تبدیل می کند.
میوه و آب انجیر تیغی برای سلامت کبد مفید است. مطالعه جهانی مجله گوارشی نشان می دهد ترکیبات موجود در میوه به محافظت از این اندام کمک می کند. بیشتر تحقیقات روی عصاره های میوه متمرکز است، بنابراین مطالعات بیشتری درباره تاثیر میوه یا آب این میوه نیاز است.
غذاهای گیاهی مصرف کنید
مطالعه ای در سال 2015 که در ژورنالEvidence-based Complementary and Alternative” Medicine” منتشر شده است گزارش می دهد تعداد زیادی از مواد غذایی گیاهی برای کبد مفید است. این شامل:
آووکادو
موز
جو
چغندر و آب چغندر
کلم بروکلی
برنج قهوه ای
هویج
انجیر
سبزی های مانند کلم پیچ وکلم سبز
لیمو
پاپایا
هندوانه
افراد باید این غذاها را به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی کامل و متعادل مصرف کنند.
همانطور که یک مطالعه در مجله جهانی گوارش اشاره کرده است مصرف مکمل های روغن ماهی و ماهی روغنی به کاهش تاثیر شرایطی مانند بیماری کبد چرب غیر الکلی کمک می کند. ماهی های چرب سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که به کاهش التهاب کمک می کنند. این چربی ها به ویژه برای کبد مفید است زیرا به نظر می رسد از تجمع چربی های اضافی جلوگیری کرده و سطح آنزیم های کبدی را حفظ می کنند. علاوه بر این، این مطالعه توصیه می کند ماهی های روغنی را 2 بار یا بیشتر در هفته بخورید. اگر استفاده از ماهی های چرب مانند شاه ماهی یا ماهی آزاد در رژیم غذایی گزینه ساده ای نیست سعی کنید روزانه مکمل روغن ماهی را مصرف کنید.
خوردن آجیل روش ساده دیگری برای سالم نگه داشتن کبد و محافظت در برابر بیماری کبد چرب غیر الکلی است. آجیل ها به طور کلی حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده، ویتامین E و آنتی اکسیدان هستند. این ترکیبات به جلوگیری از بیماری کبد چرب غیر الکلی، کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو کمک می کنند. خوردن یک مشت آجیل مانند گردو یا بادام به صورت روزانه به حفظ سلامت کبد کمک می کند. با این حال، افراد باید مطمئن باشند در مصرف آنها هم زیاده روی نکنند زیرا آجیل ها کالری زیادی دارند.
خوردن بیش از حد چربی برای کبد مفید نیست، اما برخی از چربی ها برای سلامت آن مفید هستند. بر اساس مطالعه جهانی مجله گوارش، افزودن روغن زیتون به رژیم غذایی به کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود عملکرد کبد کمک می کند. این امر به دلیل محتوای بالای اسیدهای چرب اشباع نشده در روغن است.
غذاهایی که باید از مصرف آنها اجتناب کنید
به طور کلی رعایت تعادل در رژیم غذایی باعث سلامت کبد می شود. با این حال، برخی از غذاها و گروه های غذایی نیز وجود دارند که پردازش آنها برای کبد دشوارتر است. این موارد شامل:
غذاهای چرب: این غذاها شامل غذاهای سرخ شده، فست فود و استفاده از غذاهای رستوران ها است. میان وعده ها، چیپس ها و آجیل های بسته بندی شده نیز به طرز شگفت انگیزی چربی زیادی دارند.
غذاهای نشاسته ای: شامل نان، ماکارونی، کیک یا محصولات پخته شده است.
قند: کاهش قند و غذاهای شیرین مانند غلات، محصولات پخته شده و آب نبات ها به کاهش فشار در کبد کمک می کند.
نمک: روش های ساده برای کاهش مصرف نمک شامل مصرف کمتر آن، پرهیز از کنسرو گوشت یا سبزی ها و کاهش یا اجتناب از مصرف گوشت های فرآوری شده است.
الکل: هر فردی که بخواهد به کبد خود استراحت دهد باید کاهش مصرف الکل یا حذف کامل آن از رژیم غذایی را در نظر بگیرد.
کبد نقش مهمی در بدن ایفا می کند در حالی که تا حد زیادی از خود مراقبت می کند، اما فرد می تواند با مصرف برخی از غذاها و نوشیدنی ها به حفظ سلامت بیشتر کبد کمک کند، همچنین انواع مختلفی از غذا وجود دارد که به کبد آسیب می رساند. انتخاب مواد غذایی مفید برای کبد به فرد کمک می کند تا از بروز مشکلات احتمالی پیرامون سلامتی خود در آینده جلوگیری کند.
