شیوع کرونا خیلی از روند‌های فعلی دنیا رو تحت تاثیر قرار داده، از عادات خرید گرفته تا نظام آموزشی و سرگرمی. در حالی که همیشه کسب‌و‌کارهایی هستند که از بحران‌ها سود می‌برند اما توی بحران اخیر بیشتر حوزههای بازار با چالش‌ها و مشکلات متعدد از قبیل افت تقاضا یا تامین منابع اولیه تولید رو‌به‌رو خواهند شد. با اوج گرفتن بحران کرونا، فرآیند سخت و پیچیده جذب سرمایه از VCها برای استارتاپها سخت‌تر از گذشته خواهد شد. از اون‌جا که اثرات این بحران تا چند ماه یا حتی چند سال دیگه ادامه خواهد داشت، باید از حالا به فکر تهمیداتی برای این پروسه زمان‌بر و دشوار بود. وب‌سایت sluch توی مصاحبه‌ای با بیش از ۱۰ نفر از مدیران و سرمایه‌گذاران سعی کرده پاسخ‌های فعلی اونا برای سه پرسش اساسی رو گردآوری کنه:
- به طور کلی اثرات ویروس کرونا بر روی استارتاپها و VCها رو چگونه می‌بینین؟
- مجموعه شما برای ماه‌های آینده چگونه سرمایه‌گذاری خواهد کرد؟
- چه توصیه برای عبور استارتاپها از این بحران دارین؟
در ادامه سعی کردم پاسخ‌های داده شده این متخصصین رو به صورت خلاصه بیارم تا شاید به‌درد استارت‌اپ‌های ایرانی‌ای هم که الان به دنبال جذب راند اول یا راند‌های بعدی سرمایه‌گذاری هستند بخوره.
سوال اول: به طور کلی اثرات ویروس کرونا بر استارت‌آپ‌ها و VCها رو چگونه می‌بینین؟
- اکثر استارتاپها (بالای ۷۰درصد آنها) حداقل اثرات منفی کوتاه‌مدتی را شاهد خواهند بود. در این بین بعضی هم از تغییر رفتار و حضور بیشتر مردم در فضای آنلاین منتفع میشن.
- سرمایه‌گذاران فرشته و صندوق‌های کوچک احتمالا نقدینگی و منابع مالی کمتری برای حضور در بازار خواهند داشت.
- سرمایه‌گذاری در مراحل ابتدایی رشد و پیش‌رشد کسب‌وکارها احتمالا کاهش خواهد داشت.
- با توجه به کاهش مشهود ارزش بازار‌های بورس، ارزش بسیاری از استات‌اپ‌ها نیز در طی فرآیند جذب سرمایه ، به نسبت گذشته با افت مواجه خواهد شد.
- استارت‌‌های حوزه سلامت و پزشکی(MedTech) مشتریان، تراکنش‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را شاهد خواهند بود.
- بیشتر سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر منابع‌مالی خود را روی سبد فعلی سرمایه‌گذاری خود متمرکز خواهند کرد و یا حداقل اولویت اول را به پشتیانی و سرپا نگه‌داشتن آنها اختصاص می‌دهند.
- بسیاری از مدل‌های کسبوکار، تیم‌های کاری و نحوه مدیریت جریان نقدینگی در حوزههای مختلف کسبوکار دچار تغییر خواهند شد.
- نیاز‌های ایجاد شده با توجه به شرایط جدید زندگی، باعث رشد و توسعه استارتاپها در جهت پوشش نیاز‌های جدید مردم خواهد بود.
- سرعت جذب سرمایه در طی فرآیند سرمایه‌گذاری به احتمال زیاد به دلیل حساسیت بیشترVCها کاهش خواهد داشت.
- در کنار کاهش ارزش‌گذاری استارت‌آپ‌ها، به دلیل افزایش مخارج، مبلغ راند‌های سرمایه جذب شده احتمالا افزایش می‌یابد.
- با تغییر عادات مصرف، بسیاری از شرکت‌ها ممکن است دیگر هیچ‌وقت به وضعیت سابق خود بازنگردند و روند‌های جدید رفتار مصرف‌کنندگان ماندگار شوند.
- ارتباطات و فرصت‌های همکاری قبل از شیوع کرونا، بهترین سرنخ برای مشارکت‌های تجاری و مالی برای جلوگیری از کمبود منابع و یا جذب نقدینگی شرکت‌ها خواهند بود.
