راهنمای استیکینگ کریپتو: چیست، چگونه کار می‌کند و چگونه شروع کنیم

به طور کلی، زمانی که سرمایه‌گذاران به تمرکز و سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال، استخراج کریپتو یا به خرید مستقیم آن در یک صرافی ارز دیجیتال فکر می‌کنند، استیکینگ کریپتو یا همان‌طور که اغلب به آن می‌گویند، سکه‌گذاری، جایگزین مناسب دیگری برای علاقه‌مندان حوزه کریپتو برای به دست آوردن دارایی در کیف پول‌های کریپتویی‌شان است.

در حالی که "استیکینگ یا سهم بندی" ممکن است سرفصل نسبتا جدیدی در فرهنگ لغت مالی باشد، اما برای کسانی که به سرمایه گذاری در کریپتو علاقه‌مند هستند، مهم است که بدانند چیست، چگونه کار می‌کند و چه ارزهای دیجیتالی را می‌توان برای به دست آوردن آن استفاده کرد.

ممکن است به نظر برسد که سرمایه‌گذاری کریپتویی گامی فراتر از یادگیری نحوه خرید بیت کوین یا نحوه عملکرد یک صرافی کریپتو باشد، اما یادگیری در مورد استیکینگ ارز دیجیتال می‌تواند دانش شما را گسترش دهد و شما را به یک سرمایه گذار آگاه‌تر و حرفه‌ای تبدیل کند.

در این مطلب از مقدمات استیکینگ تا پلتفرم‌هایی که سرمایه‌گذاران می‌توانند برای استیکینگ کوین‌ها از آن استفاده کنند می‌پردازیم.

استیکینگ در کریپتو چیست؟

سرمایه‌گذاری کریپتو، فرآیند غیرقابل برداشت، قفل یا فریز کردن دارایی‌های کریپتو به منظور به دست آوردن پاداش یا کسب سود است. ارزهای دیجیتال با فناوری بلاک‌چین ساخته می‌شوند که در آن تراکنش‌های رمزنگاری تایید شده و داده‌های حاصل در بلاک چین ذخیره می‌شود. استیکینگ روش دیگری برای توصیف اعتبار آن تراکنش‌ها در یک بلاک چین است.

بسته به نوع ارز دیجیتالی که با آن کار می‌کنید و فناوری‌های پشتیبان آن، این فرآیندهای اعتبارسنجی «proof-of-stake» یا «proof-of-work» نامیده می‌شوند. هر یک از این فرآیندها به شبکه‌های رمزنگاری کمک می‌کند تا به اجماع یا تأیید اینکه همه داده‌های تراکنش به آنچه باید اضافه می‌شوند، دست یابند.

اما دستیابی به این اجماع نیازمند مشارکت کنندگان است. سرمایه‌گذاری این است که سرمایه‌گذارانی که دارایی‌های رمزنگاری خود را فعالانه نگه می‌دارند یا در کیف پول رمزنگاری خود قفل می‌کنند، در فرآیندهای اجماع‌گیری این شبکه‌ها شرکت می‌کنند. استيکرها در اصل، تراکنش‌های روی بلاک چین را ژذيرش و تأیید می‌کنند.

برای انجام این کار، شبکه‌ها به آن سرمایه گذاران پاداش می‌دهند البته پاداش‌های خاص به شبکه بستگی دارد.

می‌توان اشتراک‌گذاری کریپتو را به واریز پول نقد در یک حساب پس انداز تشبیه کرد. سپرده‌گذار در زمانی که پول خود را در بانک قرار می‌‌دهد، به عنوان پاداشی از طرف بانک که از پول برای مقاصد دیگر (وام دادن و غیره) استفاده می‌کند، سود دریافت می‌کند. بنابراین، استيكينگ کوین شبیه به کسب درآمد از بهره و سود است.

