نام دیگر اتیلن گلیکول یامونو اتیلن گلیکول(MEG) است.) ماده‌ای بی‌رنگ، بی‌بو و شفاف و با ویسکوزیته بالا است. به شکل مایعی با طعم شیرین یافت شده و از واکنش آب و اتیلن‌دی‌اکسید تولید می‌شود. همچنین، در آب، الکل‌ها و بسیاری از ترکیبات آلی امتزاج‌پذیر است.
فرمول شیمیایی اتیلن گلیکول آن C2H6O2 است.
پلی اتیلن گلیکول از پلیمری‌شدن اتیلن گلیکول بدست می‌آید. ترکیبی خنثی، بدون اثر جانبی و جادب رطوبت است که به عنوان نرم کننده در صنایع آرایشی و بهداشتی در موادی از قبیل کرم‌ها، ژل‌ها و... به کار می‌رود.
ویژگی‌ها و خواص اتیلن گلیکول
شکل ظاهری
مایعی شفاف با ویسکوزیته بالا
جرم مولی
62.068 g/mol
چگالی
1.1132 g/cm3
نقطه جوش
197.3 درجه سانتی‌گراد
نقطه ذوب
12.9 درجه سانتی‌گراد
مایعی شفاف، بی‌رنگ و چسبناک است و خطراتی برای محیط زیست دارد به همین جهت به منظور جلوگیری از گسترش و آسیب رساندن آن به محیط زیست، لازم است تا اقدامات جدی انجام شود زیرا که نفوذ‌پذیری خوبی دارد و می‌تواند در آب‌های زیرزمینی وارد شده و آنها را آلوده کند.
کاربرد اتیلن گلیکول
ماده‌ای صنعتی و پر‌کاربرد است و کاربرد‌های زیادی در ضدیخ، روغن هیدرولیک ترمز، جوهر برخی استمپ‌ها، جوهر خودکار، رنگ‌ها، پلاستیک‌ها و مواد آرایشی و بهداشتی دارد.
اتیلن گلیکول ضدیخ
به خاطر ویژگی‌هایش، سردکننده خوبی در احتراق داخلی موتور است. کار اصلی سردکننده گرفتن گرما از موتور، انتقال آن به رادیاتور و سپس به محیط است. به همین ترتیب سردکننده از یخ زدن موتور در زمستان نیز جلوگیری میکند. علاوه بر گرفتن گرما از موتور، سردکننده، کارهای دیگری نیز انجام می‌دهد که اهمیت آنها کمتر از سردکنندگی نیست. به مانند:
1-حفاظت در برابر یخ‌زدن
خاصیت ضد‌یخ‌زدگی، بهترکردن وضعیت انتقال گرما، کاهش ویسکوزیته سیال و بهره‌وری گرمایی از ویژگی‌های خوب آن است.
2-محافظت در برابر کاویتاسیون
حباب‌هایی که در اثر خلا در آب تولید می‌شوند روی فلز مجاور فرورفتگی ایجاد می‌کنند که مونواتیلنگلیکول با ایجاد لایه‌ای بر سطح فلز مانع از کاویتاسیون فلزات می‌شود.
3- از خوردگی تجهیزات موجود در موتور ماشین هم جلوگیری میکند.
نیاز به مواد با کیفیت و در عین حال با قیمت مناسب به شکل روزافزون در حال افزایش است.
همچنین، امروزه ماشین‌های الکتریکی و برقی در حال افزایش هستند و امروزه مواد دوست‌دار محیط زیست و بیوتکی هم موجود هستند که کار ضد‌یخی را به خوبی انجام می‌دهند.
روش تولید اتیلن گلیکول
MEG در مقیاس صنعتی از هیدرولیز اتیلن اکسید بدست می‌آید که اتیلن اکسید، خودید آ از اکسیداسیون اتیلن تولید می‌شود.
در مرحله اول تولید، اتیلن و اکسیژن را در یک راکتور چند کانالی واکنش می‌دهند. واکنش در فاز گازی و در حضور کاتالیزگر نقره‌ی قرار گرفته روی آلومینیوم اکسید انجام می‌شود. این واکنش به شدت گرمازا است.
در مرحله بعد تولید و خالص‌سازی اتیلن گلیکول انجام می‌شود.
