وجود نور در طول تاریخ و در کارهای مختلف معماری بسیار حائز اهمیت است و علاوه بر جنبه کاربردی، به عنوان عاملی برای روشنایی و انجام فعالیت‌های روزمره محسوب می‌شود. نور از جنبه معنوی و در مباحث اعتقادی ادیان نیز به‌طور فراوان موردتوجه قرارگرفته است. در دوران اسلامی، نور مظهر وجود خدا بود، به همین دلیل، مورداحترام و مقدس شمرده می‌شود، پس نتیجه می گیریم تأثیر پنجره در زیبایی معماری اسلامی بسیار حائز اهمیت است.
معماری اسلامی به ویژه در ایران تأکید ویژه‌ای بر نور دارد. این مطالعه به روش توصیفی تحلیلی انجام می‌شود. پنجره به‌عنوان ورودی نور و همچنین در مفاهیم نمادین و عرفانی مانند تعالی، گرایش رو به بالا و ایجاد یک فضای معنوی در معماری دارای اهمیت است.
در باور ایرانی، ظهور نور زمینه‌ای طولانی دارد. درگذشته ادیانی مانند آیین زرتشت، مانوی و میترائیسم در ایران وجود داشته که از نماد نور برای آموزش خود استفاده می‌کردند. کیفیت نور و سایه در معماری معنی و کاربرد خاص و تأثیر ویژه‌ای دارد، درنتیجه حجم زیاد نور و تاریکی به عنوان ابزاری برای ساختن ساختمان‌های شیک، جذاب و هماهنگ است.
پنجره نقش برجسته‌ای در شکل‌گیری ساختمان در معماری ایرانی به ویژه بناهای سنتی دارد. توجه به ویژگی‌های فرهنگی ازنظر ارتباط تصویری و احساسی بین داخل و خارج ساختمان بسیار اهمیت دارد. پنجره با توجه به نسبت اتاق، اهمیت و موقعیت قرارگیری آن در کل ساختمان طراحی و نصب می‌شود، همچنین در و پنجره‌ها در ترکیب حجم و مساحت معماری تأثیر بسزایی دارند.
استفاده از پنجره در ساختمان باعث ورود جریان هوای تازه به داخل ساختمان، روشنایی و دیدن مناظر خارج از خانه می‌شود. در مناطقی که نور آفتاب شدید است، پنجره باید از ورود تمام نور جلوگیری کند که معمولاً پنجره‌های مشبک باعث ایجاد تعادل بین نور خارج و داخل می‌شوند. پنجره‌های توری نور شدید را تنظیم می‌کنند و هنگامی‌که نورتابیده شده شدید نیست، تمام آن را به داخل اتاق وارد می‌کند.
اگر از هر صاحب خانه ای بپرسید عاشق کدام وسیله و یا گوشه و کنار خانه اش است، معمولاً این پاسخ را خواهید شنید که آن ها عاشق نماها و یا موقعیت قرارگیری آن نما هستند. درحقیقت بسیاری از مالکان خانه می توانند در یک خانه ی کوچک تر زندگی کنند و این در صورتی است که آن خانه ی کوچک دارای منظره ی زیبایی باشد؛ با وجود آن در نظر داشته باشید که وجود پنجره هایی که این نما ها را نشان دهد در هرخانه ای به ویژه خانه های کوچک ضروری است. هر اتاق از خانه ی شما می تواند از پنجره های زیبا بهره مند شود و در نظر داشته باشید که تعداد بی شماری از سبک های طراحی برای انتخاب وجود دارد. اگر به دنبال راه هایی برای روشن تر کردن فضای داخلی خود هستید به پنجره های خود دقت کنید. در اینجا 10 روش طراحی پنجره در دکوراسیون داخلی که بر فضای خانه شما اثر گذار است، معرفی شده است.
نمای ساختمان ها در طراحی و یا سبک معماری ساختمان ها بسیار مهم می باشند. همچنین نمای ساختمان در خرید، فروش و یا رهن ساختمان ها تأثیر به سزایی دارند، در حقیقت نمای زیبا و مدرن باعث جذب اطرافیان می شود. یکی از عواملی که در نمای ساختمان تأثیر گذار می باشد، پنجره است. به عبارت دیگر نقش پنجره در نما بسیار گسترده می باشد. پنجره ها انواع مختلفی دارند که انتخاب هر کدام از آن ها به سبک طراحی ساختمان ها و نوع ساختمان بستگی دارد. در اینجا قصد داریم به معرفی انواع پنجره ها و نقش پنجره در نما بپردازیم.
همان طور که گفته شد پنجره ها انواع مختلفی دارند که انتخاب آن ها به عوامل مختلفی بستگی دارد. پنجره ها علاوه بر این که در نما و یا طراحی بیرونی ساختمان بسیار تأثیر گذار می باشند، در تأمین روشنایی داخل ساختمان نقش به سزایی خواهند داشت. از انواع پنجره ها می توان به پنجره های بلند، پنجره های کشویی، پنجره هایی با شیشه های رنگی، پنجره هایی با اشکال هندسی متنوع، پنجره های چوبی، پنجره های فلزی، انواع پنجره دوجداره و… اشاره کرد.
1- پنجره های بلند: این نوع پنجره ها مزایا و معایب مختلفی دارند. از مزیت های این نوع پنجره می توان به چشم اندازی وسیع آن اشاره کرد، همچنین پنجره های بلند روشنایی محیط داخلی ساختمان را به خوبی تأمین می کنند. در حقیقت تأمین کننده بسیار خوبی جهت نور محیط داخلی می باشند. از معایب آن می توان به نصب نسبتاً دشوار آن ها، همچنین قیمت بالای آن ها اشاره کرد. ناگفته نماند که تمیز کردن این نوع پنجره ها به دلیل وسعت زیاد، وقت گیر می باشد. انتخاب این نوع پنجره به محیط جغرافیایی، گرمسیر بودن و یا گرمسیر بودن منطقه، میزان و یا شدت تابش نور خورشید و … بستگی خواهد داشت.
2- پنجره هایی با شیشه های رنگی: این نوع پنجره ها عموماً دارای اشکال مختلف هندسی می باشد که دارای شیشه های رنگی می باشد. این نوع پنجره ها عموماً برای ساختمان هایی با سبک های قدیمی مورد استفاده قرار می گیرند.
3- پنجره های چوبی: از دیگر پنجره هایی که امروزه در ساخت ساختمان ها مورد استفاده قرار گرفته است، پنجره های چوبی می باشند. پنجره های چوبی نسبت به پنجره های فلزی مقاومت پایین تری نسبت به پنجره های فلزی دارند. این نوع پنجره ها عموماً در ساختمان های مسکونی استفاده می شوند.
4- پنجره های فلزی: این نوع پنجره ها از مقاومت بالایی برخوردار می باشند که مورد استفاده اکثر افراد قرار گرفته است.
5- انواع مدلهای پنجره دوجداره: چند سالی است که به مدد پیشرفت علم و تکنولوژی نمونه جدیدی از پنجره ها موسوم به پنجره دوجداره به بازار عرضه شده که آسایش و آرامش را برای ساکنین به ارمغان آورده است. این پنجره ها نوعی عایق صوتی و حرارتی بوده و به میزان قابل توجه از انتقال صدا و هدر رفت انرژی در ساختمان جلوگیری می کنند.
