کارآفرینی و نقش سازمانی

نقش، ویژگی‌ها و اهمیت آن‌ها در روان‌شناسی صنعتی و سازمانی در روان‌شناسی صنعتی و سازمانی
نویسنده: صادق بهمن زادگان، دانشجو دکتری روان شناسی تربیتی و مدیر عامل گروه طراحی ورامدیا

سازگاری یکی از شاخص‌های بنیادین شخصیت محسوب می‌شود که نقش تعیین‌کننده‌ای در کارآمدی کارکنان و عملکرد سازمان دارد. شخصیت‌های سازگار Agreeable Individuals)) افرادی هستند که تمایل بالایی به همکاری، همدلی و ایجاد روابط مثبت دارند و در تعاملات میان‌فردی، به دنبال حفظ تعادل و کاهش تعارض هستند. این ویژگی شخصیتی در مدل پنج‌عاملی شخصیت (Big Five) با عنوان «توافق‌پذیری» مطرح شده و از جمله متغیرهای پیش‌بینی‌کننده برای رضایت شغلی، عملکرد تیمی و کیفیت روابط کاری است.

افراد با سطح سازگاری بالا معمولاً دارای ویژگی‌های زیر هستند:

1. همکاری و روحیه تیمی بالا: تمایل ذاتی به مشارکت، کمک به همکاران و اولویت دادن به اهداف جمعی.

2. همدلی و درک اجتماعی پیشرفته: توانایی درک احساسات دیگران و پاسخ‌دهی مناسب به نیازهای هیجانی و اجتماعی آنان.

3. توانایی مدیریت تعارض: گرایش به حل مسئله به جای درگیری و استفاده از شیوه‌های ارتباطی سازنده.

4. پذیرش بازخورد و انعطاف‌پذیری شناختی: آمادگی برای دریافت نقد، اصلاح رفتار و سازگاری با شرایط جدید کاری.

5. رفتار محترمانه و اخلاق‌مدارانه: رعایت اصول حرفه‌ای، احترام متقابل و توجه به ارزش‌های انسانی و سازمانی.

وجود چنین افرادی در سازمان نه تنها موجب ارتقای جوّ روان‌شناختی محیط کار می‌شود، بلکه طبق یافته‌های پژوهشی، با افزایش انگیزه، کاهش فرسودگی شغلی، بهبود بهره‌وری تیم‌ها و پایداری سازمانی ارتباط مستقیم دارد. در مقابل، سازمان‌هایی که به این شاخص‌های شخصیتی در فرایند جذب و گزینش کارکنان توجه نمی‌کنند، بیشتر در معرض تعارض‌های بین‌فردی، افت بهره‌وری و گردش نیروی انسانی قرار می‌گیرند. بنابراین، توجه به سازگاری در ارزیابی‌های شغلی، آموزش مهارت‌های بین‌فردی و طراحی برنامه‌های توسعه فردی، می‌تواند از مهم‌ترین راهبردهای ارتقای سلامت سازمانی و افزایش سرمایه اجتماعی در محیط‌های کاری باشد.