- اثبات سهام (Proof of Stake) یکی از چندین روش اجماع انواع ارزهای دیجیتال است. این فرایند اجماع در مقابل اثبات کار قرار دارد و در مقایسه با آن مزایا و معایبی دارد. ارزها دیجیتال مهمی از این فرایند اجماع بهره می‌برند و بسیاری از کارشناسان این حوزه فرایند، گواه اثبات سهام را دارای آینده‌ای بسیار روشن می‌دانند.
- گواه اثبات کار یا به اختصار (PoW) یا همان (Proof of Work ) یک سیستم (تابع یا پروتکل) اندازه گیری است تا در برابر حملات محروم‌سازی از سرویس یا به اختصار (DoS) و دیگر سیستم‌هایی که قصد اختلال را دارند از طریق مستلزم دانستن کاری از طرف درخواست کننده سرویس جلوگیری کند.

نحوه عملکرد استيكينگ كريپتو

برای سرمایه‌گذار، اشتراک ارز دیجیتال یک فعالیت غیرفعال(passive) است. هنگامی که یک سرمایه‌گذار ارز دیجیتالی از دارایی‌های خود را به اشتراک می‌گذارد (به عبارت دیگر، آنها را در کیف پول رمزنگاری خود رها می‌کند)، شبکه می‌تواند از آن دارایی‌ها برای ایجاد بلوک‌های جدید در بلاک چین استفاده کند. هر چه ارز دیجیتال بیشتری را به اشتراک بگذارید، شانس انتخاب دارایی‌های شما بیشتر است.

اطلاعات در بلوک جدید «written» و دارایی‌های سرمایه‌گذار برای اعتبارسنجی آن استفاده می‌شود. از آنجایی که کوین‌ها قبلاً داده‌های «baked in» را از زنجیره بلاک داشته‌اند، می‌توان از آنها به عنوان اعتبارسنجی استفاده کرد. سپس، برای اجازه دادن به آن دارایی‌ها برای استفاده به عنوان اعتبار سنجی، شبکه به سهامدار پاداش می‌دهد.

نحوه استیک کریپتو

برای شروع به اشتراک‌گذاری یا استیک کریپتو، یک سرمایه گذار باید تصمیم بگیرد که در کجا و چه چیزی را می‌خواهد به استیک کند.

پنج مرحله ساده برای شروع استیکینگ:

• مرحله ۱: انتخاب یک ارز دیجیتال یا کوین برای استیک

برای شروع به استیکینگ ارز دیجیتال به طور مستقل، کاربر باید تصمیم بگیرد که کدام کوین را می‌خواهد سپرده کند و ارز دیجیتال انتخابی خود را خریداری کند.

• مرحله ۲: آموزش پایه شرایط استیکینگ

به عنوان مثال، اتریوم حداقل به ۳۲ واحد ETH نیاز دارد تا کاربران شروع به استیکینگ کنند.

• مرحله ۳: دانلود کیف پول نرم افزاری، برای کوین مورد نظر

یک کیف پول کریپتویی را انتخاب و دانلود کنید تا کوین‌های خود را برای استیکینگ در آن ذخیره کنید. این ممکن است به معنای مراجعه مستقیم به وب سایت اصلی رمزارز خاص و دانلود کیف پول مربوطه آن باشد.

• مرحله ۴: مشخص کردن سخت افزار مورد استفاده

برای به اشتراک گذاشتن کریپتو، کاربران به یک اتصال اینترنتی ثابت و بدون وقفه نیاز دارند. یک رایانه رومیزی استاندارد احتمالاً این کار را انجام می‌دهد، اگرچه Raspberry Pi ممکن است در هزینه‌های برق صرفه جویی کند.

• مرحله ۵: شروع به استیکینگ کنید

پس از انتخاب سخت‌افزار و دانلود کیف پول نرم‌افزار، کاربر می‌تواند شروع به استیکینگ ارز دیجیتال کند.

نکته: برای مثال، زمانی که کاربر آن توکن‌ها را در کیف پولی که توسط Coinbase میزبانی می‌شود، نگه می‌دارد، توکن‌های بومی شبکه‌های Tezos و Cosmos را می‌توان به‌طور خودکار استیک کرد.

برای کسانی که کریپتو مناسب را در کیف پول کریپتویی میزبان صرافی نگه می‌دارند، صرافی تمام استیکینگ‌های پشتیبان را انجام می‌دهد و کاربران به سادگی باید رمز ارز را در کیف پول خود نگه دارند.

مزایا و معایب استیکینگ کریپتو

مزایای

• مصرف انرژی کمتر. شبکه های PoS نسبت به پلتفرم‌های PoW انرژی بسیار کمتری مصرف می‌کنند. هر دستگاه ماینینگ نیاز به منبع ثابت برق دارد و انرژی بسیار بیشتری نسبت به یک کامپیوتر معمولی مصرف می‌کند. اما می‌توانید گره‌های اعتبارسنجی (validator nodes) را روی یک کامپیوتر معمولی نیز اجرا کنید.

• به دست آوردن پاداش آسان‌تر است. پاداش‌های ماینینگ و استیکینگ کریپتو می‌توانند بسیار متفاوت باشند. تقریباً هر کسی می‌تواند مقدار کمی از ارز دیجیتال را در یک صرافی کریپتو به اشتراک بگذارد و نوعی سود کسب کند. با این حال، برای تبدیل شدن به یک ماینر، اغلب به تعهد بسیار بزرگتری نیاز است. اول، شما باید کامپیوتر و سخت افازر مناسب را تهیه کنید، که قطعا هزینه بر هستند و سپس باید یاد بگیرید که از آن استفاده کنید، که این مورد هم می‌تواند زمان بر باشد.

• بدون نیاز به تجهیزات خاص، هر کسی می‌تواند با استفاده از یک کامپیوتر معمولی به اعتبارسنج (validator) تبدیل شود، با این فرض که پول کافی دارد و می‌تواند نود را دائماً در حال اجرا نگه دارد. در مقابل، ماینینگ به سخت افزار تخصصی نیاز دارد.

معایب

• امنیت مشکوک. PoS در مقایسه با PoW نسبتا جدید است. توسعه دهندگان و کاربران زمان کمتری برای آزمایش آن داشته‌اند و قابلیت‌های امنیتی آن کاملاً ثابت نشده است. در حالی که نرخ هش (hash) بالا، دیواری از انرژی رمزگذاری شده را برای محافظت از شبکه‌های PoW فراهم می‌کند، دقیقاً مشخص نیست که شبکه های PoS چگونه به طور مشابه ایمن هستند. در تئوری، یک رقیب متخلف با مقدار مناسب منابع می‌تواند به راحتی کنترل یک شبکه PoS را در دست بگیرد.

• ظرفیت برای تصاحب. شبکه‌های PoS را می‌توان توسط کسانی که بیشترین توکن‌ها را در اختیار دارند کنترل کرد. در حالی که حمله به یک شبکه PoW مستلزم کسب مقادیر زیادی از قدرت محاسباتی است، حمله به یک شبکه PoS تنها به یک چیز نیاز دارد: پول. علاوه بر این، کوین‌های PoS از قبل استخراج می‌شوند، به این معنی که کل عرضه یک‌باره توسط چند نفر ایجاد می‌شود. کاربران باید اعتماد کنند که توسعه‌دهندگان اصلی، کوین‌های زیادی را برای خود نگه نداشته‌اند، یا اینکه یک شخص ثالث خارجی، کوین‌های کافی برای کنترل شبکه را به دست نمی‌آورد. علاوه بر این، در این صنعت رایج است که بنیانگذاران پروژه‌های کریپتویی به طور مرتب کوین‌های از پیش استخراج شده زیادی را به افراد داخلی و وابسته می‌دهند.

• افزایش تمرکز. خالق‌های فناوری بلاک چین رویکردشان برای غیرمتمرکز شدن بلاک چین بوده است. اما در برخی موارد، شبکه‌های PoS می‌توانند متمرکزتر شوند، زیرا تبدیل شدن به یک اعتبارسنج (validator) می‌تواند گران‌تر از تبدیل شدن به یک ماینر (miner) باشد. به عنوان مثال، اتریوم (ETH) قصد دارد از PoW به PoS تغییر کند. برای تبدیل شدن به یک اعتبارسنج ETH به ۳۲ ETH نیاز است. بسیاری از صرافی‌های متمرکز تصمیم گرفته‌اند تا به اعتبار کوین‌های PoS تبدیل شوند تا جوایز استیکینگ را با مشتریان خود به اشتراک بگذارند.

