مصالح ساختمانی یک عنصر ضروری در ساخت هر سازه مهندسی عمران است. دوام و استحکام سازه به کیفیت مصالح ساختمانی مورد استفاده در ساخت سازه بستگی دارد. انواع مختلفی از مصالح ساختمانی در بازار موجود است و به طور گسترده در ساخت و ساز استفاده می شود.
در اینجا، در این مقاله، به بررسی لیست مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان می پردازیم.
مصالح ساختمانی از انواع مصالحی هستند که عمدتاً در ساخت ساختمان ها، پل ها و سدها و غیره استفاده می شوند. هر مصالح ساختمانی دارای ویژگی های متفاوتی مانند وزن، استحکام، دوام و هزینه است. انتخاب مصالح ساختمانی به عوامل مختلفی از جمله ظرفیت باربری آن و تنش های وارد بر سازه بستگی دارد. مصالحی که در ساخت و ساز استفاده می شود عمدتاً به پنج نوع طبقه بندی می شوند که به شرح زیر می باشد.
موادی که به صورت مصنوعی ساخته می شوند و در فعالیت های مختلف ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند به عنوان مصالح ساختمانی مصنوعی شناخته می شوند. نمونه هایی از مصالح ساختمانی مصنوعی عبارتند از: آجر، سیمان، فولاد، شیشه و پلاستیک و غیره.
مصالحی که به طور طبیعی وجود دارند و برای فعالیت های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند، به عنوان مصالح ساختمانی طبیعی شناخته می شوند. مصالح ساختمانی طبیعی شامل سنگ، چوب و غیره است.
انواع مصالح ساختمانی عبارتند از:
· سیمان
· سنگ ها و صخره ها
· گل و خاک رس
· بتن
· آجر
· شیشه
· پلاستیک
· فولاد سازه
· فوم
· پارچه
· کاهگل
· الوار و چوب
· کاشی (سرامیک)
· کولار
· بامبو
· فیبر کربن
· اقلام برقی
لیست مصالح ساختمانی مختلف به شرح زیر است.
سیمان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در صنعت ساختمان برای ساخت تقریباً هر نوع سازه ای است. از آن به عنوان چسب برای چسباندن ماسه و سنگدانه های درشت با یکدیگر استفاده می شود.
سیمان در ساخت و ساز برای مصارف مختلفی از جمله ساخت ملات (سیمان + ماسه) که در گچ کاری و سازه آجرکاری استفاده می شود، برای ساخت بتن (سیمان + ماسه + سنگدانه) که در ساخت و ساز به کار می رود. دال ها، ستون ها و پایه ها و غیره
همچنین انواع مختلفی از سیمان وجود دارد که برای مصارف متعدد و در شرایط مختلف استفاده می شود.
در زیر انواع سیمان آورده شده است.
· سیمان پرتلند معمولی.
· سیمان سخت شدن سریع
· سیمان با آلومینا بالا
· سرباره کوره بلند.
· سیمان پوزولانا.
· سیمان حباب هوا.
· سیمان گسترده
· سیمان رنگی.
· سیمان مقاوم در برابر سولفات
· سیمان کم حرارت
· سیمان سفید.
موارد فوق انواع سیمان مورد استفاده برای ساخت سازه های متعدد مانند سدها، پل ها، ساختمان های بلند و غیره است.
کاربردهای مختلف سیمان به شرح زیر است
· سیمان در تهیه ملات برای گچ کاری و سایر کارهای بنایی استفاده می شود.
· سیمان برای تهیه بتن مورد استفاده در ساخت ستون ها، تیرها و دال ها استفاده می شود.
· همچنین در ساخت فونداسیون ساختمان ها و تقریباً تمام عناصر سازه استفاده می شود.
· در تعمیرات نیز کاربرد دارد.
· برای ساخت تاسیسات ضد آب.
سنگدانه ها نیز متداول ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده در صنعت ساختمان هستند. سنگدانه ها عمدتاً در ساخت بتن استفاده می شوند. شن و ماسه یا همان سنگدانه ها به بتن حجم می دهند و آن را اقتصادی می کنند. این جزء مرکزی در بتن است. سنگدانه ها رسانایی بالایی دارند به طوری که به طور گسترده در کاربردهای زهکشی مانند ساخت و ساز استفاده می شود. فونداسیون، زمین های زهکشی سپتیک و نوع دیگری از کارهای زهکشی.
شن و ماسه در اندازه های مختلف موجود هستند و عمدتاً به دو نوع سنگدانه درشت و سنگدانه ریز طبقه بندی می شوند.
سنگ ها مصالح ساختمانی طبیعی هستند که عموماً در ساخت سازه های مختلف استفاده می شوند. سنگ‌ها و سنگ‌های مورد استفاده در ساخت، سخت، بادوام، سخت و عاری از لکه‌های نرم مواد هوازده هستند.
همچنین سنگ ها باید عاری از هر نوع ترک باشند زیرا باعث کاهش استحکام و دوام سنگ ها می شود. انواع مختلفی از سنگ ها در ساخت و ساز استفاده می شود که به شرح زیر می باشد:
· بالاست.
· گرانیت.
· ماسه سنگ.
· سنگ لوح.
· لاتریت.
· سنگ آهک.
· سنگ مرمر.
کاربرد سنگ ها و سنگ های مورد استفاده در ساخت سازه های مختلف مهندسی عمران به شرح زیر می باشد:
· در ساخت لایه های مختلف جاده ها از سنگ ها استفاده می شود.
· در ساخت بتن استفاده می شود.
· مورد استفاده در ساخت پایه های پل.
· در ساخت سدها.
· ساخت دیوارهای حائل.
گل مخلوطی از خاک، سیلت، لوم، رس و آب است. گل و لای معمولاً در اثر فرآیند طبیعی پس از بارندگی تشکیل می شود. پس از اینکه گل سخت می شود و ساختاری سنگ مانند را تشکیل می دهد که به گل سنگ نیز معروف است.
گل نوعی مصالح ساختمانی است که در حالت نیمه سیال قرار دارد. Musعمدتاً برای مهر و موم کردن، پوشش دادن و چسبیدن به مواد استفاده می شود. خاک رس خاک ریزدانه ای است که در اثر کندی هوازدگی و فرسایش سنگ ها ایجاد می شود.
از گل و خشت برای گچ بری در مناطق روستایی هم برای نمای داخلی و هم برای نمای بیرونی خانه ها استفاده می شود. این یک مصالح ساختمانی بسیار ارزان است که در ساخت خانه ها در مناطق روستایی استفاده می شود.
بتن یک مصالح ساختمانی مرکب است که از ترکیب سیمان، ماسه، سنگدانه و آب به نسبت مناسب ساخته شده است. از بتن برای ساخت ستون ها، پی ها، تیرها، دال ها و غیره استفاده می شود. بتن با انواع عیار تهیه می شود و عیار بتن نشان دهنده مقاومت بتن است. بتن عمدتاً برای دو نوع ساخت و ساز از جمله ساخت بتن سیمانی ساده و ساخت بتن آرمه سیمانی استفاده می شود.
آجر یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که در ساخت سازه های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. آجر یکی از پرکاربردترین واحدهای ساختمانی است. آجر عمدتاً برای ساخت دیوارها و سنگفرش استفاده می شود. حمل آنها آسان است، از نظر فشرده سازی قوی و همچنین بادوام هستند.
انواع آجر نیز امروزه در بازار موجود است، مانند آجرهای سفالی، آجرهای بتنی، آجرهای مهندسی و آجرهای شنی آهکی و غیره.
شیشه نیز یکی از مصالح ساختمانی رایج برای مقاصد مختلف معماری است. به عنوان مصالح ساختمانی لعاب در پوشش ساختمان استفاده می شود. شیشه محصولی است که از مخلوط ماسه و سیلیکات در یک کوره بسیار داغ ساخته می شود.
از شیشه در پنجره ها عمدتاً برای پوشاندن پنل پنجره استفاده می شود تا نور وارد اتاق شود. انواع شیشه ای که در ساخت و ساز استفاده می شود به شرح زیر است.
در ادامه به انواع شیشه هایی که در ساخت و ساز استفاده می شود اشاره شده است:
· شیشه شناور.
· شیشه رنگی.
· شیشه فوق العاده تمیز.
· شیشه دو جداره.
· شیشه کروماتیک.
· پشم شیشه.
· بلوک های شیشه ای
· شیشه سفت شده.
· شیشه لمینت.
· شیشه نشکن.
· شیشه فلوت عموماً در ساخت سردر مغازه ها، بلوک های شیشه ای، پارتیشن های نرده و همچنین مقاصد مختلف معماری دیگر استفاده می شود.
· شیشه های لمینت در نماهای شیشه ای، پل ها، راه پله ها، دال های کف و ... کاربرد دارند.
· برای عایق کاری سازه ها از شیشه دو جداره استفاده می شود.
· شیشه کروماتیک در اتاق جلسات و ICU استفاده می شود.
· پشم شیشه در پرکننده یا عایق ساختمان ها استفاده می شود. از آن به عنوان عایق صدا نیز استفاده می شود.
· دیوارهای پرده ای ساخته شده از شیشه برای پوشاندن کل نمای ساختمان استفاده می شود.
· شیشه نشکن در نورگیر، پنجره ها و کفپوش استفاده می شود که به ورود نور خورشید به اتاق کمک می کند.
· برای ارتفاع ساختمان ها از شیشه فوق العاده تمیز استفاده می شود.
پلاستیک در طیف رو به رشدی از کاربردهای ساختمانی و ساختمانی از جمله عایق کاری، لوله کشی، قاب پنجره و طراحی داخلی استفاده می شود. خواص پلاستیک که عموماً متخصصان ساخت و ساز در نظر می گیرند به شرح زیر است.
· مقرون به صرفه بودن
· ذخیره انرژی
· ایمنی
· نصب آسان
· ظاهر
· مقاومت شیمیایی
· ثبات ابعادی
· شکل پذیری
· ماندگاری
· عایق برق
· به پایان رساندن
· مقاوم در برابر آتش
· تثبیت
· رطوبت
· نگهداری
· نقطه ذوب
· بازیافت
· استحکام - قدرت
· خواص حرارتی
فولاد همچنین امروزه به طور گسترده در ساخت سازه های مختلف استفاده می شود. از فولاد سازه ای برای ساخت سازه های فولادی استفاده می شود. فولاد به دلیل مزایای گوناگونی که دارد در حال تبدیل شدن به مصالح ساختمانی منتخب برای بسیاری از شرکت های بزرگ ساختمانی و پیمانکاران است.
همچنین از فولاد برای ساخت اسکلت فلزیساختمان به عنوان تقویت کننده برای افزایش مقاومت کششی بتن استفاده می شود که باعث افزایش مقاومت کششی بتن می شود. فولاد را می توان به راحتی در اشکال و اندازه های مختلف مطابق با نیاز طراحی ساخت و می توان آن را به طور انبوه تولید کرد.
مقاطع فولادی را می توان در خارج از محل در طبقات مغازه تولید کرد و سپس در محل مونتاژ کرد و زمان مورد نیاز برای ساخت و ساز را کاهش داد. این باعث صرفه جویی در زمان و افزایش بهره وری کل پروژه ساخت و ساز می شود.
فولاد سازه ای بسیار منعطف است تا بدون تغییر خواص آن را به هر شکلی درآورد. می توانید مطابق طرح آن را به ورق یا سیم تبدیل کنید. با توجه به نسبت استحکام به وزن بالا، فولاد کمتری در تکیه گاه یا تیر مورد نیاز است که باعث کاهش هزینه مواد و بهبود پایداری می شود.
فولاد بادوام است و می تواند در برابر فشارهای خارجی مانند زلزله، رعد و برق و طوفان مقاومت کند. یک سازه فولادی که به خوبی طراحی و ساخته شده باشد، اگر به خوبی نگهداری شود، می تواند تا 30 سال دوام بیاورد.
