طرح توجیهی یا طرح امکان سنجی همان طور که از نامش پیداست به این منظور طراحی شده است که مشخص نماید آیا یک پروژه یا طرح عملی است یا خیر . در واقع طرح توجیهی عملی بودن یک پروژه یا طرح پیشنهادی را ارزیابی می کند.
مطالعه امکان سنجی بخشی از مرحله طراحی اولیه هر پروژه یا طرح است. این کار به منظور کشف نقاط قوت و ضعف یک پروژه پیشنهادی یا یک تجارت موجود انجام می شود. طرح توجیهی می تواند به شناسایی و ارزیابی فرصت ها و تهدیدهای موجود در محیط ، منابع مورد نیاز پروژه و چشم انداز موفقیت کمک کند. طرح توجیهی به منظور یافتن پاسخ به سوالات زیر انجام می شود:
• آیا شرکت دارای منابع و فناوری مورد نیاز است؟
• آیا این شرکت به اندازه کافی بازده بالایی از سرمایه خود دریافت خواهد کرد؟
به بیانی ساده تر، انجام طرح توجیهی برای یک پروژه یک کار کاملا" تخصصی و مهم می باشد. قطعا" سرمایه گذاران پروژه در مورد آینده پروژه و اهداف آن و میزان هزینه های انسانی و مالی پروژه یک دیدگاه کلی دارند. اما مهندسان مشاور در مرحله نگارش طرح توجیهی تمام موارد جزئی را که شاید در ظاهر بی اهمیت باشند ، اما در واقع ممکن است منجر به شکست یا پیروزی یک طرح یا پروژه شوند نیز به طور دقیق و موشکافانه مورد بررسی قرار خواهند داد.
نگارش یک طرح توجیهی شامل مراحل زیر است:
1- تجزیه و تحلیل مقدماتی انجام دهید.
2- صورت وضعیت درآمد پیش بینی شده را تهیه کنید. درآمد احتمالی پروژه که می تواند ایجاد کند چیست؟ در این مرحله در واقع طرح توجیه فنی اقتصادی انجام می گردد.
3- بازار را مورد بررسی قرار دهید. آیا کالا یا خدماتی که پروژه ایجاد می کند مورد تقاضای بازار می باشد؟ مصرف کنندگان چه قیمتی را می خواهند برای کالا یا خدمات بپردازند؟
4- ساختار سازمانی پروژه جدید را برنامه ریزی کنید. شرایط کارکنان چیست؟ چه تعداد کارگر مورد نیاز است؟ چه منابع دیگری مورد نیاز است؟
5- تراز روز افتتاحیه هزینه ها و درآمد پیش بینی شده را تهیه کنید
6- نقاط آسیب پذیری داخلی پروژه را مرور و تجزیه و تحلیل کنید که قابل کنترل یا از بین بردن است.
7- درمورد ادامه طرح / پروژه تصمیم بگیرید.
به طور کلی هنگام تهیه یک طرح توجیهی 4 مرحله انجام می شود .در ادامه این چهار مرحله برای ایجاد یک طرح امکان سنجی و مواردی که در هر یک از این مراحل ایجاد طرح آماده سازی، توسط مهندسان مشاور بررسی می گردد ذکر گردیده است .
1- امکان سنجی فنی :
مهمترین مواردی که در مرحله ارزیابی فنی مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از:
• تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نیاز و موجود
• فناوری موجود یا جدید
• نیروی انسانی
• تجزیه و تحلیل سایت
• حمل و نقل
2- امکان سنجی مالی :
• سرمایه گذاری اولیه
• منابع تأمین سرمایه: بانکها ، سرمایه گذاران ، سرمایه گذاران خطرپذیر و بازگشت سرمایه گذاری
3- امکان پذیری بازار:
• نوع صنعت
• بازار غالب
• رشد بازار آینده
• رقبا و مشتریان بالقوه
• پیش بینی فروش
4- امکان سنجی سازمانی:
• ساختار سازمانی تجارت
• ساختار حقوقی تجارت یا پروژه خاص
• صلاحیت ، مهارت های حرفه ای و تجربه تیم مدیریت
مزایای ایجاد طرح توجیهی :
بدون تردید داشتن طرح توجیهی برای یک فعالیت و مطالعه دقیق آن قبل از هر اقدام می تواند ضریب اطمینان در دریافت نتیجه دلخواه از انجام پروژه را به طور چشمگیری بالا ببرد. در واقع اهمیت طرح توجیهی بر اساس میل سازمانی برای " درست کردن آن " قبل از تخصیص منابع ، زمان و یا بودجه می باشد. موارد زیر برخی از مزایای کلیدی طرح امکان سنجی هستند.
• بهبود تمرکز تیم پروژه
• شناسایی فرصت های جدید
• فراهم نمودن اطلاعات ارزشمند برای اخذ تصمیم ادامه دادن یا لغو پروژه
• محدود سازی گزینه های تجارت
• شناسایی یک دلیل موجه برای به عهده گرفتن پروژه
• افزایش نرخ موفقیت به وسیله ارزیابی پارامترهای گوناگون
• کمک به ساخت تصمیم در پروژه
• ایجاد برنامه زمانبندی
• شناسایی دلایلی برای عدم ادامه پروژه
اگر در شرکت خود به فکر راه اندازی مشاغل جدید یا تصویب خط تولید جدید می باشید ، شما قبل از هر گونه اقدامی به یک طرح توجیهی نیازمند هستید. گروه مهندسان مشاور در هفت شهر آریا علاوه بر ارائه یک طرح توجیهی بدون نقص به شما می توانند در سایر مراحل انجام پروژه نیز به یاری شما بشتابند و عملا" حضور آنان را در کنار خود احساس نمایید. مهندسین مشاور در این مجموعه علاوه بر طرح توجیهی خدمات دیگری از قبیل طرح توجیهی زمین ، طراحی مجتمع تجاری و ... را نیز به شما ارائه خواهند داد.
