دانشگاه صنعتی شریف(دانشگاه صنعتی آریامهر پیشین) دانشگاهی دولتی واقع در خیابان آزادی تهران، ایران است. دانشگاه صنعتی شریف در محله طرشت تهران در نزدیکی میدان آزادی واقع شده و پردیسی نیز در جزیره کیش در خلیج فارس دارد.
این دانشگاه بسیاری از بهترین دانشجویان ایران را جذب میکند. علاوه بر دارندگان مدال طلای دانش آموزی در المپیادهای ریاضی، فیزیک، شیمی، نجوم و کامپیوتر، هر ساله تقریباً ۱۰۰۰ نفر از بهترین رتبههای کنکور رشته ریاضی-فیزیک جذب دانشگاه صنعتی شریف میشوند. این مرکز به عنوان دانشگاه MIT ایران خوانده شدهاست.
دانشآموختگان این دانشگاه سهم عظیمی از نخبگان اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران را تشکیل میدهند. این مرکز علمی-تحقیقی در رتبهبندی دانشگاههای جهان که به وسیله مؤسسه معتبر کیواس انجام میشود رتبه ۳۸۰ و در بین دانشگاههایی که در ۵۰ سال اخیر تأسیس شدهاند حائز رتبه ۴۷ است.
دانشگاه صنعتی آریامهر در ۱۰ آبان ۱۳۴۴ با هدف تربیت و تأمین بخشی از نیروهای متخصص مورد نیاز ایران، در سطوح بالای علمی، به فرمان سلطنتی محمدرضا پهلوی و به دست دکتر محمد علی مجتهدی تأسیس گردید. فرمان تأسیس دانشگاه حاوی دو مأموریت بود، نخست از دانشگاه خواست تا «متخصصانی با آگاهی وسیع علمی و کاردانی و خبرگی فنی مورد نیاز صنایع سنگین ایران تربیت کند. فرمان دوم میخواست تا دانشگاه یکی از موسسات پیشرو جهان از طریق تحقیق در زمینههای علمی و فنی شود. این نخستین بار بود که تحقیق علمی از طریق دستورالعمل دانشگاهی ایرانی ابلاغ میشد. این فرمان همچنین دانشگاه را ملزم میکرد تا کمتر از یک سال تا ۳۰ شهریور ۱۳۴۵، فعالیت خود را آغاز کند و اعلام کرد که شاه ریاست اسمی دانشگاه را عهدهدار خواهد بود.
شاه آموزش عالی را در صدر برنامهٔ اصلاحی خود قرار داد. او تعداد بیسابقهای دانشجو به آمریکا فرستاد و در شراکت با هاروارد، جرجتاون و کلمبیا دانشگاههای جدید تخصصی تأسیس کرد. با این همه، او امآیتی را مدلی ضروری برای ایران سریعاً در حال صنعتیشدن قلمداد میکرد. او هنگام انتصاب حسین نصر (نخستین ایرانی دانشآموختهٔ امآیتی) توضیح داد که یک امآیتی ایرانی میخواهد، نه هاروارد یا پرینستون ایرانی، چرا که ایران به «آموزش از نوع حل مسئله» نیاز دارد.
در چنین وضعیتی، در سال ۱۳۴۳، محمدرضاشاه پهلوی، مجتهدی را احضار کرد و به او دو انتخاب داد: ۱- تأسیس دانشگاهی جدید برای توسعهٔ علوم و مهندسی در ایران همگام با موسسات پیشروی جهان برای کمک به صنعتیکردن ایران، یا ۲- نظارت بر دانشجویان ایرانی در اروپا. مجتهدی گزینهٔ نخست را انتخاب کرد. مجتهدی چند سال پیش از مرگ، در مصاحبهای متفاوت بیان کرد که وی این تصمیم را به خاطر اعتقاد به این که نمیخواست فرصت «ایجاد دانشگاهی که ایرانیان مستعد بتوانند آموزش ببینند، اعتماد به نفس و انضباط کسب کنند، شهروندان برجستهای شوند که کشور را در آینده توسعه دهند» را از دست بدهد. او از موانع پیش رو برای ایجاد یک دانشگاه بهخوبی آگاه بود.
پس از انقلاب اسلامی ایران، مجموعه دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان و تهران به دو دانشگاه صنعتی تهران و دانشگاه صنعتی اصفهان تفکیک شدند. نام دانشگاه صنعتی تهران در همان ماههای نخستین پس از پیروزی انقلاب، طی یک نظرسنجی، به احترام مجید شریف واقفی که از فارغ التحصیلان دوره اول مهندسی برق این دانشگاه بود و پیش از انقلاب شهید شده بود دانشگاه صنعتی شریف نامگذاری شد. در سال ۱۳۵۹، این دانشگاه در پی انقلاب فرهنگی بسته و پس از چندی با پاکسازی و اجازه ندادن به تحصیل بسیاری از دانشجویان به دلیل فعالیتهای سیاسی آنها بازگشایی شد. یک مطالعه نشان دادهاست دست کم ۱۰۱ نفر از دانشجویان این دانشگاه از زمان تأسیس تا دهه ۱۳۶۰ در پیکارهای سیاسی کشته شدهاند.
دانشگاه صنعتی شریف به خاطر پیوستن شمار زیادی از دانشآموختگانش به دنیای آکادمیک شناخته شدهاست. برای نمونه، مریم میرزاخانی، استاد فقید دانشکده ریاضی دانشگاه استنفورد و نخستین زن برنده مدال فیلدز از آن جملهاند.
شماری از دانش آموختگان در صنعت فعال بودهاند. اکبر ترکان وزیر سابق راه و ترابری، منوچهر منطقی، مدیرعامل سابق ایران خودرو، احمد قلعه بانی، مدیرعامل سابق سایپا، و مهدی میرمعزی مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران از آن جملهاند.
بسیاری از دانش آموختگان دانشگاه وارد سیاست شدهاند، از جمله محمدعلی نجفی شهردار سابق تهران، اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور سابق، محمد عطریانفر، رئیس سابق شورای شهر تهران مرتضی الویری، شهردار سابق تهران، علی لاریجانی، رئیس سابق مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل سابق سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و محسن سازگارا، فعال سیاسی و مقام سابق دولتی. رضا اردکانیان وزیر سابق نیروی ایران و سورنا ستاری معاون سابق علمی و فناوری رئیسجمهور و رئیس سابق بنیاد ملی نخبگان نیز فارغالتحصیل و عضو هیئت علمی این دانشگاه هستند.
برخی از اعضای اپوزیسیون ایران نیز فارغالتحصیل دانشگاه صنعتی شریفند. از آن جمله فؤاد مصطفی سلطانی، رهبر سابق کومله و مریم رجوی
شماری از فارغ التحصیلان دانشگاه صنعتی شریف فعالیت خود را در ورزش حرفهای پی گرفتهاند، از آن جمله علی دایی، سرمربی سابق تیم ملی فوتبال ایران. عادل فردوسیپور، گزارشگر فوتبال، محمد فارسی، عضو سابق تیم ملی کشتی ایران و الشن مرادی استاد بزرگ شطرنج و محمدعلی رستگار، رئیس سابق فدراسیون جودو نیز از دانش آموختگان دانشگاه هستند.
دیگر چهرههای فارغالتحصیل شریف پیمان یزدانیان، آهنگساز و محمدجواد لاریجانی، رئیس پژوهشگاه دانشهای بنیادی هستند
برای مطالعه بیشتر به رداک مراجعه کنید.