دلیل قیمت بالای دلار چیست و مسئولین برای کنترل آن چه کاری می‌توانند انجام دهند؟

قیمت گذاری ارز عامل مهمی در تعیین ثبات و رشد اقتصادی یک کشور است. در سال‌های اخیر ارزش ریال ایران به دلیل عوامل مختلفی از جمله تحریم‌های کشورهای خارجی و اعتراضات داخلی کاهش چشمگیری داشته است. این کاهش ارزش را می‌توان به تأثیرات خارجی و داخلی بر اقتصاد ایران نسبت داد.

تحریم های اعمال شده توسط سایر کشورها تأثیر قابل توجهی بر اقتصاد ایران داشته است که منجر به کاهش تقاضا برای ریال ایران شده است. بنابراین قیمت آن در بازارهای بین المللی کاهش می یابد. علاوه بر این، اعتراضات در داخل ایران بر سر مسائلی مانند نقض حقوق بشر باعث اختلال شده است که باعث تضعیف بیشتر اقتصاد ملی ایران شده و منجر به کاهش سرمایه‌گذاری از خارج و در نتیجه کاهش قیمت ریال نسبت به ارزهای دیگر مانند دلار آمریکا یا یورو شده است.

به طور کلی، فشارهای تورمی ناشی از افزایش مخارج دولت همراه با سوء مدیریت منابع مالی نیز به تضعیف قدرت خرید ریال ایران در سطح بین‌المللی کمک کرده است. از آنجایی که این عوامل بی وقفه ادامه می‌یابند، احتمال تداوم کاهش ارزش مناقصه رسمی ایران در برابر ارزهای باثبات‌تری مانند دلار آمریکا یا یورو وجود دارد که واردات به ایران را بسیار گران‌تر از قبل می‌کند و همچنین قدرت خرید داخلی را کاهش می‌دهد. بنابراین مشخص می‌شود که چرا علی‌رغم تمام تلاش‌های اخیر مقامات، ریال ایران در حال حاضر همچنان با کاهش ارزش مواجه است که عمدتاً به دلیل تأثیر عوامل خارجی و داخلی ذکر شده بر قیمت و ارزش کلی آن است.

اما به عنوان کسی که در خصوص مبانی اقتصاد مطالعات زیادی داشته است، اگر اقتصاد ایران در دست من بود چطور آن را مدیریت میکردم تا ارزش ریال افزایش یابد ؟

اولین قدمی که برمی‌داشتم این بود که با اعمال سیاست های مالی سختگیرانه مانند کاهش هزینه های عمومی و افزایش مالیات بر کالاهای لوکس، تورم را کاهش دهم و قیمت ها را تثبیت کنم. این به ایجاد یک محیط اقتصاد کلان با ثبات تر کمک می کرد که در آن سرمایه گذاران اعتماد بیشتری به اقتصاد ایران داشتند و آنها را به سرمایه گذاری بیشتر در آن سوق میداد که در نهایت باعث افزایش تقاضا برای ریال ایران می‌شد.

در ادامه کاری که من انجام می‌دادم این بود که با پیگیری برجام، لغو تحریم ها و ایجاد مشوق هایی مانند معافیت های مالیاتی و سایر مزایایی که سرمایه گذاری در ایران را در مقایسه با سایر کشورها جذاب می کند، سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) را در ایران افزایش می‌دادم. علاوه بر این، فضای کسب و کار خود را از طریق اصلاحاتی مانند ساده کردن بروکراسی یا معرفی مقررات بهتر که انجام تجارت را آسان تر می کند، بهبود می‌بخشیدم. این اقدامات باعث افزایش جریان سرمایه از خارج از کشور می شد که می توانست رشد اقتصادی را تقویت کند و در عین حال به تقویت تقاضا برای ریال به دلیل نرخ ورودی FDI بالاتر از نرخ خروج سرمایه از کشور در برابر ارزهای خارجی مانند دلار آمریکا یا یورو کمک می‌کند.

در نهایت، مهم بود که بر توسعه صنایع صادرات محور تمرکز میکردم تا بتوانم از شبکه های تجارت جهانی بهره ببرم و ضمن کسب درآمدهای ارزی مورد نیاز نه تنها بدهی ها را پرداخت کنم، بلکه از تقاضای داخلی در داخل کشور نیز حمایت کنم و در نتیجه قدرت خرید ریالی را تقویت کنم. این استراتژی می‌تواند در صورت همراهی با تلاش‌هایی با هدف تنوع بخشیدن به منابع وارداتی که با تکیه بر تعداد کمی از شرکای تجاری اصلی همراه باشد، تقویت شود. به طور خلاصه، این سه مرحله گزینه‌های مناسبی را در اختیار مقامات ایرانی قرار می‌دهند که با توجه به وضعیت اقتصادی فعلی، ارزش ریال ایران را افزایش دهند.