بسم الله الرحمن الرحیم
ژاپن! برای ایرانی ها ژاپن جلوه خاصی داشته است کشوری که با تمدن غرب روبرو شده و دید شاخص زده ی افراد متحیر گشته از اینهمه توسعه و پیشرفت . تصور بهره گیری از ملاک های این طی مسیر برای ایران ما را به ایده ژاپن اسلامی نزدیک کرد از تشریح این مطلب که تجربه تاریخی به ما نشان داد که تقلید از غرب تاوان هایی دارد و چه برسد به تقلید از مقلد غرب و ما به منزل مقصود نخواهیم رسید.
کتاب تجدد ژاپن امروز سخنرانی آقای ناتسومه سوسه کی است با همین موضوع است. بهترین دلیل برای خواندن این کتاب دلیلی است آقای حسینی مترجم کتاب در پیش‌گفتار مطرح می کنند : مردمی خود شاهد این تغییرات بوده اند و در زمان گذار تمدنی بوده اند درباره این تغییرات چه احساس و چه نظراتی را داشته اند.
آقای ناتسومه سوسه کی که در دوران می جی زندگی کرده و این تغییرات زندگی کرده و فراتر از در غرب هم دانشجو بوده و می تواند یک تجربه زیستی جذابی در این زمینه را منتقل کند. با تعریف های آقای حسینی و سخنرانی آقای ناتسومه شخصیتی روراست و رک طنازانه ای دارند .
در سخنرانی هرچند با بیان اینکه همه را به دقت در تعریف و دقت نظری در این مسئله یعنی تجدد ژاپن فرامی خواند ولی به نظر من تعریف ضعف و کاستی هایی دارد و جامعیت لازم را ندارد.
اما پرداخت بعضی مسائل را بسیار جالب مطرح می کنند دغدغه اینکه این تغییرات و یا تجدد باید درون زا باشد بسیار در استدلال هایشان بسیار روشن است .هرچند که میتوان دلایل بنیادی تری نسبت به اشتباه بودن غرب زدگی و تجدد مطرح کرد ولی این روحیه که باید فرهنگ درون زا جهت دهی داشته باشد به نظر می رسد این از روحیه ملی گرایی است که جنگ جهانی دوم ژاپن نمود این موضوع می باشد .همانطور آقای ناتسومه بیان می کنند ایزوله فرهنگی معنا ندارد ولی با خود باختگی و عقب ماندگی تمدنی عامل این بیرون زایی در فرهنگ می شود که اگر سرعت تغییرات خارج از هضم جامعه باشد درد فراوانی را بر جامعه تحمیل می کند.
در این سخنرانی تعریفی از تجدد ارائه می شود که یک ویژگی آن قابل توجه است که آقای ناتسومه آنرا خارج از تعریف هم بیان می کنند و این ویژگی از این لحاظ برای ما ایرانی ها قابل توجه که در رویارویی ما با تمدن غرب و یا تجدد این موضوع را قشر عظیمی از جامعه کنش‌گران و اهل فکر آنرا را لحاظ نمی کنند و در معادلات فکری خود جایی برای این متغیر وجود ندارد و این مورد عبارت است که این پدیده انسانی و در طی زمان خود را نو می کند.
نفهمیدن این موضوع باعث می شود که پدیده های مثل اسلام آمریکایی را درک نکنیم.
غرب قدرت هاضمه ی قوی دارد که کمتر تمدنی این قدرت را دارا بوده است و مثال های فراوانی می توان فهرست کرد که در اول مسیر با مخالفت با مسیر تجدد برخواستند اما خود در مسیر تجدد با تعریف شدن و یا تاثیراتی را بر بدنه تجدد و توسعه گذاشتند.
انواع سیر مفاهیم پیوست توسعه را نظاره کنیم به این مفهوم دست می یابیم از توسعه اقتصادی ، توسعه سیاسی ،…، توسعه پایدار و در آینده بعدی ها شاید!
پایان تاریخ توهمی بیش نبود…
