رپ فارسی مدتیست که دوباره به میدان تقابل میان جریان زیرزمینی و جریان اصلی تبدیل شده است. تقابلی که پیشتر، یکبار به سود زیرزمین پایان یافت؛ زمانی که رپفارسی با پیشگامی چهرههایی چون سورنا، بهرام، پیشرو، هیچکس و حتی یاس، خود را از جریانهای رقصمحور دههی هشتاد ـ مثل سبکهای ۶ و ۸ ـ جدا کرد و به هویتی مستقل و جدی دست یافت.
در سالهای اخیر، برخی (بهویژه جریان معناگرا) معتقدند بار دیگر با تکرار همان دوره مواجهیم؛ اما اینبار شرایط متفاوت است. رپ امروز دیگر آن جریان کوچک و نوپا نیست که با یک میکروفن و یک رپر جان بگیرد. حالا این موسیقی به بخشی از صنعت سرگرمی بدل شده، و چه بخواهیم چه نه، فرهنگ در روزگار ما بخشی مهمی از سرگرمی است.
در این جبههگیری تازه، چند چهره نقشآفرینی کردهاند؛ از عماد قویدل گرفته تا سورنا و بهرام در آلبوم مشترکشان، و البته تس که در مصاحبهای بیپرده در پادکست «کادانس»، همه را به صف کرد و بیملاحظه نقدشان کرد.
تس شاید صریحترین حمله از سوی جریان معناگرا به نسل جدیدتر رپ فارسی را صورت داد. او در همان قدم نخست، سراغ برنامههای پرمخاطب این نسل مثل «اسم نداره» و فصل جدید «آزمایشگاه» رفت و نهتنها نقدشان کرد، بلکه یکی را مافیایی و دسیسهگر خواند و دیگری را مبتذل و مضحک.
در لایوی اینستاگرامی که حدود ساعت ۳ یا ۴ بامداد روز پنج شنبه ۲۸ فرودین ۱۴۰۴ برگزار کرد، سخنان پیشین خود دربارهی فرشاد و نیما را تکرار کرد و بار دیگر انتقادهای تندی را روانهی «آزمایشگاه» کرد. در توییتر، بسیاری با او همعقیده بودند و معتقدند سطح کیفی فصل جدید این برنامه بهوضوح افت کرده و دیگر جذاب نیست. البته اشکان اکای، یکی از اعضای برنامه، گفته بود که ویوی این فصل حتی از فصول قبلی بیشتر بوده، که میتواند نشاندهندهی محبوبیت بیشتر آن باشد.
شاید دلیل این استقبال، حضور چهرههای پرحاشیهتری چون گرامی، برادران تیام، ایسین و... باشد که نگاه مخاطب را جلب کردهاند. با این حال، برنامه که زمانی نمایندهی جریان زیرزمینیتر بود، حالا به نظر میرسد فاصله گرفته است.
پیشتر هم افرادی چون ارسلان دیگرد، در چند موقعیت مختلف و حتی در دیسترکی که سورنا نیز آن را استوری کرده بود، برنامه را هدف حمله قرار داده بودند. تیم تولید «آزمایشگاه» اما این واکنشها را نوعی بیحرمتی میداند و معتقد است منتقدان، «نمک خوردند و نمکدان شکستند».
فصل سوم «آزمایشگاه» مانند یک حرکت سینوسی بود؛ ابتدا با جذب چهرههای پرحاشیه و شناختهشده، تلاش کردند مسیر تازهای را پیش ببرند، اما از جایی به بعد نوبت به مهمانانی رسید که اغلب ناشناخته و کمپتانسیل بودند. در برنامهای که روزگاری قویترین آثار هنرمندان را نمایش میداد، حالا ورسهای جنریک و ساده جای آن کیفیت گذشته را گرفتهاند
در نهایت، این تقابل در شرایطی نابرابر در حال وقوع است. بسیاری مانند سورنا، بن، بامداد و... از وضعیت کنونی راضی نیستند و تلاش میکنند تا حد ممکن واکنش نشان دهند. تس نیز شمشیر را از رو بسته و بیپرواتر از همیشه وارد میدان شده است. در سوی دیگر، «اسم نداره» و «آزمایشگاه» هم بر اساس نیاز بازار شکل گرفتهاند و کار میکنند. پس حذفشدنی نیستند؛ هر آنچه هست، دعوای اندیشههاست.
