در دنیای امروز، هوش مصنوعی در زندگی بشر تاثیر بسیار عمیقی داشته. به حدی که بسیاری از افرادی که تخصص کامپیوتر ندارند، مثل بازاریابان، طراحان لباس، حسابداران و ... هم به سمت استفاده از آن برای کارهای خودشون اومدن.
در این بین، هنر هم بینصیب نمونده و مدلهایی توسعه داده شده که به شما در تولید نقاشی، موسیقی و ... کمک میکنه. بعضی هنرمندان این مدلها رو بعنوان یک دستیار دیجیتالی و بعضی دیگر بعنوان ابزار اصلی کار خودشون دارند استفاده میکنن. حالا بیاییم بررسی کنیم که «آیا هنر تولید شده توسط هوش مصنوعی، هنر است؟»
شاید قبل از این که بررسی کنیم آیا هنری که توسط ماشین - یا بهتر بگیم، هوش ماشینی - تولید شده هنره یا نه، بهتر باشه تا تعریف هنر رو بررسی کنیم. در ویکیپدیا (لینک) هنر اینطور تعریف شده:
هنر، " کنش آزادانه درونی واجد برانگیختگی ، که به نحو نمادین به منصه ظهور برسد. " ،، تعریف شده و بدین ترتیب حوزه هنر ، از سایر حوزه های فعالیت انسان ها ، نظیر حوزه ی علم ، فلسفه ، اخلاق ، منطق ، سیاست و زندگی روزمره ، متمایز و مشخص شده است
البته در بیانی سادهتر:
هنر ، مجموعهای از آثار یا فرآیندهای ساخت انسان است که برای اثرگذاری بر احساسات و هوش انسانی یا بهمنظور انتقال یک مفهوم، خلق میشود. اَمر هنری همیشه با زیبایی همراه نبوده ولی همواره با خلاقیت انسان همراه بوده است. همچنین میتوان گفت هنر، توانایی و مهارت آفریدن زیبایی است.
خب، در این تعریف، ما میتونیم یک چیز رو به وضوح ببینیم: این که هنر، مجموعه از آثار یا فرآیندهای ساخت بشر محسوب میشه که در نهایت اثر لازم خودش رو روی احساسات و هوش انسان میذاره. در اینجا بعد از این که این تعریف رو پیدا کردیم، یک تعریف دیگر هم میتونیم از هنر ببینیم.
این یکی تعریف از هنر، توسط Bern Flessner - یک محقق هنری - ارائه شده و چنین میگه:
اگر یک اثر هنری، فارغ از این که یک نقاشی، یک قطعه موسیقی یا یک کتاب باشه؛ بتونه چیزی به مخاطبش بگه و پیامی برای او ارسال کنه، یک اثر هنری حساب میشه.
و خب اگر تعاریف بالا رو در نظر بگیریم، میتونیم هوش مصنوعی رو یک ابزار برای خلق آثار هنری در نظر بگیریم. پس بریم سراغ سوال اصلیمون ...
سلب ادعا: در این بخش و این سوال، تنها و تنها نظر و برداشت شخصی نگارنده مطرح شده و برای افرادی که مخالفتی با موضوع دارند، حق مخالفت و بیان نظر محفوظ دانسته شده.
پاسخ اینه که بله، هنره. در واقع، هنر جاییه که نتیجه واقعا مهمه و وسیله و ابزار اصلا مهم نیست. موسیقیدانان و آهنگسازانی در دنیای امروز وجود دارند که ساز ارگانیک (مثل پیانو، گیتار، ویولن و ...) نمیزنن و عمده موسیقیای که تولید میکنند توسط نرمافزار تولید میشه. بسیاری از اهالی موسیقی و طرفداران سازهای ارگانیک معتقدند که این دوستان خیلی هنرمند نیستند، اما خب حقیقت اینه که آن شخص هم دنیا را از دریچه نرمافزار میبینه و توصیف میکنه.
پس با این حساب، میتونیم ماشینهای هوشمندی مثل Dall-E و Imagen و ... رو «ابزار» بدونیم. همونطور که «رنگ روغن» و «گواش» و «آکریلیک» و «مداد رنگی» رو ابزار دانستیم. در نتیجه اون شخصی که هنر رو به همراه این ابزار خلق میکنه، خالق اثر و اثر خلق شده هم در صورت داشتن شرایط یک اثر هنری؛ هنر خواهند بود.
البته بحثهایی در این میان مطرح میشه؛ مثل این که اگر زمانی ماشین به قدری پیشرفت کنه که خودش بدون نیاز به ورودی از انسان، نقاشی (یا هر فرم دیگری از آثار هنری) رو تولید کنه، صاحب اون اثر کیه و ... که بعدا میشه در موردش بحث کرد.
نوشتن این مطلب، صرفا به این دلیل بود که در مدتی که Mann-E (که مانی خوانده میشه و مدلی برای تولید نقاشی و تصویر مبتنی بر متنه) رو توسعه میدادم، بعضی دوستان میگفتند که این نتایج هنر نیستند. دقیقا برخلاف آنچه خودم فکر میکردم. به همین خاطر تصمیم گرفتم تا این مطلب رو بنویسم و نقطهنظرات خودم رو توضیح بدم.
در نهایت، لازمه بگم که اگر این دست مطالب رو دوست دارید، میتونید وبلاگ شخصی من (لینک) رو هم مطالعه کنید. ضمنا از صحبت با شما در بخش نظرات هم خوشحال خواهم شد.