برق درجه یک ساختمان دارای استانداردهای متعددی در تمامی زمینه‌ها مانند، پریز، کلید، فیوز، فاصله تجهیزات و سطح مقطع سیم‌ها است. رعایت تمامی بندهای موجود در این استانداردها برای هر پروژه‌ای ضروری است. اخذ تاییدیه ساختمان با توجه به رعایت این نکات انجام میشود؛ حتی فاصله هر یک از پریزها، کلیدها و تجهیزات برقی مانند آیفون تصویری باید رعایت شود. استفاده از انواع لوله‌های پلاستیکی و فولادی در سیم کشی توکار ضروری است که با توجه به موقعیت سیم تعیین میشود. هر یک از قسمت‌های مختلف برق کشی ساختمان دارای سیم با قطر مناسب است که این عدد با توجه به نیاز مدار تعیین میشود. فیوزها یکی از مهمترین عوامل حفاظتی از مدار الکتریکی هستند که در بخش‌های مختلف ظرفیت های معینی دارند. در ادامه به استانداردهای موجود در زمینه برق ساختمان درجه یک بیش‌تر می‌پردازیم.
تمامی این قوانین و مقررات مربوط به برقکاری ساختمان را می توانید با شرکت در دوره های فنی حرفه ای برق گستران به عنوان بهترین آموزشگاه برق ساختمان در تهران یاد بگیرید.
در برق کشی درجه 1 ساختمان علاوه بر مواردی که در برق درجه دو رعایت می گردد نیاز است قوانین مربوط به سیم کشی پیشرفه ساختمان نیز رعایت گردد. در ادامه برخی از مهمترین استانداردها و مقررات برقکاری ساختمان را بیان خواهیم نمود:
برق درجه یک ساختمان شامل انواع استانداردهای موجود در زمینه های مختلف است که باید در تمام پروژه‌ها رعایت شوند. در زمینه سیم کشی برق ساختمان باید تمام سیم‌های روکار و توکار در محافظت لوله‌های پلاستیکی قرار گیرند؛ همچنین در نقاط دوراهی و انشعاب باید از تجهیزات مناسب استفاده شود تا احتمال اتصالی کاهش یابد. در سیم کشی ساختمان تمام تجهیزات توکار مانند جعبه تقسیم، لوله، کلید و پریز باید یا یکدیگر هماهنگ باشند.
لوله پلاستیکی که سیم از درون آن عبور می‌کند باید دارای قطری حداقل به اندازه ۱.۳ ضخامت رشته سیم عبوری باشد؛ همچنین لوله‌های توکار باید به صورت خالی از سیم کار گذاشته شوند و پس از اتمام کار سیم‌ها درون آن‌ها قرار گیرند. سیم‌هایی که از کف ساختمان عبور می‌کنند باید توسط لوله‌های فولادی یا پلاستیک سخت محافظت شوند تا در اثر فشار آسیب نبینند. استفاده از دستگاه لوله بر در سیم کشی توکار ممنوع است و تمام لوله‌ها باید توسط اره قطع شوند؛ همچنین قسمت‌های تیز و برنده را باید توسط سمباده صاف کنید.
سیم کشی روکار یا استفاده از بست میخی یا سیم‌های دارای روکش چند لایه مانند بندهای پلاستیکی ممنوع است و باید از تجهیزات مناسب و مشخص در این زمینه استفاده کنید. فرآیند پیچیدن سیم‌های برق با استفاده از نوار چسب برق ممنوع است. تمامی اتصالات و عایق‌ها باید توسط ترمینال انجام شوند تا در طولانی مدت دچار اتصال کوتاه نشوند. این موضوع در مورد ساختمان‌های وسیع با سیم‌کشی پیچیده از اهمیت بالایی برخوردار است. استفاده از تبدیل در نقاط تعویض لوله فولادی به پلاستیکی و برعکس از موارد ضروری در این زمینه محسوب میشود.
