اگر از فعالان یا طرفداران دنیای کریپتوکارنسی باشید، احتمالا بارها اصطلاح NFT و ارز دیجیتال به گوشتان خورده است. هر دو این‌ها یک نوع دارایی هستند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در واقع می‌توان گفت اصلی‌ترین تفاوت NFTها با ارزهای دیجیتال در این است که توکنهای ان اف تی کاملا منحصر به فرد بوده و نمی‌توان یک NFT را با NFT دیگر تعویض کرد. اما ارزهای دیجیتال امکان تعویض داشته و افراد می‌توانند ارزهای دیجیتال را با یکدیگر مبادله کنند. برای اینکه به طور دقیق با تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال آشنا شوید، تصمیم داریم در ادامه این نوشته به طور کامل ویژگی‌های هر کدام را بررسی کنیم. در ادامه همراه ما باشید.
قبل از اینکه بخواهیم به بررسی تفاوت NFT با ارز دیجیتال بپردازیم، بهتر است ابتدا با برخی اصطلاحات و مفاهیم آشنا شوید. NFT مخفف عبارت None-Fungible Tokens و به معنای توکنهای غیر قابل تعویض است. در علم اقتصاد، به هر کالا یا دارایی که واحدهای آن امکان تعویض با یکدیگر را داشته باشند، قابل معاوضه یا Fungible گفته می‌شود. اما اگر کالا یا دارایی این ویژگی را نداشته باشد به آن غیر قابل تعویض یا None-Fungible می‌گویند.
به‌عنوان مثال، یک اسکناس 100 دلاری با یک اسکناس 100 دلاری دیگر ارزش یکسانی دارند. یعنی با هر دو اسکناس می‌توان کالاهای مشابه با ارزش یکسان را خریداری کرد. به این نوع از کالا‌ها قابل معاوضه می‌گویند. اما NFTها مفهومی مخالف دارند. فرض کنید هنرمندی یک تابلو نقاشی کشیده است. این تابلو کاملا منحصر به فرد بوده و هیچ تابلو نقاشی دیگری با آن مشابه نیست. بنابراین شما نمی‌توانید یک NFT را داده و در مقابل یک NFT دیگر به دست آورید.
ان اف تی‌ها نیز مانند ارزهای دیجیتال، به صورت رمزنگاری شده و مبتنی بر بلاک‌چین هستند. توکنهای غیر قابل معاوضه فقط شامل یک سری آثار هنری یا اشکال خاص نیستند. بلکه می‌توانند شامل همه اشیای موجود در دنیای واقعی باشند. به‌عنوان مثال شما می‌توانید سند خانه خود را به یک NFT تبدیل کرده و آن را در بلاک‌چین به نام خودتان ثبت نمایید. دقیقا مشابه کاری که در دنیای متاورس انجام می‌شود.
در حالت کلی NFTها سه ویژگی مهم دارند که باعث تفاوت آن‌ها با ارزهای دیجیتال می‌شود. این ویژگی‌ها عبارتند از:
1. منحصر به فرد بودن: هر کدام از NFTها ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که در توکنهای دیگر دیده نمی‌شود. به‌عنوان مثال یک نقاشی دیجیتالی با یک نقاشی دیجیتالی دیگر کاملا متفاوت بوده و هر دو سند مالکیت متفاوتی دارند. اما این مساله در ارزهای دیجیتال وجود ندارد.
2. کمیاب بودن: توسعه دهندگان ان اف تی‌ها با اینکه می‌توانند به صورت نامحدود اقدام به ایجاد توکن کنند، اما ترجیح می‌دهند کمیابی NFTها را افزایش داده و از هر توکن فقط یک نمونه بسازند.
3. تقسیم نشدن به واحدهای کوچک‌تر: در ادامه مقاله این موضوع را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
شاید با خودتان بگویید: سال‌هاست که از طریق اینترنت بلیت‌های مختلفی را خریداری و آیتم‌هایی را در بازی‌ها به دست می‌آوریم. در این میان توکنهای غیرمثلی چه مشکلی را حل می‌کنند و چه نیازی به آن‌ها داریم؟ در حالت کلی می‌توان گفت NFTها دو مزیت اصلی دارند که عبارتند از:
اثبات مالکیت در دنیای فیزیکی مثل ماشین یا خانه بسیار راحت است. زیرا هم به صورت فیزیکی هستند و هم برای آن‌ها سند مالکیت صادر می‌شود. اما در دنیای دیجیتال اینطور نیست. به‌عنوان مثال وقتی شما از یک شرکت بلیت می‌خرید، می‌توانند خیلی راحت مالکیت شما را باطل کند. یا اگر عکاسی کرده و آن را در اینترنت به اشتراک می‌گذارید، اثبات مالکیت آن کار خیلی سختی است.
اما به لطف بلاک‌چین و NFT، افراد می‌توانند مالکیت حقیقی خود را در دنیای دیجیتال نیز حفظ کنند. بنابراین اگر تابلو نقاشی خود را به NFT تبدیل کرده و آن را به اعضای شبکه نشان دهید، آن‌ها نمی‌توانند از تابلو شما عکس گرفته و بگویند که مال آن‌ها است. چرا که شما با تبدیل تابلو به NFT مالکیت آن را برای خودتان ثبت کرده‌اید و دیگر هیچکس نمی‌تواند آن را برای خود کپی کند.
شما می‌توانید NFTها را در کیف پول‌های دیجیتال ذخیره کرده و هر زمان که خواستید آن را به فرد دیگری منتقل کنید. با اینکار امکان فروش و معاوضه نقاشی، عکس، آیتم‌ها بازی و سایر انواع دارایی‌های دیجیتال با پول واقعی وجود دارد.
همانند سایر ارزهای دیجیتال، ان اف تی‌ها نیز معایب خاص خودشان را دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
· توکنهای NFT این قابلیت را دارند تا افراد از آن برای شرکت در فعالیت‌های غیرقانونی یا پول‌شویی استفاده کنند؛ فعالیت‌هایی همچون خرید و فروش کالاهایی که دارای منع قانونی هستند.
· از این توکن‌ها می‌توان برای دور زدن تحریم‌های تجاری و تامین مالی فعالیت‌های تروریستی، خرید اسلحه و... استفاده کرد.
NFT ماهیتی مشابه با ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین و اتریوم دارد. پس همانطور که از خرید و فروش ارزهای دیجیتال می‌توانید کسب درآمد کنید، امکان کسب درآمد از خرید و فروش NFT نیز وجود دارد.
مهمترین مساله‌ای که باعث متفاوت شدن این دو با یکدیگر می‌شود، قابلیت معاوضه یا عدم معاوضه آن‌ها است. به این صورت که ان اف تی ماهیتی منحصر به فرد و غیر قابل تعویض دارد. یعنی نمی‌توان مانند سکه یا اسکناس به صورت مستقیم آن را رد و بدل کرد. درست مانند دو تابلو نقاشی که ارزش یکسانی با یکدیگر ندارند. اما علاوه بر این مورد، تفاوت‌های دیگری نیز بین NFT با ارزهای دیجیتال وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد.
ارزهای دیجیتال مانند ارزهای فیات (دلار، یورو و...) ابزاری برای معامله هستند. یعنی با این ارزها می‌توانید محصولات و خدمات مختلف را خریداری کرده و تراکنش‌های خود را به صورت امن و غیرمتمرکز انجام دهید.
اما NFTها با هدف ایجاد اثبات مالکیت یا همان Proof of Ownership به وجود آمده‌اند. به این صورت که شما می‌توانید با تبدیل کردن موارد مختلفی همچون فیلم، عکس، فایل صوتی، نقاشی، املاک و مستغلات، آثار کلکسیونی و... به NFT، مالکیت و اصالت آن‌ها را حفظ کنید. از آنجایی که توکنهای ان اف تی در بلاک‌چین ذخیره می‌شود، امکان کپی کردن و دستکاری آثار وجود ندارد.
اصلی‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال پرنوسان بودن آن‌ها است. به همین خاطر بسیاری از افراد با خرید ارز دیجیتال و فروش آن به کسب درآمد می‌پردازند. اما NFTها نوسان کمی داشته و نسبت به رمز ارزها پایدارتر هستند. معمولا قیمت توکنهای غیر قابل معاوضه بر اساس ارزش و شایستگی آن‌ها تعیین می‌شود. به همین خاطر تحت تاثیر نوسانات بازار قرار نمی‌گیرند.
سومی فرقی که بین ان اف تی‌ها و رمز ارزها وجود دارد، از لحاظ مورد استفاده است. به این صورت که ارزهای دیجیتال قابلیت خرید و فروش به صورت مستقیم را دارند. اما NFTها قابلیت خرید و فروش به صورت مستقیم را ندارند. بنابراین برای خرج کردن این توکن‌ها ابتدا باید به یک ارز دیجیتال تبدیل کرده و سپس استفاده نمایید.
همچنین اگر زمانی به پول نقد نیاز داشتید، امکان فروش ارز دیجیتال به صرافی‌ها وجود دارد. اما NFTها را حتما باید به یک فرد دیگر بفروشید. اینکار هم ممکن است کمی زمان‌بر باشد.
تفاوت بعدی که بین NFT و ارز دیجیتال وجود دارد از لحاظ قابلیت تقسیم کردن است. به این صورت که ان اف تی‌ها مانند رمز ارزها به واحدهای کوچک تقسیم نمی‌شوند. این مساله باعث می‌شود تا این توکن‌ها نیز مانند اکثر دارایی‌های فیزیکی به واحدهای کلی تقسیم شوند.
اما ارزهای دیجیتال مانند ارزهای فیات قابلیت تقسیم شدن دارند. به‌عنوان مثال دلار امکان تقسیم شدن به واحدهای کوچک را داشته و به هر واحد، یک سنت گفته می‌شود. همچنین ارز دیجیتال بیت کوین نیز واحدهای شمارش کوچک‌تری به نام ساتوشی دارد که هر واحد از آن برابر با 0.00000001 بیت کوین است.
از آنجایی که NFTها منحصر به فرد هستند، کمتر در معرض دوبار خرج کردن قرار می‌گیرند. به همین خاطر امنیت این توکن‌ها نسبت به ارز دیجیتال بیشتر است. همچنین NFTها اطلاعات خود را در بلاک‌چین ذخیره می‌کنند و همین مساله سبب می‌شود تا امنیت و شفافیت آن بیشتر باشد.
حال که با تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال آشنا شدید، بهتر است با کاربرد این توکن‌ها نیز آشنا شویم.
· اثبات مالکیت برای آثار هنری، عکس، موسیقی و نقاشی و محافظت از حق کپی رایت.
· امکان استفاده از NFT به عنوان آثار کلکسیونی: اگر برای یک نقاشی NFT درست کرده و اصل آن یعنی اثر فیزیکی را از بین ببرید، ارزش ان اف تی چندین برابر می‌شود.
· اثبات مالکیت دامنه‌های اینترنتی: در دنیای بلاک‌چین مالکیت دامنه‌های بلاک‌چین به صورت یک NFT بوده و امکان تغییر مالکیت وجود ندارد. به عنوان مثال مالکیت دامنه‌های بلاک‌چینی .eth به صورت NFT در شبکه اتریوم ذخیره می‌شود.
· ان اف تی کاربردی: این NFTها برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند. مثلا افراد با خرید بلیت NFT کنسرت، حق حضور در کنسرت را خواهند داشت.
· استفاده در متاورس: در دنیای متاورس هر لباس، مدل مو، زمین و... یک NFT هستند.
· استفاده در دنیای واقعی: در آینده‌ای نه چندان دور، سند خانه‌ها و آپارتمان‌ها به صورت NFT در می‌آیند. در نتیجه بسیاری از کاغذ بازی‌ها حذف شده و واسطه‌های فیزیکی از بین می‌روند.
به دلیل گسترش فناوری NFT کیف پول‌های مرتبط با آن نیز در حال افزایش است. بنابراین در انتخاب کیف پول باید دقت بیشتری به خرج داده و هر کیف پولی که در اینترنت وجود دارد را دانلود نکنید. از جمله بهترین کیف پول‌های NFT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
· کیف پول متامسک (MetaMask)
· تراست والت (Trust Wallet)
· کیف پول کوینومی (Coinomi)
· کیف پول انجین(Enjin Wallet)
· کیف پول کوین بیس (Coinbase Wallet)
· کیف پول فانتوم (Phantom Wallet)
· کیف پول آلفا (Alpha Wallet)
در این مقاله سعی کردیم به بررسی تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال بپردازیم. از آنجایی که توکنهای غیر قابل تعویض از بلاک‌چین استفاده می‌کنند، توانسته‌اند محبوبیت بالایی به دست آورند. با اینکه NFT مزایای زیادی نسبت به ارزهای دیجیتال دارد ولی با این وجود یک فناوری تازه بوده و هنوز جای رشد زیادی دارد. این توکن‌ها هنوز به صورت گسترده توسط کسب و کارهای بزرگ پذیرفته نشده‌اند و نقد شوندگی آن‌ها به اندازه ارزهای دیجیتال نیست. اما با این وجود پتانسیل رشد آن‌ها بسیار زیاد است.
بنابراین در صورتی که قصد سرمایه گذاری و خرید NFT و ارزهای دیجیتال را دارید، بهتر است تحلیل و بررسی‌های لازم را انجام داده و ریسک‌های مرتبط با آن را ارزیابی نمایید. چرا که شما مسئول سرمایه گذاری‌هایتان هستید.
