زندگی سخت است مانند سنگ
آخرش هم میرویم مانند هم
پول و ثروت آنجا معنا نداشت
رفتارت بر خودت تأثیر گذاشت
📘 معنی هر سطر
۱. زندگی سخت است مانند سنگ
زندگی دشوار، خشک و بیرحم است؛ مثل سنگ که سخت و مقاوم است.
۲. آخرش هم میرویم مانند هم
در پایان همهٔ انسانها سرانجامی یکسان دارند؛ مرگ برای همه برابر است.
۳. پول و ثروت آنجا معنا نداشت
وقتی زمان رفتن (مرگ) فرا میرسد، پول و ثروت هیچ ارزشی ندارد.
۴. رفتارت بر خودت تأثیر گذاشت
چیزی که اهمیت دارد رفتار و اعمال خود انسان است؛ اثرش به خود او برمیگردد.
---
🌟 مفهوم کلی شعر
شعر دربارهٔ سختیهای زندگی، برابری انسانها در مرگ، بیارزشی ثروت در جهان دیگر، و اهمیت اخلاق و اعمال انسانی است.
پیام اصلی:
در پایان، دارایی مهم نیست؛ آنچه میماند رفتار و انسانیتِ ماست.
---
🎨 تمام آرایههای ادبی موجود در شعر
۱) تشبیه
«زندگی سخت است مانند سنگ»
زندگی = مشبّه
سنگ = مشبّهبه
وجه شبه = سختی، بیانعطافی
---
۲) استعاره / مجاز (در "میرویم")
«رفتن» استعاره از مرگ است.
بهجای گفتن «میمیریم»، گفته «میرویم».
---
۳) ایجاز (کوتاهگویی با معنای زیاد)
در جمله:
«آخرش هم میرویم مانند هم»
خیلی کوتاه است اما مفهوم فلسفی و عمیقی دارد.
---
۴) حذف (ایهامِ حذف / ایجاز حذف)
در همین سطر، چند چیز حذف شده که از معنی قابل فهم است:
«ما» (فاعل)
«به یک سرانجام» (مفعول یا قید)
این حذف باعث رسایی و زیبایی جمله شده.
---
۵) تکرار و تأکید
تکرار «هم» در جمله:
«آخرش هم میرویم مانند هم»
نوعی تأکید و همچنین آرایهٔ تکرار ایجاد میکند.
---
۶) تضاد یا تقابل مفهومی
زندگی ↔ مرگ
پول و ثروت ↔ بیارزشی در مرگ
اینها تضاد معنایی ایجاد میکنند.
---
۷) واجآرایی (آلiteration)
در سطر اول:
«سخت – است – سنگ»
تکرار حرف س موسیقی ایجاد کرده.
---
۸) حسآمیزی (خفیف)
«سختی زندگی» با «سختی سنگ» پیوندی از حس ذهنی و حس لمس ایجاد کرده.
---
۹) آرایهٔ نتیجهگیری
مصراع آخر نتیجهٔ سه سطر قبل است:
«رفتارت بر خودت تأثیر گذاشت»
→ نتیجه گرفتن از کل شعر.
---
۱۰) پیام اخلاقی / حکمت
کل شعر لحن پندآمیز دارد؛
این ویژگی در شعرهای حکمی یک آرایهٔ معنایی محسوب میشود.