رعایت نکات مربوط به فاصله گذاری اتصالات و اجزای برقی در سیم کشی ساختمان درجه یک موضوع مهمی است. در این زمینه استانداردهای متعددی وجود دارد که در تمامی پروژه‌های کوچک و بزرگ باید رعایت شوند. فاصله آویز لامپ از سقف یکی از مهمترین نکات در این زمینه است که محدوده نرمال آن بین ۳۰ تا ۵۰ سانتی متر قرار دارد. کابل‌های توکار باید فاصله حداقل ۲ سانتی متری با دیوار داشته باشند تا احتمال بروز حادثه کاهش یابد.
تمامی پریزهای ساختمان اعم از تلفن، برق و آنتن باید در فاصله ۳۰ الی ۴۰ سانتی متری از کف زمین نصب شوند؛ این موضوع به دلیل قطع دسترسی کودکان تدوین شده است که باید به درستی رعایت شود. این فاصله در آشپزخانه بین ۶۰ تا ۱۲۰ سانتی متر است؛ همچنین در حمام به حداقل ۱۲۰ سانتی متر افزایش می‌یابد. جعبه فیوز در هر یک از واحدها باید به فاصله حداقل یک متر از لوله‌های گاز و آب نصب شود؛ همچین از کف ساختمان باید به فاصله ۱۵۰ تا ۱۷۰ سانتی متر قرار گیرد.
چارچوب در یکی از نقاط خطر آفرین برای پریزهای برق است؛ بنابراین پریزها باید در فاصله ۱۵ الی ۲۵ سانتی متری از چارچوب‌های موجود در ساختمان نصب شوند. کلیدهای برق در هر واحد یا راهرو باید با فاصله ۱۱۰ تا ۱۲۰ متر از سطح زمین قرار گیرند تا دسترسی راحت به آن‌ها امکان پذیر باشد. فاصله هر پریز از پریز بعدی باید حداقل ۳ متر باشد تا از شلوغی بیهوده در فضای داخلی ساختمان جلوگیری شود. گوشی آیفون یکی از پرکاربردترین قطعه‌های برق ساختمان است که باید در فاصله ۱۴۰ تا ۱۵۰ سانتی متری از کف زمین قرار گیرد.
سطح مقطع سیم‌های اتصال در برق کشی ساختمان یکی دیگر از موارد مهم در این زمینه است که هر برقکاری باید آن‌ها را رعایت کند. انواع سیم‌های برق در این زمینه کاربرد دارند که قطر آن‌ها باید با توجه به استانداردهای موجود تعیین شود. افزایش یا کاهش سطح مقطع سیم‌ها در برق کشی ساختمان درجه یک موجب نقش استانداردهای جهانی میشود که دریافت تاییدیه را با اختلال مواجه می‌کند. در سیم‌های مربوط به پریز برق ساختمان سطح مقطع باید ۲.۵ میلی متر در نظر گرفته شود.
سیم‌هایی که در زمینه روشنایی ساختمان به کار می‌روند باید دارای سطح مقطعی برابر با ۱.۵ میلی متر باشند؛ کاهش سطح مقطع سیم در این زمینه به دلیل عدم نیاز لامپ ها به ولتاژ و جریان بالا است. در سیستم کولرهای آبی مانند پریزهای برق در ساختمان باید دارای سیم‌هایی با سطح مقطع ۲.۵ میلی متر باشند. در برق کسی ساختمان برخی از سیم‌ها به‌عنوان برق اصلی در نظر گرفته می‌شوند که قطر آن‌ها باید ۴ میلی متر باشد. کولر گازی برخلاف نمونه‌های آبی به دلیل استفاده از جریان بالای برق باید به سیم‌هایی یا سطح مقطع ۴ میلی متر مجهز شود.