کوین‌های کریپتو استیکینگ محبوب

در گذشته نزدیک، کل مفهوم اجماع اثبات استیک (proof-of-stake) عنوانی به نسبت جدید و گزینه‌هایی برای استیکینگ کوین‌ها بسیار محدود بود.

تعداد فزاینده‌ای از پروژه‌ها از PoS استفاده می‌کنند و برخی صرافی‌ها کسب درآمد کریپتو را برای کاربران با گذاشتن کوین‌هایشان آسان‌تر از همیشه می‌کنند.

در ادامه فهرستی از کوین‌های proof-of-stake، همراه با میانگین بازده سالانه، که به صورت درصدی از مقدار ارزرمزپایه استیک شده بیان می‌شود، آمده است.

۱. اتریوم (ETH)

اتریوم (ETH) به یکی از محبوب‌ترین رمزارزهای بازار تبدیل شده است، اگرچه خود دقیقاً یک ارز دیجیتال نیست. قرار دادن اتریوم به تنهایی به حداقل ۳۲ ETH نیاز دارد. پاداش‌ها متفاوت است، اما انتظار می‌رود که نرخ بازدهی در اتریوم ۵ تا ۱۷ درصد در سال باشد.

۲. ای‌ او‌ اس EOS

ای‌او‌اس شبیه اتریوم است زیرا برای پشتیبانی از برنامه های غیرمتمرکز استفاده می‌شود. توکن‌های EOS بومی بلاک چین EOS هستند و مانند سایر رمزارزها، می‌توانند برای کسب جوایز استیک شوند. نرخ بازده مورد انتظار برای استیکینگ EOS حدود ۳٪ است.

۳. تزوس (XTZ)

همانند EOS و Ethereum نیز Tezos (XTZ) یک شبکه بلاک چین منبع باز با ارز بومی خود، با نماد XTZ است. و همچنین می‌توان آن را روی پلتفرم‌ها و شبکه‌های خاصی قرار داد. نرخ بازده مورد انتظار فعلی برای استیکینگ Tezos حدود ۶٪ است.

۴. کوزماس (ATOM)

تیم Cosmos (ATOM) خود را "اینترنت بلاک چین" می‌نامد. تیم سازنده این پروژه امیدوار است که بلاک چین‌های مختلف را با هم جمع کند و به آنها اجازه دهد تا با یکدیگر تراکنش کنند. این ایده به عنوان "تعامل پذیری (interoperability)" شناخته می‌شود.

همچنین Coinbase، Binance و Kraken از استیکینگ ATOM پشتیبانی می‌کنند.

سود استیکینگ ATOM سالانه حدود ۲۱ درصد است.

۵. کاردانو (ADA)

کاردانو یا Cardano یک پلتفرم قرارداد هوشمند بسیار شبیه اتریوم است. اما کاردانو یک پلتفرم چند لایه است که یک لایه برای تراکنش کوین ADA (ارز دیجیتالی که شبکه proof-of-stake کاردانو را تامین می‌کند) و لایه دیگر برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps) دارد.

کاردانو به استفاده از نظریه‌های علمی آزمایش شده بر اساس تحقیقات همتا برای توسعه خود می‌بالد.

استیکینگ ADA تا ۴ درصد بازده داشته است.

۶. پولکادوت (DOT)

پولکادوت یک ارز دیجیتال به نسبت جدیدتر است که در آگوست ۲۰۲۰ ایجاد شد. مشابه کوزماس(Cosmos)، Polkadot امیدوار است قابلیت همکاری را ارائه دهد و برای پشتیبانی از "parachains" یا بلاک چین‌های مختلف ایجاد شده توسط توسعه دهندگان مختلف طراحی شده است.

