در دو سال اخیر کارآفرینی توسط یک نفر در دنیا تعریف شده است و آن یک نفر کسی نیست جز ایلان ماسک. او در سالهای اخیر با تسلا و اسپیس ایکس در زمینه خودروهای الکترونیکی و فناوریهای اکتشاف فضایی پیشگام بوده و بهواسطه فعالیت منحصر بهفرد، خارج از چهارچوب روابط عمومی و البته خلاقش در حساب کاربریاش در توییتر در دو سال اخیر در صدر اخبار دنیا در حوزه تکنولوژی بوده است. در دو یادداشت قبلی که در این ستون منتشر شد به رویکردهای بازاریابی و نگاه متفاوت ماسک به روابط عمومی پرداختم. آنچه در ادامه این یادداشت میخوانید جمعبندی یادداشتهای قبلی و استراتژیهای روابط عمومیای است که ماسک از آنها بهره گرفته است و توانسته برندهای تسلا و اسپیس ایکس را تقویت کند و دانستن آنها میتواند برای متخصصان روابط عمومی جذاب و موثر باشد.
۱- مسئولیت اشتباه خود را بپذیرید
دو سال پیش در یکی از رویدادهای تسلا برای آزمایش میزان مقاومت شیشه خودرو تسلا توپی فلزی را بهسمت شیشهTesla Cybertruck پرتاب میکنند. بر خلاف انتظار ماسک شیشه خودرو شکست. بهدلیل همین اتفاق این رویداد میتوانست نیمه تمام گذاشته شود. یا ماسک از ادامه سخنرانی خود منصرف شود اما ایلان ماسک نهتنها به سخنرانیاش ادامه داد که از مخاطبان خود برای این اتفاق عذرخواهی کرد. ایلان ماسک به این مشهور است که به قولهای عجیب و غریب خود عمل نمیکند اما ثابت کرده آن جایی که نمیتواند انتظارات را برآورده کند پاسخگو بوده است.
۲- به ستارهها برسید
سه سال پیش ماسک با موفقیت تسلا رودستر محبوب خود را با فالکون هوی به فضا منتقل کرد. او با اضافه کردن تسلا رودستر به موشک یک شیرینکاری برای دو برند ساخته بود. ماسک هوشمندانه با این کار توجه همه را علاوه بر پرتاب موشک با موفقیت به سمت تسلا نیز جلب کرد که این میتواند امکانی جدید در یک سفر فضایی باشد. در این پروژه ماسک بیشترین بهرهبرداری را از ظرفیت روابط عمومی کرد. در حالی که حسابی درباره این رویداد سر و صدا شده بود و دربارهاش صحبت میکردند ماسک تازهترین اطلاعات را از طریق حساب کاربری خود در توییتر به فالوورهایش میداد. بعد از پرتاب موفقیتآمیز موشک ماسک در توییتر خود نوشت:«از قرار یک ماشین در مدار زمین است.» او با این کار جایی میان خلاقیت و جنون برای روابط عمومی تعریف کرد. پیدا کردن این نقطه در روابط عمومی برای بسیاری از کسبوکارها دشوار است. ایده ماسک برای ارسال خودرو به فضا در نگاه اول ایدهای نشدنی بهنظر میرسید اما ماسک این موضوع را اثبات کرد همیشه جایی میان خلاقیت و جنون در روابط عمومی وجود دارد که با ایستادن در آن نقطه میتوان به موفقیتهای بزرگ دست پیدا کرد.
۳- جایی میان خلاقیت و جنون بایستید
سخت است که فراموش کنیم ایلان ماسک موقعی توانسته شرکت بورینگ را به فروش برساند. این شرکت تولید کننده نوعی وسیله شبیه به اسلحه بود که شعله پرتاپ میکرد. ایده عجیب و غریب این محصول همان چیزی بود که شرکت بورینگ را موفق کرد. بیست هزار عدد از این محصول در صد ساعت به فروش رفت و ۱۰ میلیون دلار درآمد ایجاد کرد. گرچه همه شرکتها نباید دقیقا چنین مسیری را طی کنند اما ماسک نشان داد که میشود ایده را طوری شروع کرد که از همان اول سر و صدا کند. اگر ایده به اندازه کافی عجیب باشد میتواند همان اول مردم را جذب کند تا منتظر بمانند و ببینند قدم بعدی شرکت چه خواهد بود.
۴- شبکههای اجتماعی را به رسمیت بشناسید
ماسک ایده Tesla Cybertruck را از بازیهای ویدیویی الهام گرفته است و خاطرات خود را در این زمینه آنلاین مطرح کرده است. ماسک در توییتر وقت صرف میکند و برای توییتهای خبرساز و گاه جنجالیاش مشهور است درباره محصولاتش مثلا تسلا صحبت میکند، ایدههایش که قرار است به نتیجه برسند و ...وقتی حتی بهعنوان مشهورترین کارآفرین دنیا عضو شبکه اجتماعیای مانند توییتر میشوید راحتتر میتوانید از ایدههای مردم در سراسر دنیا الهام بگیرید و فراتر از مالک یک برند باشید.
۵- علاقهمندی خود را فریاد بزنید
ایلان ماسک با مردم وقت صرف میکند و درباره پروژههایش با آنها صحبت میکند. او برای تحقق بخشیدن به رویاهایش تلاش زیادی کرده است. او هرگز تعادل و توازن میان ایده اصلی و جزییات آن را به هم نزده است. اگر ویدیوی تورهای کارخانه تسلا را تماشا کنید خواهید دید که او میداند هر دستگاه چه کاری را انجام میدهد و یک خودرو تسلا چگونه تولید میشود. یا در مورد رویاهایش در زمینه فناوریهای اکتشاف فضایی نیز اینچنین است. این رویکرد برای مخاطبانی که میخواهند فعالیتهای ماسک را دنبال کنند باعث جذابیت است. همه اینها باعث شده تا ماسک خود را از دیگر مدیران عامل شرکتهای تکنولوژی جدا کند به عبارت دیگر او با قوانین معمول بازی نمیکند. او از طیف سنتی بازاریابی عبور کرده است و بهشکل قابل توجهی فعالیتهای روابط عمومی کسبوکارهای خود را از طریق حساب کاربریاش در توییتر انجام داده است. این رویکرد برای ایلان ماسک موثر بوده و شاید هم برای شما هم موثر باشد.
*منتشر شده در روزنامه دنیای اقتصاد