انواع قراردادهای بینالمللی در سه دسته کلی قرار می‌گیرند که به شرح زیر می‌باشند:
علاوه‌بر این دسته‌بندی کلی، قراردادهای پرکاربرد دیگری هم وجود دارند که هریک ماهیت و کارکرد خاص خود را دارند که در ادامه مطلب، به این دسته از قراردادهای رایج در بازار بینالمللی اشاره می‌کنیم.
انواع قراردادهای بینالمللی و کاربرد آنها در دنیای تجارت
قراردادهای تجاری و بازرگانی بینالمللی از تنوع بالایی برخوردار هستند و با توجه به پیشرفت ارتباطات بینالمللی، انواع جدیدی نیز با گذر زمان به فهرست اینگونه قراردادها اضافه شده است. اما پرکاربردترین قراردادهای تجاری بینالمللی کدامند؟
قرارداد فرانشیز Franchise Agreement
قرارداد فرانشیز (فرانچایز) یا حق امتیاز عنوانی است که بر پایه آن به یک شرکت اختیار داده می‌شود که تولیدات یا فراورده‌های شرکت دیگر را بفروشد و در برابر آن مبلغی دریافت کند. در عمل، فرانشیز دقیقاً یک استراتژی کسب و کار برای جذب و نگهداری مشتری است، نه بیشتر نه کمتر. یک سیستم بازاریابی است که هدف آن ایجاد یک تصویر درباره محصولات یا خدمات یک شرکت در ذهن مشتری می‌باشد، در حقیقت یک روش است برای تعریف محصولات یا خدمات به طوری که نیازهای مشتری را ارضا کند. این قرارداد از حیث ماهیت انواعی دارد: قرارداد فرانشیز تولیدی، قرارداد فرانشیز توزیعی، قرارداد فرانشیز خدماتی.
در قرارداد فرانشیز یا اعطای نمایندگی یک طرف صاحب تجارت است یا به عبارتی صاحب برند یا سیستم اقتصادی است و اجازه استفاده از برند و سیستم اقتصادی خود را به طرف دیگر می‌دهد.
با خرید نمونه قرارداد اعطای نمایندگی و راهنمای کامل آن، یک قرارداد حرفه‌ای و اصولی در دست داشته باشید.
قرارداد بینالمللی حمل و نقل کالا
حمل و نقل بینالمللی کالا عبارت است از جابه‌جایی و حمل کالا از نقطه‌ای در داخل یک کشور به نقطه‌ای در داخل کشور دیگر با رعایت قوانین و مقررات حاکم بر آن. جابه‌جایی بینالمللی کالاها بر اساس قراردادی صورت می‌گیرد که به آن قرارداد حمل و نقل بینالمللی کالا گفته می‌شود. روش‌های حمل و نقل بینالمللی کالاها به ۶دسته تقسیم می‌شود. حمل و نقل هوایی، حمل و نقل دریایی، حمل ونقل جاده‌ای، حمل و نقل ریلی، حمل و نقل از طریق خط لوله، حمل و نقل مرکب که ترکیبی از شیوه‌های فوق است.
در یک قرارداد حمل و نقل بینالمللی کالا مواردی مانند مشخصات طرفین قرارداد، موضوع قرارداد که عبارت است از حمل کالا با ذکر مشخصات آن، تعهدات حمل کننده، تعهدات صاحب کالا، تعیین برنامه حمل شامل زمان‌بندی، مسیر حمل و نحوه پرداخت بهای قرارداد، نوع بیمه و مبلغ آن، فورس ماژور و نحوه حل اختلاف باید درنظر گرفته شود.
قرارداد تامین مالی فاینانس Finance Contracts
قرارداد فاینانس یا تامین مالی یکی از روش‌های متداول تأمین مالی برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌ها است که طی آن امکان استفاده از منابع داخلی و یا دریافت و استفاده از وام ارزی فراهم می‌شود. قرارداد فاینانس از منظر حقوقی، عبارت است از استفاده از خطوط اعتباری برای دریافت وام از مؤسسات مالی بینالمللی. در حقیقت قرارداد فاینانس را می‌توان سازوکاری دانست که در آن بین کشور یا شرکت سرمایه‌پذیر و کشور یا شرکت سرمایه‌گذار، قراردادی منعقد می‌شود که طرح یا پروژه‌ای را همراه با نیروی انسانی متخصص، انتقال فنآوری، ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد اولیه و توان ارزی لازم سرمایه‌گذار تأمین شود و زمانی که طرح یا پروژه به بهره‌برداری رسید بر اساس میزان سرمایه‌گذاری و بهره متعلق به آن کشـور، سرمایه‌پذیر متعهد می‌گردد که کل قیمت تمام شده طرح یا پروژه را به صورت اقساطی در اختیار کشور سرمایه‌گذار قرار دهد.
امروزه به جهت هزینه بـالای اجرای طرح‌هـای زیربنایی، تأمین مالی و استفاده از تسهیلات خارجی از طریق قرارداد فاینانس «Finance»، نقشی اساسی در توسعه اقتصادی کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران، می‌تواند ایفا نماید.
با دریافت نمونه قراردادهای بانک وینداد و راهنمای کامل آن از یک قرارداد حرفه‌ای و بی‌دردسر بهره‌مند شوید.
قرارداد بیع متقابل Buy Back Agreement
قرارداد بیع متقابل که در حقوق ایران با نام قرارداد بازخرید در حوزه انرژی و فعالیت‌های نفت و گاز نیز شناخته شده هستند، از قراردادهای خرید خدمت محسوب می‌شوند. به این معنا که در این نوع قراردادها که اغلب بلندمدت هم هستند (معمولا از حداقل ۳سال تا حداکثر ۲۰ سال)، یک شرکت سرمایه‌گذار خارجی به‌عنوان پیمانکار اصلی، هزینه‌های سرمایه‌گذاری و تجهیز در یک پروژه خاص را برای طرف دیگر قرارداد، برعهده می‌گیرد و با انتقال سرمایه، تجهیزات، ماشین‌آلات و فناوری مورد نیاز به طرف دیگر قرارداد، عملیات ساخت، توسعه یا نوسازی و بهره‌برداری از پروژه مورد توافق را آغاز می‌کند. در واقع با قراردادهای بیع متقابل می‌توان هم جذب سرمایه خارجی را تا حد زیادی تضمین کرد و هم فناوری و تجهیزات پیشرفته و به‌روز دنیا را به کشور منتقل کرد و در آخر نیز به محض پایان قرارداد، همه حقوق و مالکیت تجهیزات و تولیدات پروژه را در اختیار گرفت و در واقع مالکیت کامل بر پروژه یافت.
این نوع قراردادها، در حال حاضر در سطح بینالمللی بسیار رایج هستند، چرا که به ویژه کشورهای در حال توسعه و دارای قدرت پایین اقتصادی و ظرفیت‌های محدود تجاری، با هدف توسعه صادرات خود از طریق به‌روز کردن فناوری‌های خود در زمینه تجارت و جذب سرمایه، سعی دارند تا قراردادهای مذکور را با کشورها و شرکت‌های خارجی توانمند و توسعه‌یافته درحوزه‌های مختلف منعقد کنند.
اگر هدف شما هم از تنظیم قرارداد بیع متقابل، داشتن یک قرارداد حرفه‌ای در مسیر کسب‌وکارتان است همین الان درخواست تنظیم قرارداد بیع متقابل را ثبت کنید تا در کمترین زمان، بهترین قرارداد برای شما نوشته شود.
قرارداد جوینت ونچر Joint Venture
قرارداد جوینت ونچر که یکی از پرکاربردترین انواع قراردادهای بینالمللی در حوزه تجارت است نوعی قرارداد مشارکت و همکاری می‌باشد. این قراردادها به گونه‌ای از همکاری تجاری می‌پردازد که طی آن، طرفین قرارداد، انجام فعالیت خاصی را مشترکاً بر عهده می‌گیرند و با دخالت فعالانه در آن موضوع، در سود و زیان آن به نحو اشتراکی سهیم می‌شوند. این نوع قرارداد انواعی دارد که بسته به نوع مشارکت طرفین فرق می‌کند. اشخاص با هدف افزایش قدرت سرمایه، کاهش ریسک و تقویت قدرت رقابت در بازار دست به انعقاد قرارداد جوینت ونچر می‌زنند تا با آن در سرمایه گذاری مشخصی مشارکت کنند.
جوینت ونچر (joint venture) که نام دیگر آن سرمایه‌گذاری مشترک یا مشارکت انتفاعی است به معنی تشکیل یک شرکت تجاری مشترک توسط دو یا چند شرکت به منظور دستیابی به اهداف تجاری، مالی، یا فنی خاص است. نکته مهم در قراردادهای جوینت ونچر این است که طرفین اقلام نقد و غیر نقد خود را تحت مدیریت مشترک و مطابق توافق به کار می‌گیرند و در سود و زیان ناشی از آن شریک هستند.
اگر طریقه نوشتن متن قرارداد و نکات حقوقی آن را نمی‌دانید همین الان درخواست تنظیم قرارداد جوینت ونچر را ثبت کنید تا قراردادی حرفه‌ای و کامل و برای شما به‌طور اختصاصی تنظیم شود.
قرارداد لیسانس Licensing Agreement
قرارداد لیسانس را در بازار تجارت بینالمللی اصولاً به عنوان قراردادهای اعطای مجوز و یا قرارداد حق استفاده از مالکیت فکری و یا قراردادهای پروانه بهره‌برداری می‌شناسند. این قرارداد یکی از انواع قراردادهای بینالمللی مهم در این عرصه است و قراردادی است که در آن، یک طرف، حق بهره برداری، استفاده و انتفاع از تمام یا بخشیاز دارایی‌های نامشهود خود را برای مدت مشخص و در یک محدوده جغرافیایی یا بازار مشخص، به طرف دیگر واگذار می‌کند. مهم‌ترین مصادیق قرارداد لیسانس عبارت است از لیسانس اختراع، لیسانس علامت تجاری و لیسانس دانش فنی.
چنانچه قراردادی با عنوان قرارداد لیسانس منعقد شود و خود کالا را در اختیار طرف عقد قرار دهد آن عقد، لیسانس نبوده، بلکه یک عقد بیع منعقد شده است.
قرارداد توزیع بینالمللی Distribution Agreement
قراردادهای توزیع بینالمللی از جمله اساسی‌ترین معاهده‌های حوزه تجارت بین‌الملل هستند. طرفین این قرارداد تامین‌کننده و توزیعکننده هستند. تامین‌کننده ممکن است فقط صادرکننده و یا خودِ تولیدکننده باشد. توزیعکننده هم با خرید محصولات از تامین‌کننده و فروش دوباره‌‌شان به دیگران به سود می‌رسد. برای مثال، تامین‌کننده‌ای در یک کشور می‌خواهد حق توزیع انحصاری محصول خود را در ایران به شرکتی بدهد. آنها با عقد قرارداد توزیع، یک چارچوب اولیه تنظیم می‌کنند که برنامه‌های آینده دو طرف را در بازه زمانی مشخصی معلوم می‌کند.
حاصل قرارداد توزیع بینالمللی صرفاً اجازه و امتیاز توزیع انحصاری خدمات یا فناوری است و مالکیت همچنان در اختیار پدیدآورنده می‌ماند.
