اگر در روابط اجتماعی خود گاهی دچار چالش می‌شوید، می‌تواند ریشه در این مسئله داشته باشد که اساسا ما شناخت درستی از دنیای درون خود و عملکرد ذهن‌مان نداریم. تامس هریس در کتاب وضعیت آخر با آموزش نحوه عملکرد مغز انسان، به ما آموزش می‌دهد که چطور رفتار متقابل را به شکلی آسان تحلیل کنیم و از طریق آن روابط سالم‌تری با دیگران ایجاد کنیم.
در زندگی اجتماعی انسان‌ها یکی از بزرگترین مشکلاتی که روابط را به چالش می کشاند، عدم توانایی در برقراری روابط سالم و منطقی با دیگران است. کتاب وضعیت آخر نوشته تامس هریس به ما کمک میکند با شناخت و تحلیل رفتارهای خود و طرف مقابل، بتوانیم روابط بهتری را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی خود ایجاد کنیم. تامس هریس در کتاب وضعیت آخر به تحلیل عملکرد مغز انسان می‌پردازد و با تحلیل اساس فعالیت‌های ذهنی، به ما کمک میکند درک و آگاهی بیشتری نسبت به رفتار اجتماعی خود و همچنین رفتار طرف های مقابل‌مان به دست آوریم.
تامس آنتونی هریس متولد ۱۰ آوریل سال ۱۹۱۰ در آمریکا است. او تحصیلات خود را در زمینه پزشکی آغاز و با روانپزشکی ادامه داد. پس از اتمام دوران تحصیلی خود، تامس هریس با فعالیت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی مختلف شروع به کسب تجربه درمورد رفتار و عملکرد ذهنی بیماران کرد. هریس پس از چند سال به مقام ریاست شاخه روانپزشکی نیروی دریایی ارتش آمریکا رسید. مطالعات و تحقیقاتی که طی این سال‌ها انجام داد در کنار تجربه‌هایی که با بیماران و مراجعین مختلف داشت، به او کمک کرد درک عمیق‌تری نسبت به عملکرد ذهن و تاثیر آن در روابط انسان‌ها دست پیدا کند. از نظر این روانپزشک برجسته آمریکایی روابط متقابل انسان‌ها می‌تواند به چهار شکل مختلف باشد:
هریس تلاش میکند تا با استفاده از این چهار وضعیت کلی، الگویی برای تحلیل رفتار طرف مقابل و درنتیجه ساخت روابطی سالم‌تر با کمترین میزان چالش را به ما آموزش دهد. به این ترتیب او تجربیات خود را در دو کتاب با عنوان‌های وضعیت آخر و ماندن در وضعیت آخر منتشر کرد. تامس هریس در نگارش کتاب وضعیت آخر تنها به بیان تجربه‌ها و دستاوردهای علمی خود نپرداخته است. درحقیقت، اساس نگارش این کتاب برای هریس پرداختن به نظریه «رفتار متقابل» بوده است. هریس در بخشی از کتاب خود می‌گوید:
"این عقیده من درباره «تحلیل رفتار متقابل» انسانی است. من برای کوشش‌های وفادارانه و نظریات روانشناسانه گذشته در رشته روانکاوی احترام بسیار قائلم. آنچه امیدوارم در این کتاب ارائه دهم این است که نخست روش‌های گذشته را توضیح دهم، و سپس روش‌های جدیدی را معرفی کنم".
تحلیل تراکنشی یا رفتار متقابل (Transactional Analysis) نظریه‌ای در روانشناسی اجتماعی است که توسط اریک برن، روانپزشک کانادایی در سال ۱۹۵۰ مطرح شده‌است. این نظریه کاربرد و تاثیر زیادی در حل مشکلات احساسی و رفتاری افراد داشته و به همین دلیل به طور گسترده‌ای مورد قبول جامعه روانشناسی قرار گرفته است. تا جایی که امروزه نظریه رفتار متقابل در زمینه‌های مشاوره، روانکاوی، گروه‌درمانی، مدیریت، جامعه‌شناسی، توسعه سازمانی و آموزش و حتی بحث بازاریابی و فروش گسترش پیدا کرده است. آنچه که باعث شد نظریه رفتار متقابل تا این حد سریع و گسترده جایگزین روش‌های قدیمی روان‌درمانی شود، سادگی این روش و دوری آن از مفاهیم سخت و پیچیده و نیاز نداشتن به جلسات طولانی و دوره‌های پایان‌ناپذیر روانکاوی بود.
اساسی‌ترین ایده نظریه رفتار متقابل «من خوبم و تو هم خوب هستی» است. این شرایط هدف نهایی تحلیل رفتار متقابل را نشان می‌دهد؛ جایگاهی به وجود آید که در آن ارزش تک‌تک انسان‌ها شناخته شود. تحلیل رفتار متقابل اساسا بر این باور استوار است که همه انسان‌ها خوب، قابل تغییر و قابل رشد هستند. تامس هریس در کتاب وضعیت آخر به تشریح و تحلیل نظریه رفتار متقابل می‌پردازد تا از این طریق به ما آموزش دهد که روابطی زیباتر و سازنده‌تر در زندگی اجتماعی خود بسازیم.
ما در همیارآکادمی خلاصه کتاب وضعیت آخر را قرار داده ایم که با مراجعه به صفحه وضعیت آخر میتوانید آن را مطالعه کنید.