سوال دوم: شرکت شما برای ماه‌ها آینده چگونه سرمایه‌گذاری خواهد کرد؟
- جلسات منظم هفتگی( یا حتی زودتر) با مدیران شرکت‌ها برگزار می‌کنیم تا از آخرین تاثیرات بحران روی آنها مطلع باشیم و در صورت نیاز تصمیمات لازم برای اختصاص منابع مالی و مدیریتی را سریع‌تر بگیریم.
- آنالیز‌های بیشتری را قبل اخذ تصمیم برای موارد سرمایه‌گذاری انجام می‌دهیم.
- دستورالعمل‌های به‌روزرسانی شده‌ای را برای تمامی مدیران شرکت‌های گروه ارسال می‌کنیم تا به آنها در تصمیمات خودشون راجع‌به سلامت فردی اعضای تیم،روحیه تیمی، مدیریت ریسک، به‌روزرسانی پلن‌های درآمدی، جریانات نقدینگی و برنامه جذب سرمایه کمک کنیم.
- به شرکت‌های سبد خودمون توصیه می‌کنیم که نسبت به تامین مخارج ماه‌های آینده ( حتی دو سال آینده) خود هر چه زودتر اطمینان حاصل نمایند.
- توصیه می‌کنیم بر سه حوزه متمرکز باشند:
۱- تاثیر شرایط بر جایگاه آنها در بازار: کاهش یا تاخیر تقاضا، فرصت‌های جدید ارائه خدمت/محصول.
۲ - عملیات: در شرایط جدید انجام چه فعالیت‌هایی ضروری است، چه کاری انجام دادنش خوب است و
چه فعالیت‌هایی بیهوده هستند.
۳- مخارج: داشتن هزینه‌های خرجکرد برای ماه‌های آینده با توجه به سخت شدن فرآیند جذب سرمایه.
- با توجه به اولویت دادن VCها به سرمایه‌گذاری‌های پیشین خود و احتیاط در انجام سرمایه‌گذاری جدید، به آنها توصیه می‌کنیم سناریو‌های مختلفی را با توجه به مبهم بودن شرایط آتی پیش‌بینی کنند و مدل کسبوکار خود را مورد بازبینی قرار دهند.
- با احتیاط به دنبال پیدا کردن مورد‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری با توجه به شرایط جدید بازار هستیم.
سوال سوم: چه توصیه برای استارت‌آپ‌ها دارین؟
- بیشتر از قبل و پیش از هر کاری از کارکنان خود مراقبت و پشتیبانی نمایند.
- به PPS ( افراد، محصول و فروش/ People,product and Sales )بیش از همیشه اهمیت دهند.
- به یاد داشته باشند که در شرایط بحران، این بهترین‌ها نیستند که آینده بازار را می‌سازند، بلکه آینده به کسانی تعلق خواهد داشت که بتوانند تا رفع بحران سرپا بمانند.
- بدترین سناریو ممکن را فرض کنند و اطمینان یابند تا تحت این شرایط نیز باقی خواهند ماند. این مسئله نشانه منفی بودن آنها نیست، بلکه هوش‌مندی مدیران را نشان می‌دهد.
- با مشتریان خود ارتباط برقرار کنند و تا جایی که می‌توانند در این شرایط به آنها کمک کنند.
- بیش از هر وقت تمرکز خودشون را روی مسایل ضروری بگذارند: حل مشکلات اساسی، جذب سرمایه لازم.
- به دورکاری و نیازها و شرایط مختص به آن توجه کنند.
- هزینه‌های غیرضروری را حذف کنند، نسبت به جذب نیروی جدید با احتیاط تصمیم بگیرند.
- با نیرو‌ها، سرمایه‌گذاران و مشتریان خود تا حد ممکن شفاف باشند.
- به تغییر مدل کسبوکار خود با توجه به تغییرات بازار، تغییر رفتار مشتریان، چشم‌انداز رقابت و ارزش نقدینگی فکر کنند.
- در صورت نیاز به سرمایه جدید بیشتر از هر کسی روی سرمایه‌گذار فعلی خود حساب کنند و ارتباط نزدیک خودشون را با آنها بیشتر از گذشته حفظ نمایند.
