خیانت در امانت چک یکی از موضوعات حساس در حوزه حقوق کیفری است که میتواند تبعات جدی برای طرفین درگیر داشته باشد. این جرم زمانی رخ میدهد که چکی بهعنوان امانت به فردی سپرده شود و او برخلاف توافق یا نیت صاحب چک، از آن سوءاستفاده کند.
مفهوم خیانت در امانت چک
بر اساس ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی، اگر اموالی مانند چک بهعنوان امانت، رهن، اجاره یا برای وکالت به کسی سپرده شود و قرار بر این باشد که مال مذکور بازگردانده شود یا برای مصرف معینی استفاده شود، اما فرد امین آن را به ضرر مالک تصاحب، تلف، مفقود یا استفاده کند، به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد.
انواع خیانت در امانت چک
چکهای سفید امضا: در این حالت، چک بدون درج مبلغ یا تاریخ به فردی سپرده میشود. اگر امین از این چک برخلاف توافق استفاده کند، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است.
چکهای تضمینی: این چکها بهعنوان ضمانت انجام تعهد یا قراردادی به فردی داده میشوند. اگر دارنده چک بدون دلیل موجه و پیش از موعد مقرر، آن را به اجرا بگذارد، عمل او مصداق خیانت در امانت است.
راههای اثبات خیانت در امانت چک
برای اثبات این جرم، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
اقرار متهم: اگر فرد امین به سوءاستفاده از چک اعتراف کند.
شهادت شهود: حضور شاهدانی که بتوانند امانی بودن چک و نحوه سوءاستفاده را تأیید کنند.
اسناد و مدارک مکتوب: مستنداتی مانند قراردادها، رسیدها یا مکاتباتی که نشاندهنده امانی بودن چک باشند.
علم قاضی: قاضی با بررسی شواهد و قرائن موجود در پرونده، میتواند به وقوع جرم پی ببرد.
مجازات خیانت در امانت چک
مطابق قانون، مجازات این جرم حبس از شش ماه تا سه سال است. همچنین، در صورت اثبات جرم، مرتکب موظف به جبران خسارتهای وارده به شاکی خواهد بود.
نحوه طرح شکایت
برای طرح شکایت خیانت در امانت چک، شاکی باید با تهیه شکواییه و ارائه مدارک و مستندات مربوطه، به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند. پس از ثبت شکایت، پرونده به دادسرای مربوطه ارجاع شده و مراحل قانونی پیگیری میشود.
نکات مهم
سوءنیت امین: برای تحقق جرم، باید ثابت شود که امین با نیت سوء و برخلاف توافق، از چک استفاده کرده است.
سپرده شدن مال: مال یا چک باید توسط مالک بهصورت قانونی به امین سپرده شده باشد؛ در غیر این صورت، جرم خیانت در امانت محقق نمیشود.
در نهایت، توصیه میشود در مواجهه با چنین مسائلی، حتماً با وکیل مشورت کنید تا بهترین نتیجه رو کسب کنید .