در اینترنت، همه چیز روی سرور ها جریان دارد. اکثریت قریب به اتفاق این سرورها در اتاقهای سردی به نام مرکز داده یا دیتاسنتر که به طور خصوصی متعلق به تعداد معدودی از شرکتهای بزرگ در سیلیکون ولی هستند، زندگی میکنند. اما خواستهی وب ۳ این است که تعاملات ما در اینترنت به روشی بدون مجوز از دولت، سازمان یا شرکت خاصی و به طور غیرمتمرکز انجام شوند. این وب جدید روی سرورهای متمرکز میزبانی نخواهد شد، بلکه میزبانی آن به عهده شبکههای توزیع شده ای از کامپیوتر و سرور های داوطلبانه خود کاربران است.
برای درک دقیق وب ۳، بهتر است اطلاعاتی در خصوص وب ۱ و ۲ داشته باشیم. در وب ۱، صفحات عمدتاً به شکل ایستا وجود داشتند. به این معنی که کاربران فقط میتوانستد بخوانند. اما در وب ۲(که اکثریت اینترنت امروزه ما را شامل میشود)، قابلیت نوشتن نیز اضافه شد، حالا کاربران هم میتوانستند بخوانند و هم بنویسند. اما در وب ۳، یک ویژگی دیگر نیز اضافه شده است، حق مالکیت! کاربران به جز اینکه مینویسند و میخوانند، حتی خود میتوانند مالک باشند! این همان چیزی است که وب ۳ به دنبال آن است.
وب ۳ به دنبال ایمن سازی و غیرمتمرکز کردن مالکیت محتوای دیجیتال است و امکان تراکنش های همتا به همتا را بدون نیاز به واسطه فراهم میکند. برای اینکه این سیستم به طور موثر عمل کند، نقش اعتماد و مجوز، از یک شرکت متمرکز به یک کد برنامه نویسی شده ای که روی شبکه غیرمتمرکز کامپیوتر ها اجرا می شود تغییر کرده است. این مکانیسم که توسط آن می توان داده ها را به روشی قابل اعتماد ذخیره کرد، بلاکچین نامیده می شود که اطلاعات در آن به یک سرور واحد و کنترل شده مرکزی وابسته نیستند. به عنوان مثال، به سیستمی از سکه های آنلاین برای یک بازی ویدیویی فکر کنید. در وب ۲، برنامه نویس آن بازی یک پایگاه داده حاوی نام هر فرد و تعداد سکههای آنها خواهد داشت. در نهایت، مقدار سکههایی که در آن بازی دارید، کاملاً به صلاحدید کسی است که بازی را مدیریت میکند. اما وب ۳ به شما این امکان را میدهد که آن سکهها را به عنوان داراییهای دیجیتال منحصربهفرد خود در اختیار داشته باشید. هیچ شرکت یا فردی نمی تواند آن ها را از شما بگیرد. سکه ها در یک بازی ویدیویی ممکن است بی اهمیت به نظر برسند، اما همانطور که خواهیم دید، این اصل مالکیت واقعی دارایی های دیجیتال می تواند تقریباً تمام جنبه های وب را که امروزه می شناسیم، به شدت خراب کند.
بله، بزرگترین مزیت وب ۳ بازگرداندن مالکیت داده به دست کاربران است. از آنجایی که دادهها به صورت غیرمتمرکز ذخیره و پردازش میشوند، شما مالک تمام دادههای خود خواهید بود و هیچکس به جز خودتان حق دسترسی به آنها را مگر اینکه خودتان بخواهید، ندارد. همچنین وب ۳ قصد دارد داده ها را با امنیت بیشتری نسبت به نسخه های قبلی خود ذخیره کند. ذخیره سازی متمرکز داده به این معنی است که یک هکر برای دسترسی به داده های میلیون ها نفر تنها باید به یک پایگاه داده نفوذ کند. اما وقتی صحبت از وب غیر متمرکز میشود به این معنی است که دارایی های هر کاربر به صورت جداگانه محافظت میشود. در نهایت، وب ۳ قصد دارد از طریق تغییر قدرت از شرکت های بزرگ به دست خود کاربران، زمین بازی دموکراتیک تری را در بسیاری از صنایع ایجاد کند. به عنوان مثال اگر در وب ۳ تولید کننده محتوا باشید، هیچکس نمیتواند که محتوای شما را محدود یا حذف کند. اما در وب ۲، اگر روزی فیسبوک یا یوتیوب تصمیم بگیرند که محتوای شما را دوست ندارند، برای ادامه کسبوکار و حفظ معیشت خود، هیچ راهی برای شما باقی نمیماند.
در وب ۲، کاربران برای ارتباط با یکدیگر داده ها را به یک سرور مرکزی ارسال می کنند و آن سرور مرکزی است که تصمیم میگرد با این داده چکار کند، آیا به مقصد برساند یا نیاز است که بررسی امنیتی روی آن انجام دهد؟ برای مثال، اگر آرش می خواست به داریوش پیام بفرستد، پیام ابتدا به سرور مرکزی یک پیامرسان میرفت و در آنجا تصمیم گرفته میشد که پیام به داریوش ارسال بشود یا نه.
اما در وب ۳، مرد میانی یا واسطه قطع می شود و در عوض از طریق استفاده از ارتباطات همتا به همتا، کاربران به طور مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. به عنوان مثال اگر پیامی که در مثال بالا قرار بود ارسال شود، از طریق وب ۳ ارسال میشد، پیام به طور مستقیم و بدون نظارت از سوی یک سرور، به کوروش میرسید. با افزایش تعداد این تعاملات، شروع به تشکیل یک زنجیره میشود. اینجاست که اصطلاح «بلاکچین» به وجود میآید. در یک بلاکچین، هر کامپیوتر به تأیید صحت عناصر موجود در آن کمک می کند. به طور خلاصه رویکردی که در چیزی مانند بیت کوین برای تمرکز زدایی بانکها به کار گرفته شد، قرار است در وب ۳ برای تمرکز زدایی از اینترنت استفاده شود.