فیوز به عنوان بخش جدایی ناپذیر از سیم کشی ساختمان شناخته میشود که در نصب و استفاده از آن باید استانداردهای جهانی موجود رعایت شوند. فیوز روشنایی دارای ظرفیت ۱۰ آمپری است که در تمام نقاط ساختمان باید آن را رعایت کنید. فیوزی که برای برق کنتور در نظر گرفته میشود باید ظرفیت ۲۵ آمپری از خود نشان دهد. مقدار بزرگ این فیوز به دلیل جریان مورد نیاز بیش‌تر در این زمینه است. در فیوزهای تمام پریزهای برق ساختمان ظرفیت جریان ۱۶ آمپری دیده میشود. فیوزهای مورد استفاده از سیستم کولرگازی و فیوز اصلی ساختمان باید ظرفیت ۲۰ آمپری داشته باشند.
پریزها به عنوان بخشی مهم در برق کشی ساختمان حضور دارند که نصب آن‌ها باید تحت شرایط و نکات خاص انجام شود. پریز برق با توجه به موقعیت مکانی خود به انواع تک فاز و ۳ فاز تقسیم بندی میشود که هر کدام از آن‌ها نکات منحصر به فرد خود را دارد. در پریزهای تک فاز حداقل جریان نامی مقدار ۱۶ آمپر است که اتصال آن‌ها با ۲ شاخه معمولی امکان پذیر شود. در این پریزها اتصال به هادی حفاظتی وجود ندارد که در سیم کشی ساختمان باید به آن توجه کنید.
تمامی پریزهای برق کشی ساختمان که هادی حفاظتی دارند باید به یک اتصال اضافی مجهز شوند. اتصال هادی یکی از مهمترین نکات در برق کشی ساختمان درجه یک است که احتمال بروز اتصال کوتاه و حوادث خطرناک را کاهش می‌دهد. در محیط‌های مختلف استفاده از انواع پریزها رایج است که در هر کدام از آن‌ها باید نکات ضروری را رعایت کنید. در برخی مکان‌ها از پریز ۶۰، ۱۰۰ و ۴۰۰ هرتز استفاده میشود؛ همچنین وجود پریز با برق مستقیم در برخی از موقعیت‌های ساختمان ضروری است.
در نظر گرفتن موارد ایمنی در مورد این پریزها نکته مهمی است که باید به آن توجه کنید؛ زیرا کاربرد اشتباه مانند اتصال دستگاه های برقی معمولی به پریز برق مستقیم می‌تواند موجب آتش سوزی یا برق گرفتگی شود. در پریزهای ۳ فاز حداقل جریان نامی باید ۱۶ آمپر در نظر گرفته شود تا ولتاژ مورد نیاز برای دستگاه‌های برقی را فراهم کند؛ همچنین استفاده از یک یا ۲ اتصال اضافی برای هادی حفاظتی در مورد این پریزها ضروری است.
در برق کشی ساختمان پیشرفته رعایت نکات ایمنی و استانداردهای جهانی از موارد ضروری است که برای اخذ تاییدیه پروژه‌های عمرانی باید به آن‌ها دقت کنید. استفاده از لوله‌های پلاستیکی و فولادی برای سیم کشی توکار ضروری است. در تمامی زمینه‌های مختلف برق کشی مانند فاصله تجهیزات برقی از یکدیگر، سطح مقطع سیم‌ها، نصب کلیدها و ظرفیت فیوزها استاندارهایی وجود دارد. قطر سیم در مدارهای مربوط به روشنایی ساختمان باید ۱.۵ میلی متر در نظر گرفته شود؛ همچنین استفاده از سیم‌های برق با قطر ۴ میلی متر برای کولرگازی ضروری است. ظرفیت فیوزها با توجه به موقعیت آن‌ها تعیین میشود که در محدوده ۱۰ تا ۲۵ آمپر تغییر می‌کند.
برای یادگیری کامل استانداردهای برق ساختمان درجه 1 و 2 می توانید در دوره های فنی حرفه ای آموزشگاه برق گستران شرکت نمایید.
