hamid mosayebi
hamid mosayebi
خواندن ۴ دقیقه·۱ ماه پیش

چطوری ویدیوهای کوتاه تو TikTok تصمیم ما رو برای خرید تغییر می‌دن؟ | تجربه‌ای از چین، نگاهی برای ما

وقتی داشتم مقاله‌ی "The Influence of Short-Video Marketing Content on Consumers’ Purchase Decision-Making Process" یا همون «تأثیر بازاریابی محتوایی با ویدیوهای کوتاه بر تصمیم‌گیری خرید مصرف‌کنندگان» رو می‌خوندم، یه چیزی تو ذهنم جرقه زد. چرا ما تو ایران کمتر به این موضوع نگاه دقیق داشتیم؟ اونم تو دورانی که اکثر ما بین دیدن یه ویدیو ۳۰ ثانیه‌ای تو TikTok یا Reels و خرید یه محصول، فقط چندتا اسکرول فاصله داریم.


youtube: hamidromy
youtube: hamidromy


من، حمیدرضا قره جلو، تو این مقاله سعی می‌کنم خیلی خودمونی و به زبون ساده، چیزی که از خوندن اون مقاله علمی یاد گرفتم و تو ویدیویی که براش ساختم گفتم، براتون باز کنم. البته حواسم هست سرتونو با حرفای خشک دانشگاهی درد نیارم 😉 ولی خوبه بدونید این تحقیق تو یه ژورنال معتبر علمی چاپ شده و داده‌هاش از شهر شی‌آن چین (Xi’an) جمع‌آوری شده؛ شهری تاریخی و بزرگ که کلی از کاربران TikTok اونجا فعال هستن.

ماجرا از کجا شروع شد؟

ویدیوهای کوتاه دیگه فقط سرگرمی نیستن. از وقتی Douyin (نسخه چینی TikTok) و Instagram Reels و YouTube Shorts اومدن وسط، دنیای بازاریابی دیجیتال یه تغییر اساسی کرده. حالا برندها دنبال این نیستن فقط آگهی بدن؛ می‌خوان «قصه» تعریف کنن، «تجربه» نشون بدن و «اعتماد» بسازن.

مقاله‌ای که گفتم، بررسی کرده که این ویدیوها دقیقاً در کجای فرآیند تصمیم‌گیری خرید اثر می‌ذارن. و منظور از این فرآیند، همون پنج‌مرحله‌ایه که اکثر ما ناخودآگاه طی می‌کنیم:

  1. شناسایی نیاز
  2. جستجوی اطلاعات
  3. ارزیابی گزینه‌ها
  4. تصمیم‌گیری نهایی
  5. ارزیابی پس از خرید

و حالا سؤال اصلی اینه که کدوم مدل از ویدیوها بیشترین تأثیر رو توی این مراحل دارن؟

سه مدل محتوا، سه تاثیر متفاوت

این تحقیق، سه نوع رایج ویدیو رو بررسی کرده:

  1. Product Display (نمایش محصول)
  2. Talent Recommendation (توصیه متخصص/اینفلوئنسر)
  3. User Evaluation (نظر کاربران واقعی)

نکته جالب این بود که برخلاف تصور خیلیا، محتوای تولیدشده توسط کاربران (UGC) بیشترین تاثیر رو داشت. نه فقط روی تصمیم نهایی، بلکه روی مرحله‌ی ارزیابی و حتی جستجوی اولیه هم موثر بود. چرا؟ چون واقعی‌تره. آدم حس می‌کنه یکی مثل خودش داره از تجربه‌اش می‌گه، نه یه تبلیغ قشنگ و تمیز که از بالا اومده پایین.

حرف دلم: چرا این موضوع برام مهمه؟

راستش وقتی داشتم این مقاله رو می‌خوندم و بعدش ویدیوشو می‌ساختم، داشتم با خودم فکر می‌کردم: «چرا ما اینقدر به حرف دوستامون اعتماد داریم ولی وقتی یه سلبریتی می‌گه یه چیزی خوبه، دودل می‌شیم؟»

پاسخش خیلی واضحه: ما دنبال اعتماد و تشابه می‌گردیم. وقتی یه یوزر عادی، نه بازیگره نه اسپانسره، می‌گه فلان محصول خوب بوده، حس می‌کنیم اونم دغدغه ما رو داشته. دقیقاً به همین دلیل ویدیوهای یوزری تو TikTok یا اینستا اینقدر قوی عمل می‌کنن.

منم تو ویدیوی یوتیوبم (که بر اساس همین مقاله ساختم)، همینو توضیح دادم. با چندتا مثال واقعی، تجربه شخصی و یه نگاهی از زاویه یه آدم معمولی نه لزوماً متخصص. چون تهش مخاطب هم آدم معمولیه، نه الگوریتم.

برندها باید چی کار کنن؟

تو این مقاله یه پیام واضح برای برندها بود:

فقط محصولتو نشون نده، بگو چرا و چطور به درد مخاطبت می‌خوره.

و مهم‌تر اینکه بذار بقیه هم دربارش حرف بزنن. مخصوصاً کاربرا. اگه تو الان یه برند کوچیک داری، مثلاً فروشگاه آنلاین یا پیج اینستا، اینا رو یادت بمونه:

  • از مشتریات بخواه تجربه‌شونو با بقیه به اشتراک بذارن.
  • ازشون بخواه یه ویدیو کوتاه بسازن (حتی اگه آماتوری باشه، مهم نیست).
  • این ویدیوها رو به‌عنوان یه بخشی از استراتژی بازاریابی‌ات بذار وسط.
  • همیشه حواست باشه که مخاطب حس نکنه داری «فروش» می‌کنی، بلکه «کمک» می‌کنی.

نتیجه‌گیری شخصی و دوستانه

من همیشه عاشق اونم وقتی‌ام که مقاله‌های علمی رو می‌گیرم و سعی می‌کنم اون‌ها رو بیارم توی دنیای واقعی، ملموس، و حتی قابل دیدن. مقاله‌ای که درباره‌اش حرف زدیم، تو یه ژورنال معتبر علمی منتشر شده و نتیجه تحلیل داده‌هایی از کاربرای TikTok تو شهر شی‌آن چین بوده.

ولی هدف من از ویدیویی که ساختم، این بود که این مطلب فقط یه مقاله علمی نمونه. بلکه بشه یه تلنگر برای کسب‌وکارها، یه راهکار برای برندهای کوچیک، یا حتی یه چراغ راه برای آدمایی که تو اینستاگرام محصول معرفی می‌کنن.

یه بار دیگه یادآوری کنم

🔹 عنوان مقاله اصلی:
"The Influence of Short-Video Marketing Content on Consumers’ Purchase Decision-Making Process"

🔹 عنوان فارسی مقاله:
«تأثیر بازاریابی محتوایی با ویدیوهای کوتاه بر تصمیم‌گیری خرید مصرف‌کنندگان»

🔹 نویسنده مقاله:
Gao Meirui

🔹 محل انجام تحقیق:
شهر شی‌آن، کشور چین

🔹 نوع تحقیق:
تحقیق علمی کمّی با تحلیل داده‌های واقعی در ژورنال معتبر

پ.ن: بیا تو گفتگو...

دوست دارم نظرتو بدونم. تو به کدوم مدل از ویدیوهای کوتاه بیشتر اعتماد داری؟ نظرات کاربرا یا توصیه‌ی یه اینفلوئنسر؟ یا اصلاً برات فرقی نمی‌کنه؟

اگه هنوز ویدیو یوتیوب رو ندیدی، حتما یه سر بزن. توش خیلی راحت‌تر، تصویری‌تر و همراه با مثال‌هایی از تجربه شخصی، همین موضوع رو توضیح دادم.


بازاریابی محتواییتولیدمحتوا
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید