حامد مجلسی
حامد مجلسی
خواندن ۴ دقیقه·۳ سال پیش

شاخص ایمنی (HSE) چیست؟

سرواژه ی HSE کوتاه شده ی کلمات Health, Safety, Environment به معنای سلامت، ایمنی و محیط زیست است. که در اصطلاح آن را HSE یا شاخص بهداشت ایمنی می نامند. HSE یا همان شاخص بهداشت ایمنی یک سیستم اجرایی است که از ما در برابر ریسک ها و حوادث محل کار حفاظت میکند.

کارفرمایان از طریق اعمال HSE سازمان به پیشرفت خود کمک می کنند و از طرف دیگر کارکنان آنها بازده بیشتری خواهند داشت. گاها به اشتباه تصور می شود که HSE یک شاخص درمانیست در حالیکه تنها بخشی از HSE به موقعیت های درمانی مربوط میشود.

تعریف بخش های HSE:

بهداشت (health):

حیطه ی بهداشت، وظیفه ی کنترل شرایط کارکنانی که در محیط های حادثه خیز مانند کار با اشعه ها، معدن و... فعالیت میکنند را دارد. همچنین کارکنانی که در محیط های آلوده مشغول به کارهستند و خطرهای متفاوتی پیش روی آنهاست را شناسایی و ارزشیابی کرده و با ارائه بیمه ها و مراقبت های پزشکی، حافظ جان و سلامت آنهاست.

ایمنی (safety):

حیطه ی ایمنی، وظیفه ی حفاظت از کارمندان در برابر خطرات موجود در محیط کار آنها را دارد. برخی از مشاغل پر خطر هستند و حوادث مختلفی پیش روی آنهاست. برای نمونه اگر ایمنی در کارهایی مانند جوشکاری و کار در ارتفاع و… رعایت نشود، سلامتی کارکنان را به خطر می اندازد. در اختیار قرار دادن تمامی تجهیزات ایمنی همچنین ایمن سازی محیط کار، مدیریت حریق و... برای جلوگیری از خطرات احتمالی و حفظ سلامتی کارکنان، در حیطه کاربردهای شاخص HSEاست.

محیط زیست (Environment):

حیطه ی محیط زیست، به نظارت بر آلودگی های ناشی از ماشین آلات صنعتی که شامل انتشار گازهای هیدروکربن، گازوئیل و... مربوط می شود. هدف کلی از مسائل محیط زیستی، کاهش مواد زائد صنعتی و ارائه خدماتی جهت جلوگیری از حوادث مخرب است.

هدف از اندازه گیری عملکرد شاخص HSE چیست؟

هدف اصلی از اندازه گیری عملکرد شاخص ایمنی، تهیه اطلاعات لازم در رابطه با میزان پیشرفت و شرایط کنونی استراتژی ها، فرآیندها و فعالیت هایی می باشد که یک سازمان به جهت کنترل حوادث ایمنی و بهداشتی انجام می دهد.

تعریف مهم ترین شاخص های HSE:

1. Fatality lost (FTL) و یا حادثه ای ناشی از کار که منجر به مرگ افراد میشود.

2. Lost Time Incident (LTI)حادثه اتلاف وقت و یا هر حادثه ناشی از کار که باعث شود شخص حادثه دیده، به مدت یک شیفت کاری تمام و یا بیش از یک روز در محل کار خود حضور نیابد، یک LTIمحسوب میشود.

3. Medical Treatment Only (MTO) و یا هرگونه جراحت ناشی از کار که فرد حادثه دیده به پزشک مراجعه می نماید و یا به عبارت دیگر فرد حادثه دیده، پس از معاینه توسط پزشک به محل کار خود بازگشته و فعالیت عادی روزانه خود را ادامه می دهد.

4. Restricted Work/Transfer Case (RWTC) حادثه ای که به توسط آن فرد حادثه دیده نمی تواند کار روزانه خود را انجام بدهد، ولی کارهای سبکی به او محول می شود. برای نمونه کارگر آسیب دیده بخش سکوی ساختمانی، به دلیل ضرب دیدگی انگشت مدتی کار اپراتوری رادیو را انجام می دهد.

