مدیریت زمان در کلاس درس یکی از دغدغه‌های مهم هر معلمی به حساب می‌آید، برای اینکه یک معلم بتواند طرح درس خود را به خوبی اجرا کند و طبق زمان‌بندی مورد نظر خود فرایند تدریس را در کلاس پیش ببرد باید بتواند به درستی زمانش را مدیریت کند و پیش‌نیاز مدیریت زمان، آشنایی با چند مهارت در این حوزه است؛ در این مقاله از همکلاسی مهم‌ترین مهارت‌هایی که باید برای مدیریت زمان در کلاس درس بدانید را با هم بررسی می‌کنیم.
یک معلم باید بتواند بین فعالیت‌های مختلف در کلاس درس تعادل برقرار کند، از پاسخ به سوالات دانش‌آموزان گرفته تا فرایند تدریس و رفع اشکالات دانش‌آموزان، در صورتی که به عنوان یک معلم نتوانید زمان کلاس را به درستی مدیریت کنید، احتمالا در اواسط یا اواخر سال تحصیلی به مشکل می‌خورید و امکان تدریس کل کتاب تا پایان سال وجود نخواهد داشت، به همین دلیل مهم است که مهارت مدیریت زمان در کلاس درس را به خوبی فرا بگیرید.
یکی از مهم‌ترین مواردی که باید آن را مورد توجه قرار دهید، برنامه روزانه‌ی کلاس‌هاست که در مقاله‌ی طرح درس با آن آشنا شدیم، توصیه می‌کنیم اگر هنوز مقاله‌ی طرح درس را نخوانده‌اید، همین حالا آن را ببینید و بخش مربوط به طرح درس کوتاه مدت را مطالعه کنید، اما بخشی از آن را به شکل خلاصه در اینجا برای شما شرح می‌دهیم.
در این نوع از برنامه‌ریزی شما باید برای یک روز یا جلسه‌ی کلاس، برنامه‌ی مدونی را تدوین کنید و دقیقا طبق آن عمل کنید، مثلا بدانید چه زمانی را به تدریس اختصاص خواهید داد، در چه زمانی پرسش‌های کلاسی را مطرح می‌کنید و چه موقع تکالیف مربوط به خانه را به بچه‌ها توضیح دهید، ضمن اینکه بخشی از زمان کلاس هم به حضور و غیاب، رفع اشکال و حتی زمان استراحت بچه‌ها اختصاص میابد، با توجه به همه‌ی این موارد باید در خصوص زمان‌بندی کلاس‌ها تصمیم‌گیری کنید، شاید لازم باشد بخشی از درس را سریع‌تر ارائه کنید تا بتوانید به خوبی زمان را در کلاس خود مدیریت کنید.
حل تمرین در حین درس لازم و ضروری است، چرا که می‌تواند قدرت حل مسئله و میزان یادگیری دانش‌آموزان را تقویت کند، اما هر تمرینی نمی‌تواند برای ساعات کلاسی مناسب باشد و یک معلم باید بتواند با توجه به نیاز درس تمرین‌های مناسبی را برای فرایند تدریس مشخص کند؛ به این نکته توجه داشته باشید که تکلیف‌هایی که زمان زیادی صرف حل آن‌ها می‌شود چندان مناسب کلاس نیستند و می‌توانند بخش زیادی از زمان و همچنین تمرکز دانش‌آموزان را برهم بزنند؛ تکالیفی که نیاز به صرف زمان طولانی دارند را به عنوان تکلیف خانه به بچه‌ها محول کنید و آن‌ها را در کلاس انجام ندهید.
یکی از مواردی که باید در کلاس درس به آن توجه داشته باشید، رویدادهای خارج از برنامه است، به عنوان مثال شاید در یک مبحث درسی، بچه‌ها سوالات زیادی پیرامون یک سرفصل داشته باشند و همین موضوع می‌تواند بخش زیادی از زمان کلاس را صرف پاسخ دادن به سوالات آن‌ها کند؛ حال اگر از قبل به این موضوع توجه نداشته باشید، احتمالا نمی‌توانید طبق زمان‌بندی که برای طرح درس خود در نظر گرفته‌اید پیش بروید؛ علاوه‌بر این، موضوعاتی مثل برنامه‌های فرهنگی آموزشی مدرسه (مثلا رویدادهای مناسبتی و…) یا زمان پرسش‌های کلاسی و امتحانات پایان‌ترم را نیز مد نظر قرار دهید و آن‌ها را در برنامه‌ی خود ببینید.
احتمالا لازم است بخشی از زمان کلاس را به برنامه‌ریزی‌ها و ملاقات با والدین، جلسات اولیا مربیان، تصحیح امتحانات یا ارزیابی دانش‌آموزان اختصاص دهید، ضمن اینکه مدیریت کلاس نیز نیاز به صرف زمان دارد و برای اینکه بتوانید همه‌چیز را به خوبی کنترل کنید باید برای همه‌ی این موارد وقت بگذارید.
زمان‌های مرده، ساعاتی از کلاس هستند که در آن‌ها امکان انجام کار مفیدی وجود ندارد، مثلا اگر چند دقیقه به اتمام زمان کلاس باقی مانده باشد، احتمالا نمی‌توانید یک مبحث جدید درسی را آغاز کنید و باید آن را به جلسه‌ی بعد موکول کنید، حال برای اینکه بتوانید زمان خود را به خوبی مدیریت کنید، باید این زمان‌های کوتاه چند دقیقه‌ای را به کارهایی اختصاص دهید که امکان انجام سریع‌تر آن‌ها وجود دارد و از اهمیت زیادی برخوردار نیستند، مثلا صحبت در خصوص موضوعات خارج درس، حضور و غیاب و…
شما چه تجربه‌ای در خصوص مدیریت زمان در کلاس‌های خود دارید، آیا تابه‌حال شده از برنامه‌ی طرح درس‌تان عقب بیفتید و نتوانید طبق آن پیش بروید؟ دیدگاه‌ها و تجربیات خود را با ما و سایر کاربران همکلاسی به اشتراک بگذارید.
