نقشه ذهنی یا مایند مپ شاید به گوش شما اصطلاح جدیدی باشد اما در عمل چیز تازهای نیست. احتمالا برای شما هم پیش آمده که هنگام آماده سازی برای یک امتحان یا برنامه ریزی یک جلسه یا یک سخنرانی یا یک مذاکره، افکار خود را ترسیم کردهاید و از چیزی مانند مایند مپ بهره بردهاید.
مایند مپ (Mind map) یک روش گرافیکی برای نمایش ایدهها و مفاهیم است. مایند مپ یا نقشه ذهنی یک ابزار تفکر بصری است که به ساختاردهی اطلاعات کمک میکند و به شما در تجزیه و تحلیل، درک، پردازش، یادآوری و تولید ایدههای جدید کمک میکند. درست مثل هر ایده عالی، قدرت رسم نقشه ذهنی در سادگی آن نهفته است. در مایند مپینگ (Mind mapping) یا رسم نقشه ذهنی، برخلاف یادداشت برداری سنتی یا متن خطی، ساختار اطلاعات به گونه ای است که شباهت بیشتری به عملکرد واقعی مغز شما دارد. از آنجا که این فعالیت هم تحلیلی و هم هنری است، مغز شما را با روشی بسیار پربارتر و سودمندتر درگیر میکند و به همه عملکردهای شناختی آن کمک میکند. از همه مهمتر این است که این کار بسیار جالب و سرگرم کننده است!
اصولا رسم این نقشهها از تفکر خسته کننده و خطی جلوگیری کرده و نوآوری و خلاقیت شما را به جریان میاندازد. رسم نقشه ذهنی باعث میشود که یادداشت برداری بار دیگر برایتان لذت بخش شود. اما میتوانیم از آنها برای چه کاری استفاده کنیم؟
صحبت درباره تعداد موارد استفاده از نقشههای ذهنی دشوار است. حقیقت این است که نقشههای ذهنی میتوانند در زمینههای مختلف مانند مسائل شخصی، خانوادگی، آموزشی یا شغلی، به روشن شدن تفکر شما کمک کنند. با کمک مایند مپینگ میتوانید روز خود یا زندگی خود را برنامه ریزی کنید، چکیده محتوای یک کتاب را بنویسید، یک پروژه را راه اندازی کنید، متن یک سخنرانی را بنویسید، پستهای وبلاگ خود را به رشته تحریر در آورید و هزاران هزار کار دیگر که ممکن است مورد نیاز شما باشد.
ایدهها همیشه از اهمیت بالایی برخوردار هستند. هنگامی که اصطلاح «رسم نقشه ذهنی» توسط تونی بوزان (Tony Buzan) در برنامه «از مغزت استفاده کن» (Use Your Head) در شبکه تلویزیونی BBC در سال 1974 مطرح شد، روشهایی که ما برای یادداشت برداری، توفان فکری و مطالعه برای همیشه تغییر پیدا کرد. چه روی کاغذ، روی تخته سفید یا با کمک یک ابزار آنلاین رسم نقشه ذهنی مایند مپ خود را ترسیم میکنید، شما یکی از میلیونها متخصص و دانشجو در سراسر جهان هستید که از این روش خارق العاده بهره مند میشوند.
نقشه ذهنی به اطلاعات شکل و ساختار میدهد
نقشههای ذهنی میتوانند حجم گستردهای از اطلاعات را ذخیره کرده و ساختاردهی کنند. این نقشهها سلسله مراتب را نشان میدهند، روابط بین ایدههای فردی را نشان میدهند و شما را قادر میسازند تا یک تصویر بزرگ را با یک نگاه ببینید. این ویژگیها همچنین نقشههای ذهنی را به ابزاری ایده آل برای ارائه اطلاعات به دیگران، ایجاد مجموعه دانش و حل مشکلات پیچیده تبدیل میکند.
نقشههای ذهنی درک مطلب را بهبود میبخشند
هم در آموزش مدرسه و هم در دانشگاه، نقشههای ذهنی در یادگیری محبوب و موثر هستند. با شکل دادن اطلاعات به روشی که با سبکهای یادگیری بصری سازگارتر باشد و با تبدیل کردن متنهای طولانی به موضوعات نقشه ذهنی کوتاه تر، دانشجویان و خوانندگان میتوانند حجم زیادی از اطلاعات را سریعتر جذب کنند.
یک پژوهش که در سال 2013 در مجله مدرن روشهای آموزش زبان (MJLTM) منتشر شده، نحوه واکنش دانشجویان در ایران به ترسیم نقشه ذهنی را به عنوان ابزاری برای یادگیری انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی بررسی کرد. از گروه نمونه، 4/83 درصد از دانشجویان در درک مطلب از نقشه ذهنی دید مثبتی داشتند، در حالیکه تنها 7 درصد پاسخ منفی دادند. گفتنی است که در پرسشنامهای که پس از پژوهش منتشر شد، عبارت «وقتی از نقشههای ذهنی برای خواندن استفاده می کنم، بیشتر قادر به حل فعالیتهای پس از خواندن هستم» بیشترین امتیاز را کسب کرد.
ما در همیار آکادمی به طور کامل مایند مپ را معرفی کرده ایم که با مراجعه به صفحه مایند مپ چیست؟ میتوانید آن را مطالعه کنید.