5. Total Recordable Incidents (RCRD) به کلیه حوادث قابل گزارش تلقی میشود.

مهم ترین اهداف شاخص HSE:

1. به حداقل رساندن شاخص LTI (که پیش تر گفته شد).

2. اجرای دستورالعمل های سیستم مدیریت ریسک

3. اجرای اصولی سیستم موثر مدیریت مصرف انرژی

4. کاهش حادثه منجر به فوت و نقص عضو در محیط کار

دستاوردها و مزایای سیستم شاخص HSE:

1. شناسایی شرایط آسیب رسان فعالیت های محیط کار

2. ارزیابی میزان ریسک ناشی از اجرای خدمات

3. حذف و کاهش میزان ریسک حوادث و مخاطرات

4. افزایش بهره وری کارکنان و سازمان

5. اطمینان از استقرار و رعایت قوانین ایمنی

6. ایجاد آمادگی در مواجهه با هرگونه شرایط اضطراری

7. افزایش امنیت و انگیزش شغلی کارکنان

اهمیت شاخص HSE در سازمان ها:

یکی از دلایل اهمیت HSEدر سازمان ها این است که، فراهم نمودن محیط ایمن نه تنها موجب شادی و بازدهی بیشتر کارکنان می شود، بلکه می توانند به کاهش خسارات نیز کمک می کند. درصورتی که برنامه سلامتی، ایمنی و بهداشت محیط در اولویت قرار گیرد، شرکت ها می توانند ارتباط موثر تری با کارکنان برقرار کنند. این شاخص های ایمنی به شرکت ها کمک می کند، تا پروژه ها را به موقع به پایان برسانند و ارتباط کاری خود را با مشتریان بهبود ببخشند.

یکی از مهمترین موضوعات برای مدیران ارشد در سازمان ها، شرکت‌ها و کارخانه ها، کاهش آمار حوادث صنعتی و افزایش راندمان کاری کارکنان، انگیزه شغلی، بهره وری، افزایش تولید و سرعت انجام کار و… است، که با استقرار سیستم شاخص ایمنی و بهداشت یا HSE انجام می شود.

HSE در ایران:

شاخص HSE، از سال 1382 در وزارت نفت، توسط دکتر مرتضوی، استاد رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، وارد ایران شد. به دنبال آن نیز وزارت صمت (صنعت، معدن، تجارت) دپارتمانی تحت عنوان HSEE(بهداشت، ایمنی، محیط زیست، انرژی) را ایجاد نمودند.

کلام آخر

یکی از بیشترین دلایل وقوع حوادث محیط کار بر اساس گزارش ها، خطای نیروی انسانی است؛ از این رو بررسی و ارزیابی ریسک های مربوط به خطای انسانی کارکنان، بر عهده ی سیستم شاخص ایمنی HSEمیباشد. در این مقاله، سعی نمودیم اطلاعاتی در مورد شاخص ایمنی HSE، در اختیار شما قرار دهیم. امروزه اهمیت رعایت شاخص ایمنی در دستیابی به کارایی سازمان بسیار دخیل است. ایمنی شرط اولیه محیط کار است. حتی می توان گفت علت اصلی پیدایش سیستم های شاخص ایمنی و بهداشت،‌ ایجاد راهی برای رعایت مقررات اجباری است که روز به روز سختگیرانه تر می شوند. ایمنی و بهداشت، به سیستم مدیریت فعالی نیاز دارد، چرا که ایمنی و بهداشت را نمی توان از طریق مقررات اجباری و یا توسط یک فرد به تنهایی تامین کرد.

پیشاپیش از اینکه من را در بهبود مطالب وبلاگ یاری میکنید، از شما متشکرم.

hseشاخص ایمنیشاخص های ایمنیشاخص بهداشت حرفه ای
اینجا چیزایی می نویسم که از تجربیاتم در زمینه ایمنی بدست اوردم. امیدوارم به دردتون بخوره ^_^
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید