همانطور که اغلب ما می دانیم راندمان یعنی نسبت ستانده به داده . به زبان ساده تر، ما از یک عمل چقدر دریافت می کنیم و چقدر پرداخت می کنیم. هرچقدر ما راندمان بالاتری داشته باشیم بهره وری ما هم بالاتر خواهد بود. زمانی که این مساله را در یک فرآیند تولید بررسی می‌کنیم از یک نگاه هرچه ضایعات ما کمتر باشد آن فرآیند از راندمان بالاتری برخوردار است. البته بهره وری فرآیند هم از یک طرف بالا می رود ولی تنها این شاخص در بهره وری تاثیر ندارد بلکه پارامترهای دیگری هم مؤثر هست . مثلا میزان تولید در واحد زمان که این پارامتر هم در بهروه وری تأثیرگذار است.
در این مبحث قصد دارم از زاویه نگاه به انواع روشهای بازرسی و کنترل فرآیندهای تولید که منجر به کاهش ضایعات و کاهش دوباره کاری ها می شود، به مقوله بهینه سازی یک فرآیند نگاه کنم.
در یک فرآیند تولید روشهای بازرسی محصول تولید به شرح زیر است:
1- بازرسی تشخیصی : در این روش، عیوب فقط پیدا می شوند. در بسیاری از شرکت ها کنترل کیفیت به معنی بازرسی قطعات و جداسازی قطعات معیوب قبل از خروج از درب شرکت است. در این روش که ابتدایی ترین روش نیز می باشد یک شخص محصول تولیدی را با یک استاندارد مقایسه می کند و عدم مطابقت آنرا پیدا کرده و آن را رد می کند. البته این کار از ارسال محصولات به مشتری، بدون هیچ بازرسی بهتر است ولی واقعیت اینست که بازرسی تشخیصی مقدار عیوب را کاهش نمی دهد.
2- بازرسی آموزنده : در این روش عیوب کاهش می یابد. بازرسی آموزنده بر مشکل دومِ بازرسی های تشخیصی غلبه می کند. در این روش از طریق فیدبک اطلاعات قطعات معیوب به فرآیند، تمرکز بر اصلاح فرآیند تولید است تا اپراتور، مونتاژگر یا ماشین، با حداکثر سرعت ممکن بتوانند مشکل را حل کنند.
انجام بازرسی های آموزنده به سه طریق زیر امکان پذیر است:
الف- کنترل کیفیت آماری (SQC)
ب- کنترل متوالی
ج- خودکنترلی
3- بازرسی منشائی: در این روش عیوب حذف می شوند. بازرسی منشائی از اشتباهات، قبل از اینکه به خرابی تبدیل شوند جلوگیری می کند. در واقع حین انجام کار کنترل های لازم بر فرآیند اعمال می شود تا اشتباهی پیش نیاید.
بازرسی منشائی می تواند یک سوئیچ باشد که چناچه قطعه کار برعکس تغذیه شود، ابزار را از کار بیاندازد و یا یک پین که به صورت فیزیکی از قرارگیری قطعه کار به صورت اشتباه جلوگیری و یا یک چراغ یا آلارم باشد تا اپراتور را جهت تغییر به شرایط صحیح متوجه سازد.
پس در مجموع به این نتیجه می رسیم که هر چه نگاهمون رو به بازرسی تغییر بدیم و از سطح ابتدایی به سطوح بالاتر که عیوب را در منشاء شناسایی و برطرف می کند تغییر دهیم، می توانیم از راندمان بالاتری برخوردار باشیم که این منجر به کاهش هزینه های تولید می شود، و در نتیجه بهره وری افزایش می یابد.
انشاالله در مقاله های بعدی توضیحات بیشتری در زمینه بهینه سازی فرآیندها ارائه خواهم کرد.
باتشکر