پاراچین (parachains) مخفف عبارت Parallelizable Chain و به معنی زنجیره قاتل موازی سازی هست و در واقع بلاک چین لایه یک هست که در شبکه‌های چند زنجیره‌ای پولکادات و کوزاماس، در کنار بقیه بلاک چین ها فعالیت می‌کند.

صرافی کریپتو کراکن از استیکینگ برای DOT پشتیبانی می‌کند.

سهم DOT سالانه حدود ۱۵٪ بازده دارد.

سرمایه گذاران بهتر است به یاد داشته باشند که اگرچه این نرخ‌های بازدهی‌ ذکر شده بالا در مقایسه با بازارهای مالی سنتی ممکن است هم‌تراز یا بالا به نظر برسند، اما ریسک آنها نیز می‌تواند بسیار بالا باشد، زیرا کوین‌ها می‌توانند به سرعت ارزش خود را از دست بدهند و به عبارت درست‌تر در نوسان باشند.

کجا می‌توان کریپتو را استیک کرد

پلتفرم‌های متعددی وجود دارد که به کاربران اجازه می‌دهد تا به سرعت کوین‌های خود را استیک کنند.

پلتفرم‌های بزرگی وجود دارند که احتمالاً اکثر سرمایه‌گذاران رمزارز با آن‌ها آشنا هستند، از جمله Coinbase و Kraken که به کاربران اجازه می‌دهند کوین‌ها را استیک کنند، در اینگونه صرافی‌ها، سرمایه گذاران باید برای بهره‌مندی از پاداش، استیکینگ را انتخاب کنند.

سهامداران کارآفرین همچنین می‌توانند به ارائه‌دهندگان بصورت «staking-as-a-service» نگاه کنند که به جای مبادله، در استیکینگ تخصص دارند. نمونه‌هایی از این پلتفرم ها عبارتند از MyContainer، Stake Capital و Staked.

توجه به این نکته مهم است که هر یک از این پلتفرم‌ها پیشنهادات، قوانین و هزینه‌های متفاوتی خواهند داشت. قبل از اینکه وارد شوید ارزش زمان صرف شده برای تحقیق در مورد چند مورد را دارد تا مطمئن شوید که اهداف شما با یک پلتفرم خاص هماهنگ هستند یا خیر.

آیا استیکینگ کریپتو سودآور است؟

هرکسی می‌تواند با استیکینگ کریپتو، ارز دیجیتال کسب کند. اما تا زمانی که کسی روی یک انباشت بزرگ از کریپتو‌های proof-of-stake نشسته باشد، احتمالاً با استیکینگ پولدار نمی‌شود.

پاداش‌های استیکینگ مشابه پرداخت سود سهام و سپرده است، زیرا هر دو شکلی از درآمد غیرفعال هستند. آنها به کاربر نیازی ندارند که کار دیگری بجز نگهداری دارایی‌های مناسب در مکان مناسب برای مدت زمان معین انجام دهد. هر چه کاربر کوین‌های خود را طولانی تر بگذارد، به لطف بهره مرکب، به طور کلی پتانسیل سود بیشتری خواهد داشت.

اما بر خلاف سود سهام، چند متغیر خاص برای کوین‌های proof-of-stake وجود دارد که بر میزان احتمال دریافت پاداش توسط کاربران تأثیر می‌گذارد. کاربران هنگام جستجوی سودآورترین کوین‌های استیکینگ، بهتر است در مورد این عوامل و موارد دیگر تحقیق کنند:

• مقدار بزرگی پاداش بلوک How big the block reward is

• اندازه استخر استیکینگ The size of the staking pool

• مقدار قفل شده عرضه The amount of supply locked

علاوه بر این، ارزش ارز فیات کوینی که در آن استیکینگ می‌شود نیز باید در نظر گرفته شود. با فرض ثابت ماندن یا افزایش این ارزش، استیکینگ می‌تواند به طور بالقوه سودآور باشد. اما اگر قیمت کوین کاهش یابد، سود می‌تواند به سرعت کاهش یابد.

با سپاس

منبع