قراردادهای خرید و فروش بین المللی کالا
قراردادهای خرید و فروش بین المللی کالا ، بستر عمده قراردادهای تجاری و موافقتنامه‌های بازرگانان، تجار و شرکت‌های تجاری را در مبادلات اقتصادی تشکیل می‌دهد. قراردادهای خرید و فروش با توجه به موضوع قرارداد، طرفین آن، مدت و استمرار و قانون حاکم بر آن طیف وسیعی از انواع مدل‌های قراردادی را شامل می‌شود. به همین دلیل با توجه به اهمیت موضوع، تنوع و تعدد قراردادهای خرید و فروش بین المللی کالا این امر نیازمند دانش حقوقی و مدیریت قراردادهای خرید و فروش است. همچنین نظارت بر ایفای تعهدات قراردادی و تعهدات حقوقی طرفین و همچنین زمان تمدید و انقضای مدت اعتبار قرارداد امری ضروری جهت جلوگیری از چالش‌ها و معضلات این دسته از قرارداد می‌باشد.
خرید و فروش بین المللی کالا آن دسته از معاملاتى را در برمى‌گیرد که واجد حداقل یکى از عناصر بین المللى تابعیت، اقامتگاه، مرز و حمل و نقل کالا باشد و از طرفی اساساً کالا، چه به صورت مواد اولیه و چه به صورت کالاهاى تمام شده و نظایر آن مى‌تواند موضوع قرارداد خرید و فروش بین المللى کالا قرار گیرند.
از مهم‌ترین و حرفه‌ای‌ترین اقداماتی که باید در مسیر پیشرفت کسب‌وکارتان انجام دهید این است که نمونه قرارداد خرید و فروش بینالمللی کالا را حتما تهیه کنید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم تا درخواست تنظیم این قرارداد را ثبت کنید تا قراردادی اختصاصی و متناسب با نیاز شما برایتان نوشته شود.
قرارداد کلید در دست Turn-Key
قرارداد کلید در دست مربوط به اعطای مسئولیت طراحی و اجرا به پیمانکار است و اوست که باید کار را برای بهره برداری با یک مبلغ و زمان ثابت انجام دهد. همچنین در این قرارداد کارفرما هیچگونه دخالتی در پروژه نکرده و در حقیقت هدف اصلی در این نوع قرارداد کاهش دخالت کارفرما در پروسه طراحی و ساخت است و کلیه اقدامات از طراحی تا اجرای پروژه بر عهده پیمانکار می‌باشد. در این نوع از قراردادها مسؤولیت تمامی فعالیت‌های پروژه شامل طراحی، تامین تجهیزات، ساخت و راه اندازی بر عهده پیمانکار قرار گرفته و به عبارت دیگر کارفرما تمامی مسؤولیت طراحی، تامین تجهیزات و ساخت پروژه را به یک پیمانکار داده و پیمانکار می باید کلیه تعهداتی که صراحتا یا به حکم اوضاع و احوال قضیه و عرف قراردادی بر عهده گرفته است انجام دهد.
انعقاد قرارداد کلید در دست منحصر به حوزه یا موضوع خاصی نمی‌باشد و در تمامی حوزه‌ها امکان انعقاد و تحقق آن با اراده طرفین وجود دارد.
قرارداد احداث، بهره‌برداری، انتقال (BOT)
یکی از انواع قراردادهای بینالمللی جذب سرمایه و تامین مالی، قرارداد احداث (ساخت)، بهره‌برداری، انتقال (واگذاری) (BOT) است که از ترکیب سه نوع رابطه قراردادی تشکیل شده است. در این نوع قراردادها یک طرف که اغلب دولت (کارفرما) است، برای استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی، فناوری و زیربنایی بینالمللی، اقدام به انعقاد قرارداد با شرکت‌های بزرگ و قدرتمند در زمینه‌های احداث و سرمایه‌گذاری می‌کند تا با جذب سرمایه و تکنولوژی به هدف کلان خود برسد. این هدف می‌تواند در حوزه‌های مهم و استراتژیک نظیر انرژی (ساخت نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌های نفت و گاز)، توسعه شهری و سایر زیرساخت‌های حیاتی (مانند احداث بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها و سدها) باشد.
می‌توان قراردادهای BOT را روشی برای راه‌اندازی پروژه‌های عظیم بدون تحمیل هزینه‌های گزاف بر کشورهای در حال توسعه دانست.
