این یک داستان واقعیست.
مثلا خواستم اول متن رو خیلی جذاب شروع کنم. ولی واقعا این داستان کارخانه کبریت توکلی یکی از تاریخچه هایی هست که مدیران فعلی میتونن ازش کلی یاد بگیرن.
درسته که این کارخانه بیش از 100 سال قبل ایجاد احداث شده ولی درس های بزرگی پشتش هست که برای مدیران میتونه مفید باشه.
شروع داستان توکلی به دوران قاجار و عقد قرارداد ننگین ترکمنچای برمیگرده، طبق این قرارداد بخشی از ایران رو روس ها تصرف کردند. اجداد خانواده توکلی در شهر ایروان ساکن بودند و جد بزرگ آنها، حاج محمدصفی ایروانی که از این به بعد حاج آقا توکلی می نامیم، خان ایروان بود. حاج آقا توکلی نمیخواست زیر سلطه روسها باشه، همراه خانواده به تبریز مهاجرت کرد.
حاج آقا توکلی که تاجر قند و شکر بود و بین تبریز و قفقاز (آذربایجان، ارمنستان و گرجستان امروزی) تجارت میکرد. مدتی بود به تجارت کبریت مشغول شده بود و پس از آشنایی با کبریتسازی در قفقاز، تصمیم جدی برای احداث کارخانه کبریتسازی در ایران گرفت.
لینک ویدئو کامل در کانال یوتیوب
حاج آقا توکلی در سال 1297 شمسی همراه با آخرین سال جنگ جهانی اول، کارخانه کبریت توکلی را احداث کرد. در اون زمان ایران در شرایط اقتصادی خوبی نبود. در این دوره کارخانه کبریت توکلی نقش مهمی در اشتغال افراد بیکار و مستضعف تبریز داشت. کارخانه توکلی در ابتدا کارگاه کوچکی بود که بیشتر کارهای آن به صورت دستی انجام میشد.
در سال ۱۳۰۰ هم کارخانه «کبریتسازی ممتاز» که اصلیترین رقیب کارخانه توکلی بود، شکل گرفت. این کارخانه دستگاههای جدیدتر و بهتری نسبت به کارخانه توکلی داشت و توانست اولین امتیاز تاسیس کارخانه کبریتسازی را از مجلس دریافت کند و انحصار ساخت کبریت در آذربایجان را به دست آورد.
با این انحصار مشکلاتی برای کارخانه کبریت توکلی ایجاد شد و سرانجام این کارخانه در سال ۱۳۱۳ تعطیل شد. خانواده توکلی مدتی به تهران سفر کردند. در این زمان ,کارخانه به صورت مخفی به فعالیتش ادامه میداد و کارگران شبهنگام از سوراخی که در پشتبام کارخانه ایجاد کرده بودند وارد آن میشدند و روزی ۱۰۰ تا ۲۰۰ جعبه کبریت درست میکردند تا همچنان کبریت توکلی در بازار باقی بمونه و اسمش فراموش نشه.
سال 1317 قانون انحصار کبریت برداشته شد و کارخانه کبریت توکلی دوباره باز شد و با قدرت کارخودش رو جلو برد، تا جایی که در سال 1318 کارگرانش به 800 نفر رسید. جالبه که نصف کارگران کارخانه خانم ها بودن. کارهای این کارخانه به صورت نیمهماشینی انجام میشد. روند خوب کارخانه توکلی ادامه داشت تا اینکه جنگ جهانی دوم شروع شد و متفقین، ایران را اشغال کردند و مشکلات زیادی برای کارخانه توکلی ایجاد شد.
پسر کوچک حاج آقا توکلی یعنی تقی در سال ۱۳۱۰ در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات ابتداییاش را در تبریز گذراند. سپس برای ادامه تحصیل راهی تهران شد. تقی توکلی به خاطر فعالیتهای سیاسی زیادی که در دوران ملی شدن صنعت نفت انجام میداد توسط اعضای حزب توده به مرگ هم تهدید شد.
نسخه کامل این تاریخچه در کانال یوتیوب رادیو تاریخ هست که میتونید اون رو ببینید.