ایلان ماسک به‌عنوان یک کارآفرین موفق و مشهور در سیلکون‌ولی با برند تسلا و اسپیس ایکس می‌داند چگونه کسب‌و‌کار خود را در کانون توجه قرار دهد و با مخاطبان خود در شبکه‌های اجتماعی تعامل کند. او درباره فعالیت‌ها و محصولات تسلا و اسپیس ایکس در توییتر وقت صرف می‌کند، صحبت می‌کند و فراتر از یک کارآفرین موفق در سیلیکون‌ولی ظاهر می‌شود و همین فعالیت‌های او باعث تقویت برند تسلا یا اسپیس ایکس شده است. به‌عبارت دیگر ایلان ماسک خارج از چهارچوب‌های مرسوم روابط عمومی فکر و عمل می‌کند. همان‌طور که پیش از این در یادداشت‌هایی که در این ستون منتشر شده اشاره کردم خلاقیت نقش مهمی در فعالیت‌های ارتباطات بازاریابی و روابط عمومی دارد اما به‌نظر می‌رسد ایلان ماسک اعتقادی به ماندن در چهارچوب‌های روابط عمومی ندارد و گاه حتی جایی می‌ایستد که خبری از خلاقیت هم نیست. شاید کمی اغراق‌آمیز به‌نظر برسد اما انگار او جایی میان خلاقیت و جنون ایستاده است. او یک کارآفرین فوق‌العاده است و توانایی‌اش در استفاده از روابط عمومی نیز او را از دیگر هم‌رده‌هایش جدا می‌کند. به فعالیت ماسک درباره تسلا یا اسپیس ایکس نگاه کنید، تعداد کمی توانایی خرید محصولی از تسلا را دارند اما ماسک با توییت‌هایش تعداد زیادی از مردم را همراه خود کرده است. در حقیقت ماسک کاملا از روش‌های سنتی بازاریابی گریزان است و به‌شدت به روابط عمومی متکی است. به مورد تسلا در مقایسه با دیگر غول‌های خودروسازی در هزینه تبلیغات نگاه کنید. بر اساس گزارش Global Equities Research تسلا فقط شش دلار برای تبلیغات هر خودرو هزینه می‌کند در حالی که «تویوتا» ۲۴۸ دلار برای هر خودرو هزینه تبلیغاتی دارد. این در حالی است که تولیدکنندگانی مانند «جگوار» هزینه‌های چند هزار دلاری صرف تبلیغات خود می‌کنند. تسلا یک استراتژی روابط عمومی دارد که تمرکز آن بر انتشار اطلاعات از طریق حساب کاربری توییتر آقای ماسک است که امروز بیش از ۵۶ میلیون کاربر یا مخاطب دارد. از بازنشرها و لایک‌ها و منشن‌ها که بگذریم می‌رسیم به اینجا که هر چیزی آقای ماسک در توییتر منتشر می‌کند معمولا سر از دیگر رسانه‌های رسمی هم در می‌آورد و آنجا هم پوشش داده می‌شود.
ماسک می‌داند هر موقع توییت می‌کند توییت او خبر است. تسلا به‌دلیل معروف بودن ماسک شناخته شده است. اپل نیز همین کار را کرد مشتریان اپل فقط محصولی از اپل نخریدند آن‌ها فرهنگ (کالت) اپل را هم خریدند یا مشتریان اپل محصولی که استیو جابز به فرهنگ تبدیل کرده بود را خریدند. افکار و توییت‌ها و ... از ایلان ماسک صرف نظر از اینکه درباره چه چیزی صحبت می‌کند در سراسر دنیا مخابره می‌شود و در واقع هرجا صحبت درباره او باشد درباره تسلا و اسپیس ایکس نیز صحبت خواهد شد.
در فوریه ۲۰۱۸ ایلان ماسک با موفقیت تسلا رودستر محبوب خود را با فالکون هوی به فضا منتقل کرد. ماسک گفته بود که هدف نهایی اسپیس ایکس ، سفر انسان به فضا و زندگی در کره مریخ است. هدف مشخص بود: «پرتاب موشک با موفقیت» اما اضافه کردن تسلا رودستر به موشک انگار یک سرگرمی برای ماسک بود. هیچ‌کس انتظار نداشت ماسک با موشک، ماشین تسلا رودستر محبوب خود را از زمین دور کند اما ماسک هوشمندانه با این کار توجه همه را علاوه بر پرتاب موشک با موفقیت به سمت تسلا نیز جلب کرد که این می‌تواند امکانی جدید در یک سفر فضایی باشد. در این پروژه ماسک بیشترین بهره‌برداری را از ظرفیت روابط عمومی کرد. در حالی که حسابی درباره این رویداد سر و صدا شده بود و درباره‌اش صحبت می‌کردند ماسک تازه‌ترین اطلاعات را از طریق حساب کاربری خود در توییتر به فالوورهایش می‌داد و حتی با «جف بیزوس» موسس آمازون و شرکت Blue Origin که رقیب اسپیس ایکس است وارد جدل شد. بعد از پرتاب موفقیت‌آمیز موشک ماسک در توییتر خود نوشت:«از قرار یک ماشین در مدار زمین است.» بعد از این اسپیس ایکس به‌شدت جلب توجه کرد و تسلا هم اعلام کرد سریع‌ترین اتومبیل را در کهکشان دارد. همین اخبار کافی بود تا توجه‌ها از اخبار منفی درباره تولید جدیدترین خودرو تسلا از بین برود و این چیزی جز موفقیت روابط عمومی نبود.
حالا دیگر ماسک هر کاری انجام می‌دهد در جهان مخابره می‌شود. از آغاز پاندمی کووید-۱۹ در دنیا ارزش سهام تسلا چهار برابر شده است و این شرکت از تویوتا که با ارزش‌ترین خودروسازی دنیا بود سبقت گرفته است. او یک ماجراجوست و تمایل دارد که هنجارها را به چالش بکشد پس حالا حالاها نباید انتظار داشت که او تغییر رویکرد بدهد. به جرات می‌توان گفت قصه قرار گرفتن یک ماشین در مدار زمین یکی از جذاب‌ترین کمپین‌های روابط عمومی قرن است و تا سال‌ها همین‌طور جذاب خواهد ماند. اما چند نفر حاضر هستند تن به چنین کاری بدهند؟ لازم نیست جایگاه ایلان ماسک را داشته باشید فقط باید خارج از چهارچوب فکر کنید و از ایده‌های جلسه‌های طوفان فکری بیشترین استفاده را ببرید.
*منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد
