استارتاپ یونیکورن چیست؟

اصطلاح یونیکورن اولین بار در سال 2013 توسط آیلین لی استفاده شد و به شرکت‌هایی که بعد از سال 2003 ایجادشده‌اند و ارزش فعلی آن‌ها بیش از یک میلیارد دلار است، استارتاپ یونیکورن گفته می‌شود. در معنی لغوی واژه یونیکورن به معنای اسب تک‌شاخ است. تک‌شاخ‌ها موجودات افسانه‌ای هستند که یک‌شاخ در سرشان دارند و استارتاپ یونیکورن، استارتاپ‌هایی هستند که خیلی زود به ارزش بالای 1 میلیارد دلاررسیده‌اند و مانند اسب تک‌شاخ به یک افسانه تبدیل شده‌اند. آیلین لی برای اولین بار در مقاله‌ی خود «به باشگاه یونیکورن خوش‌آمدید: آشنایی با استارتاپ‌های یک میلیارد دلاری» درباره یونیکورن در جهان سرمایه‌داری نوشت. در این مقاله، او در مورد استارتاپ‌هایی که از سال 2000 به بعد ایجادشده‌اند نوشت و برآورد کرد که تنها 0.07 درصد از آن‌ها تاکنون به ارزش 1 میلیارد دلار رسیده‌اند. وی خاطرنشان کرد که استارتاپ‌هایی که موفق به رسیدن به ارزش 1 میلیارد دلار شدند، بسیار نادر هستند و پیدا کردن آن‌ها مانند پیدا کردن یک اسب تک‌شاخ اسطوره‌ای است.

چه تعداد استارتاپ یونیکورن در جهان وجود دارد؟

به‌جز اصطلاح یونیکورن، اصطلاحات دیگری هم برای توصیف اندازه‌ی یک شرکت استارتاپی به کار می‌رود. به شرکت‌هایی که ارزش آن‌ها بالای 10 میلیارد دلار است دکاکورن (decacorn) و به شرکت‌هایی که بالای 100 میلیون دلار ارزش‌دارند، هکتوکورن (hectocorn) گفته می‌شود. Uber، Dropbox، SpaceX، WeWork و … برخی از Decacorns مشهور هستند. TechCrunch می‌گوید که تا مارس 2018، 279 شرکت یونیکورن وجود داشت. بزرگ‌ترین یونیکورن‌ها در سال 2018 عبارت‌اند از Uber، Airbnb، Palantir، Pinterest و Xiaomi. در ماه مارس 2018 هم اعلام شد که ارزش Dropbox به بیش از 10 میلیارد دلار رسیده است و این یعنی تازه‌ترین دکاکورن در حال حاضر Dropbox است.

یونیکورن ها دیگر کمیاب نیستند

تعداد شرکت‌های یونیکورن در جهان به‌سرعت در حال افزایش است. زمانی که آیلین لی اولین بار این اصطلاح را در سال 2013 معرفی کرد، تنها ۳۹ شرکت یونیکورن وجود داشت اما اکنون تعداد آن‌ها بیش از پنج برابر شده است. رشد استارتاپ‌های یونیکورن از سال 2012 تا سال 2015 دو برابر قبل بوده و این یعنی در آینده شاهد یونیکورن‌های بیشتری هستیم.

آیا در ایران استارتاپ یونیکورن وجود دارد؟

در اردیبهشت سال 97 مدیرعامل شرکت اسنپ ادعا کرد که ارزش این شرکت بین 1.4 تا 1.7 میلیارد دلار است و این یعنی اسنپ هم تبدیل به یک شرکت یونیکورن شده است اما بعد از افزایش چند برابری نرخ ارز در سالی که گذشت مطمئناً دیگر نمی‌توان اسنپ را جزو شرکت‌های یونیکورن دانست. دیجی کالا هم که عنوان پربازدیدترین سایت فروشگاهی خاورمیانه را یدک می‌کشد تا مرز یونیکورن شدن پیش رفت اما این شرکت هم به دلیل افزایش نرخ ارز از این موضوع فاصله گرفته است. پس جواب سؤال ما تا این تاریخ (تیرماه 98) خیر است و در حال حاضر هیچ شرکت ایرانی را نمی‌توان جزو استارتاپ‌های یونیکورن دانست.

ویژگی های استارتاپ یونیکورن

تقریباً تمام استارتاپ‌های یونیکورن، صنعت را به‌کلی تغییر داده‌اند. اوبر، سفر با تاکسی را تغییر داد، Airbnb بر روی صرفه‌جویی تمرکز کرده است، Snapchat زمینه‌های شبکه‌های اجتماعی را تغییر داد و… . بیشتر استارتاپ‌های یونیکورن نه‌تنها بر مزیت اولین بودن (FMA) سرمایه‌گذاری می‌کنند، بلکه موقعیت خود را به‌طور دائمی با نوآوری بهبود می‌بخشد. منظور از مزیت اولین بودن این است که یک نوآوری در پشت این استارتاپ‌ها قرارگرفته است و این استارتاپ‌ها در زمینه‌ی کاری خود اولین بوده‌اند. به‌عنوان‌مثال اسنپ اولین استارتاپی بود که تاکسی اینترنتی را به ایران آورد و همین نوآوری بود که این استارتاپ را تا مرز یونیکورن شدن پیش برد. پس اسنپ پاداش اولین بودن را دریافت کرده است. 87٪ محصولات استارتاپ‌های یونیکورن در حوزه‌ی نرم‌افزار، 7٪ سخت‌افزار و 6٪ در حوزه‌ی محصولات و خدمات دیگر فعالیت می‌کنند.

62٪ از یونیکورن‌ها B2C هستند و مدل‌های کسب‌وکار خود را بر روی ایجاد چیزهای ساده‌تر و مقرون‌به‌صرفه تر برای مصرف‌کنندگان قرار داده‌اند. منظور از B2C ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده است. به‌عبارت‌دیگر در بازاریابی از نوع B2C استارت اپ‌ ها مستقیماً محصولات یا خدمات خود را به مشتری می‌فروشند. به‌عنوان‌مثال دیجی کالا یک استارتاپ است (البته یونیکورن نیست!) که مستقیماً محصولات خودش را به مشتریان می‌فروشد، پس از B2C استفاده می‌کند.

ما در همیار آکادمی به طور کامل در مورد استارتاپ یونیکورن توضیح داده ایم که با مراجعه به صفحه استارتاپ یونیکورن چیست؟ میتوانید آن را مطالعه کنید.