اتیلن اکسید با کربن دی اکسید واکنش می‌دهد تا اتیلن کربنات تولید شود که آن هم به اتیلن گلیکول هیدرولیز می‌شود. هر دو واکنش در فاز مایع با کاتالیست اسیدی همگن انجام می‌شود. بخار کربن‌دی‌اکسید به دست آمده از واکنش اول جمع‌آوری شده و به راکتور اتیلن‌کربنات برگردانده می‌شود.
اتیلن گلیکول سپس در دو ستون تقطیر خالص می‌شود تا آب از محصول حذف شود. سپس کاتالیزگر از آن جدا شده و به واکنشگر‌های اولیه برگردانده می‌شود.
خطرات و msds اتیلن گلیکول
ماده‌ای سمی و خطرناک است و برای انسان خطرات زیادی از قبیل مرگ ایجاد میکند. از طریق پوست، دستگاه‌تنفس و دستگاه‌گوارشی جذب می‌شود. همچنین،نبایددرجا‌هایی که احتمال آلودگی آب آشامیدنی وجود دارد، از آن استفادهشود. استفاده از آن به عنوان سردکننده رایج است ولی نباید در ماشین‌آلات تولید مواد‌غذایی مصرف شود.
بخارات آن می‌تواند منجر به گیجی و در غلظت‌های کم تحریک و خارش بینی و گلو شود. عوارض جدی‌تر، زمانی اتفاق می‌افتدکه ماده وارد دستگاه گوارش شود در‌این‌صورت اثر جدی می‌تواند روی دستگاه عصبی مرکزی داشتهباشد. این اثر بعد از تماس، از طریق پوست و دستگاه تنفسی نیز، چند ساعت پس از تماس اولیه می‌تواند مشاهده شود. اگر این مادهجذب بدن شود و فرد مورد درمان قرار نگیرد می‌تواند منجر به مسمومیت خون و مرگ شود.
به‌منظور کمک‌های اولیه، در صورت:
تماس با چشم، چشمان خود را با آب زیاد حداقل به مدت 15 دقیقه بشویید و لنز، اگر دارید در بیاورید.
تماس با پوست، لباس‌های‌آلوده را خارج کنید و ناحیه‌ای از پوست را که آلوده شده با صابون و آب زیاد بشویید.
اختلال در تنفس، اگر تنفس متوقف شد تنفس مصنوعی بدهید و اگر ضروری بود از CPR استفاده‌کنید.
برند‌ها
مشهور‌ترین برند‌های موجود در ایران از این محصول، اتیلن گلیکول شازند و مرک است.
خرید اتیلن گلیکول
برای ثبت سفارش و خرید و اطلاع از قیمت روز اتیلن گلیکول صنعتی می توان به وبسایت شیمی استور مراجعه کرد. شیمی استور فروشگاه آنلاین خرید مواد شیمیایی است و محصولات شیمیایی را در مقادیر جزئی (کیلویی) و بیشتر (کیسه، گالن، بشکه و ..) عرضه میکند.
برای خرید اتیلن گلیکول شیمی استور به اینجا مراجعه نمایید.
سوالات متداول
1-آیا اتیلن گلیکول در آب حل می‌شود؟
بله. به خوبی در آب حل می‌شود و با آب پیوند هیدروژنی می‌دهد.
2- آیا اتیلن گلیکول الکل است؟
بله. از خانواده الکل‌ها است. دو گروه هیدروکسیل دارد و نوعی دی‌ال است.
3- اتیلن گلیکول قطبی یا ناقطبی است؟
بله. قطبی بوده و قطبیت آن نیز به سمت اکسیژن با الکترونگاتیوی بالا است.
4- اتیلن گلیکول چه نوع ترکیبی است؟
از خانواده الکل‌ها است. دو گروه هیدروکسیل دارد و ترکیبی آلی، بی‌رنگ، بی‌بو و شفاف و با ویسکوزیته بالا است.
5- واکنش اتیلن گلیکول با آب چگونه است؟
مونواتیلن گلیکول با اکسیدان‌های قوی و اسید‌ها واکنش می‌دهد ولی با آب واکنش نمی‌دهد. در آب کاملا امتزاج‌پذیر است و مخلوط شدن آن با آب باعث کاهش نقطه انجماد آن می‌شود.
