در این مقاله به معرفی کتاب جفر که محتوای آن توسط پیامبر تهیه شده است و به دست امام علی نوشته شده است میپردازیم. لطفا با ما همراه باشید :
جَفر یا علم‌الحروف، از علوم خفیه است و به ادعای باورمندان، به تفسیر حروف و اسما، از طریق قواعدی که در آن تعریف شده می‌پردازد. به عبارت دیگر، جفر به دست آوردن مجهولات (پاسخ) است، از روی کلمات جملهٔ سؤال به‌علاوهٔ اطلاعاتی در مورد زمان سؤال و اسمائی از خداوند که با سؤال ارتباط دارند.
جفر با عددشناسی متفاوت است. تفاوت علم الحروف باعلم اعداد یا همان عددشناسی این است که علم اعداد تنها می‌پردازد به تفسیر و معنای اعداد از طریق اعداد و ترکیب‌های عدد؛ اما علم‌الحروف می‌پردازد به تفسیر اسما، کلمات و حروف از طریق حروف و اعداد. اما با جاماتریا(از چند وجه) شبیه تر است.
غالباً از جامعه در کنار متنی مشابه با عنوان جَفر که آن نیز نگاشته‌ی امام علی (ع) دانسته می‌شود، یاد شده است.
روایاتی از امام صادق و امام رضا (ع) جامع را صحیفه‌ای از پوست به طول ۷۰ ذراع ، متن آن را املای پیامبر (ص) به خط امام علی (ع) و محتوای آن را همگی حلال و حرام و تمامی اموری که مردم تا روز قیامت بدان نیاز دارند، حتی دیه خراش‌ها معرفی کرده‌اند و همچنین گفته اند که این کتاب تنها در اختیار امامان شیعه (ع) است.
حکایتی از امام کاظم (ع) نیز به صراحت بیان می‌کند که در میان فرزندان آن حضرت تنها امام رضا (ع) می‌توانسته از کتاب جفر استفاده کند، زیرا این کتاب تنها مختص به پیامبر (ص) و اوصیای او ست.
براساس روایات، این کتاب در کنار الواح و عصایموسی (ع) ، خاتم سلیمان ، ذوالفقار امام علی (ع) و دیگر میراث پیامبران (ع) به اوصیای پیامبر خاتم (ص) رسیده است و از ودایع امامت و یکی از منابع علم امام به شمار می‌رود.
گفتنی است که گاهی ائمه (ع) برای اثبات وجود چنین متنی آن را به برخی اصحابشان نشان می‌دادند؛از آن جمله بنابر نقل صفار، امام باقر(ع) جفر یا بخش‌هایی از آن را به ابوبصیر نشان داده است.
مؤید فقهی بودن مطالب این کتاب روایتی است که امام باقر (ع) حکمی در باب ارث را از جفر نقل کرده است. امام صادق (ع) نیز در رد برخی آراء فقهی ابن شبرمه ، فقیه اهل رأی کوفه به جفر احتجاح کرده است.
از آن‌جا که در زمان غیبت ، به‌جز امام غایب (ع) دیگران به کتاب‌هایی چون جفر دسترسی ندارند، وحید بهبهانی (د ۱۲۰۵ق) متذکر شده که مراد از سنت به عنوان یکی از منابع دسترسی به احکام شرع منحصر در سنت معروف و مشهور است، و نه مواردی چون جفر و مانند آن.
باید توجه داشت مراد از تمام امور مورد نیاز مردم تا روز قیامت که در روایات بدان اشاره شده، تنها حلال و حرام نیست؛ بلکه این کتاب از حوادث آینده نیز خبر می‌دهد. گواه این نظر نوشته‌ی امام رضا (ع) در سند ولایت‌عهدی است؛ امام (ع) بااستناد به جفر پیش‌بینی کرده‌اند که هرگز وارث خلافت مأمون عباسی نخواهند شد.
اربلی موفق به رؤیت دست خط امام (ع) در میان خطوط و پشت صفحه‌ی دست خط مأمون شده، و متن کامل این سند را نقل کرده است.
به نوشته‌ی تفتازانی ، سند ولایت‌عهدی که متضمن این مطلب است، تا قرن ۸ ق در مشهد موجود بوده است.
افزون بر این‌ها در باب محتوای کتاب، ابوبصیر از امام ششم (ع) نقل کرده که جفر صحیفه‌ای زردرنگ است که اسامی همه‌ی شیعیانی که تا قیامت متولد می‌شوند، در آن ثبت شده است.
نام کتاب نیز خود شاهدی بر محتوای آن است.
● منظور از واژه جفر
● جفر و جامعه در روایات
● جفر ابیض و احمر
● جفر و جامعه نزد امام عصر(عج)
● نوشتن اخبار آینده بر روی جفره توسط پیامبر
● جفر و ولایت‌عهدی امام رضا
● منظور از جامعه
● خصایص کتاب جامعه
● ویژگی های کتاب جامعه
● اهمیت کتاب جامعه
● نظر فلسفی در مورد جفر و جامعه
● جفر و جامعه و اهل سنت
● کتاب جفر در میان خاندان عبدالمؤمن
● علم جَفْر
● حروف پایه و اساس علم جفر
● جفر صغیر و کبیر
● تقسیم حروف الفبا
● تفسیم دیگر حروف الفبا
● اسامی حروف در کتب جفر
● تقسیم زبر و بینه
امیدواریم که از این مطلب لذت برده باشید.
