اگر یک مدیر یا معاون مدرسه هستید، احتمالا از نزدیک با فرایند تدوین برنامه هفتگی کلاس‌ها سروکار داشته‌اید، طراحی برنامه هفتگی مدرسه، فرایندی زمان‌گیر و دشوار است و به دقت بسیار زیادی احتیاج دارد؛ نهتنها باید برنامه‌ی کلاس‌ها را به شکلی تدوین کنید که در زمان حضور دانش‌آموزان و معلم‌ها تداخلی به‌وجود نیاید، بلکه لازم است درس‌ها را به گونه‌ای در ساعات کلاسی بچینید که فشار درسی زیادی برای دانش‌آموزان ایجاد نشود، در حقیقت لازم است دروس سخت و آسان، با ترتیب خاصی کنار هم قرار بگیرند که تعادل درسی در هر کلاس برقرار شود.
با استفاده از یک نرم‌افزار هوشمند تدوین برنامه هفتگی مدرسه، نهتنها می‌توانید در چند دقیقه، یک برنامه‌ی کلاسی حرفه‌ای برای مدرسه‌ی خود طراحی کنید، بلکه این نرم‌افزار قابلیتی به شما می‌دهد که به سادگی با تغییر ورودی‌ها (مثلا دروس یا ساعات حضور دبیران) به‌شکل خودکار خروجی‌های متفاوتی را مشاهده کنید، بدین ترتیب هیچ احتیاجی به صرف وقت و انرژی اضافه برای مدیر یا کارکنان مدرسه نخواهید داشت و این فرایند زمان‌گیر را به یک برنامه‌ی کامپیوتری می‌سپارید، اما قبل از هرچیز بد نیست کمی در خصوص اصول تدوین برنامه هفتگی مدارس بدانیم و بررسی کنیم که این نرم‌افزار چطور کار می‌کند و چه نقشی در یک نرم افزار مدارس دارد.
همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم، هنگام طراحی یک برنامه هفتگی، باید دروس را به‌گونه‌ای در کنار هم قرار دهید که علاوه‌بر رعایت ساعات حضور معلمین، دروس به شکل مناسبی در طول هفته پخش شده باشند و چند درس سخت یا آسان، پشت سر هم قرار نگیرند، همچنین لازم است به دروس تک‌زنگ و درس‌های عملی نیز توجه داشته باشید، در ادامه برخی از موارد که باید برای تدوین برنامه هفتگی به آن‌ها توجه داشته باشید را با هم مرور می‌کنیم.
به این نکته توجه داشته باشید که وزارت آموزش و پرورش، دستورالعمل‌های به‌خصوصی را برای آموزش دروس مختلف ابلاغ کرده که با توجه به مقاطع تحصیلی، برای پایه‌های مختلف متفاوت است، شما نمی‌توانید برای تدوین برنامه هفتگی مدرسه، زمان آموزش دروس رو کم یا زیاد کنید و برنامه‌ای که طراحی می‌کنید باید کاملا مطابق با دستورالعمل‌های ابلاغ شده باشد.
برخی از معلمین، تنها ساعات خاصی از هفته در مدرسه حضور دارند، بدین ترتیب مدیر سعی می‌کند دروس مربوط به آن دبیر را در یک روز برای دانش‌آموزان تکرار کنید تا تداخلی با کار دبیر مربوطه پیش نیاید، اما اینکار می‌تواند باعث خستگی و عدم تمرکز دانش‌آموزان شود، بهتر از برنامه‌های کلاسی را به شکلی طراحی کنید که دروس به شکلی متنوع در طول هفته پراکنده شوند (مثلا تمام زنگ‌های درس ریاضی را در یک روز قرار ندهید و ساعات درسی مختلف را در روزهای مختلف هفته پخش کنید)
برخی از دروس در مقاطع تحصیلی مختلف وجود دارند که به شکل ساعات فرد یا تک‌زنگ هستند، شما نباید ساعت تکی این دروس را بلافاصله پس از ساعات کامل قرار دهید، به عنوان مثال اگر درس علوم ۳ ساعت در هفته تدریس می‌شود، ساعت کامل آن را در روز شنبه و ساعت تک‌زنگ آن را در روز سه‌شنبه و به شکل یک‌هفته در میان تنظیم کنید، بدین ترتیب پراکندگی صحیح دروس به خوبی رعایت شده و دانش‌آموزان با تمرکز و علاقه‌ی بیشتری می‌توانند آموزش ببینند.
یکی از اشتباهات رایجی که در ساعات درسی مدارس (به‌خصوص مقاطع تحصیلی بالاتر مثل متوسطه دوره‌ی دوم) این است که مدیران تمام ساعات یک درس را تنها در یک روز قرار می‌دهند، کمی بالاتر هم به این موضوع اشاره کرده بودیم، اما به دلیل اهمیتی که دارد، مجدد تاکید می‌کنیم که تکرار یک درس به شکل دو زنگ متوالی در یک روز می‌تواند تاثیر منفی در کیفیت آموزش گذاشته و باعث خستگی و توجه نکردن دانش‌آموزان به درس شود، برای تدوین یک برنامه هفتگی خوب برای مدرسه‌ی خود، سعی کنید به‌هیچ وجه یک درس یکسان را دو مرتبه در روز تکرار نکنید.
بسیاری از والدین یا دانش‌آموزان، ارزش متفاوتی را برای دروس خود در نظر می‌گیرند، به عنوان مثال درس ریاضی را مهم‌تر از درس هنر می‌دانند، اما شما به عنوان یک مدیر یا معاون مدرسه، نباید با این دید برنامه‌ریزی‌های درسی را انجام دهید، بلکه باید ارزش یکسانی را برای تمام دروس در نظر بگیرید، به عنوان مثال اگر دروسی مثل هنر، هدیه‌های آسمانی، ورزش و… را تنها در ساعات پایانی روز قرار دهید، این دیدگاه دانش‌آموزان و خانواده‌ها به وجود می‌آید که این دروس کم اهمیت هستند و بدین ترتیب بچه‌ها نیز به ساعات آخر کلاسی، توجه کافی نخواهند داشت.
برای تدوین برنامه هفتگی حرفه‌ای در مدرسه‌ی خود لازم است که به تمام موارد بالا توجه داشته باشید و دروس را به شکلی بچینید که این اصول رعایت شوند، اما احتمالا شما هم به این نکته رسیده‌اید که چنین فرایندی به‌اندازه‌ی کافی سخت بوده و زمان زیادی از شما یا کادر مدرسه صرف می‌کند، ضمن اینکه تنها با یک تغییر کوچک در ورودی‌ها، باید تمام برنامه‌ریزی را مجددا از ابتدا انجام دهید؛ در حالی که استفاده از یک نرم‌افزار مناسب برای اینکار شما را از تمام این دردسرها آسوده خواهد کرد.
نرم‌افزار تدوین برنامه، به شکل کاملا خودکار تمام شرایط و ورودی‌های مورد نظرتان را از شما دریافت کرده و با توجه به این موارد و شروطی که برای برنامه تعیین شده، برنامه‌ریزی کلاسی را انجام می‌دهد، نحوه‌ی چیدمان دروس، براساس یکی از الگوریتم‌های معتبر علوم کامپیوتر، یعنی الگوریتم کلونی زنبور عسل (Artificial bee colony algorithm) و با رویکرد هوش ازدحامی انجام می‌شود که یکی از مهم‌ترین کاربردهای این الگوریتم، امکان زمان‌بندی فرایندهای ترتیبی است؛ به عنوان مثال فرض کنید، تعدادی ورودی برای نرم‌افزار تعریف کرده‌اید، ورودی‌هایی مثل:
نرم‌افزار با دریافت تمام این پارامترها، می‌تواند برنامه هفتگی را در بهینه‌ترین حالت ممکن تدوین کرده و در اختیار شما قرار دهد، این فرایند در چند دقیقه و به وسیله‌ی کامپیوتر انجام می‌شود و احتیاجی به تنظیم دستی برنامه‌ها نخواهید داشت؛ ضمنا شما به دفعات دلخواه می‌توانید ورودی‌های برنامه را تغییر داده و متناسب با این تغییرات برنامه‌ی جدید هفتگی را مشاهده کنید.
منبع: همکلاسی
