بانکداری باز در حال حاضر یکی از موضوعاتی است که در صنعت بانکداری و فناوری مالی (Fintech) بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم نوین، طی چند سال اخیر، در حال بازنویسی قوانین بازی برای بانک‌های متعددی در سراسر جهان است.
زمانی که صحبت از بانکداری می‌شود، اکثرا برای ذهن ما تصویری از ساختمان‌های بزرگ بانکی، صف‌های بلند مشتریان و اسنادی که باید پر کرد تداعی می‌شود. اما در دنیای امروز، با پیشرفت تکنولوژی و ورود راهکارهای فناوری‌های مالی (Fintech)، تصویر بانکداری در حال تغییر است. بانکداری باز یا Open Banking یکی از این تغییرات جدید است که به سرعت در حال توسعه و گسترش است.
بانکداری باز، مفهومی است که در آن بانک‌ها داده‌های مالی مشتریان خود را البته با کسب رضایت از آنها با سایر شرکت‌ها، مخصوصا شرکت‌های فینتک به اشتراک می‌گذارند. این اشتراک‌گذاری از طریق رابط برنامه‌نویسی کاربر (API) انجام می‌شود.
بانکداری باز، یا Open Banking، یک سیستم بانکداری است که اجازه می‌دهد بانک‌ها داده‌های مشتریان را با سایر بانک‌ها یا شرکت‌های فناوری مالی به اشتراک بگذارند. این اشتراک گذاری به وسیله APIهای باز (یا Open APIs) انجام می‌شود. API، که مخفف Application Programming Interface است، در واقع یک نرم‌افزار است که اجازه می‌دهد دو برنامه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
پیش از هر چیز، برای درک بهتر موضوع، لازم است در مورد API صحبت کنیم. API، ابزاری است که به برنامه‌ها اجازه می‌دهد با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و اطلاعات را به اشتراک بگذارند. در واقع، API یک رابط است که بین دو برنامه قرار می‌گیرد و به آنها اجازه می‌دهد تا با یکدیگر 'صحبت' کنند.
مزیت‌های بانکداری باز برای مشتریان
یکی از مهم‌ترین مزیت‌های بانکداری باز، افزایش رقابت است. با اینکه بانکداری باز، بانک‌ها را مجبور به به اشتراک گذاری اطلاعات می‌کند، اما در عین حال، آنها را تشویق می‌کند تا خدمات بهتر و نوآورانه‌تری ارائه دهند تا بتوانند در بازار رقابتی جدید جایگاه خود را حفظ کنند.
بانکداری باز، مشتریان را قادر می‌سازد تا تمام اطلاعات مالی خود را در یک مکان مشاهده کنند، بدون اینکه نیاز به ورود به چندین حساب بانکی مختلف داشته باشند. این امکان، به مشتریان کمک می‌کند تا مدیریت بهتری بر امور مالی خود داشته باشند.
علاوه بر این، برخی از شرکت‌های فینتک، خدماتی را ارائه می‌دهند که بر اساس این داده‌های به اشتراک گذاشته شده، می‌توانند به مشتریان کمک کنند تا تصمیمات بهتری در مورد امور مالی خود بگیرند. به عنوان مثال، ممکن است بتوانند به مشتریان نشان دهند که چگونه می‌توانند پس‌انداز بیشتری داشته باشند یا بدهی‌های خود را کاهش دهند.
مزیت‌های بانکداری باز برای بانک‌ها و شرکت‌های فینتک
برخلاف آنچه ممکن است به نظر برسد، بانکداری باز فقط به نفع مشتریان نیست، بلکه برای بانک‌ها و شرکت‌های فینتک نیز مزایای زیادی دارد. بانک‌ها می‌توانند از داده‌ها استفاده کنند تا خدمات بهتری را ارائه دهند، بهبود رابط کاربری اپلیکیشن‌های خود ببخشند و حتی خدمات جدیدی را ارائه دهند که قبلا فکرش را هم نمی‌کردند. با دسترسی به داده‌های مشتریان بانک‌ها، این شرکت‌ها می‌توانند خدمات و محصولات جدیدی را طراحی و ارائه کنند، که می‌تواند به افزایش رضایت مشتریان و در نهایت به افزایش سود آنها کمک کند.
شرکت‌های فینتک نیز می‌توانند از داده‌های به اشتراک گذاشته شده، برای ارائه خدمات جدید و نوآورانه استفاده کنند. برخی از این خدمات ممکن است شامل مدیریت مالی شخصی، ارائه مشاوره مالی، خدمات پرداخت و حتی خدمات بیمه باشند.
در کل، بانکداری باز می‌تواند به رشد صنعت فینتک کمک کند. با اینکه هنوز ممکن است چالش‌هایی مانند مسائل حریم خصوصی و امنیت وجود داشته باشد اما با توجه به مزایای زیادی که بانکداری باز دارد، به نظر می‌رسد که این مفهوم در آینده نزدیک، جزء ضروریات صنعت بانکداری خواهد شد.
