سمینار خود را طوری سازمان‌دهی کنید که از یک سری نکات مهم با تصاویر و فعالیت‌های جالب ترکیب شده باشد. اعتماد به نفس خود را با برقرار تماس چشمی با مخاطبان، توجه به زبان بدن خود و واضح سخن گفتن نشان دهید.
1. شکل و فرمت مورد انتظار را بشناسید. سمینارها می‌توانند در اشکال متنوعی ارائه شوند. با برگزار کننده‌ي سمینار صحبت کنید و از او در مورد انتظارات و توقعاتش از سخنان شما بپرسید. آنها شاید از شما بخواهند در مورد یک مقاله‌ي هنوز منتشر نشده بحث کنید یا شاید ترجیح دهند شما سخنرانی‌ای ارائه کنید که در آن تعامل کمتری با مخاطبان داشته باشید.
2. مخاطب را در نظر بگیرید. مخاطبی که می‌خواهید با او صحبت کنید را بشناسید و اطلاعاتی که می‌خواهید عرضه کنید را در سطح علاقه و تجربه‌ی مخاطب عرضه کنید. اگر شما گروه مخاطبان را نمی‌شناسید از برگزارکننده‌ي سمینار بخواهید یک سری اطلاعات کلی و زمینه‌ای در مورد اعضای شرکت‌کننده به شما بدهد. اگر پیش از این با این گروه کار کرده‌اید پس از اطلاعات خودتان استفاده کنید تا سطح و نوع بحث را متناسب با علائق جمع هماهنگ کنید.
3. بدانید که چه ابزارهایی برای سخنرانی فراهم است و شما چه چیزهایی لازم است با خود بیاورید. مطمئن شوید که با استفاده از هرگونه فناوری که در اتاق اجلاس از آن استفاده می‌شود راحت هستید. معنای این شاید این باشد که شما باید کار با پاورپوینت را به خوبی بلد باشید. یا شاید شما لازم باشد نحوه‌ي تعویض کردن اسلایدها را با به وسیله‌ی دکمه‌ي یا نشانگر تمرین کنید. حتی شاید لازم باشد نحوه‌ي گذاشتن و تنظیم میکروفون را هم بدانید.
۴. اسلایدهای مخاطب پسند بسازید و از جلوه‌ها و کمک‌های بصری بهره ببرید. همین‌که شروع به ساخت ارائه‌ی خود می‌کنید به این فکر کنید که آیا مخاطبان با تصاویر شما ارتباط برقرار می‌کنند یا نه. به عنوان مثال اگر شما از اسلاید استفاده می‌کنید پس این اسلایدها باید قابل‌رؤیت، واضح و به راحتی قابل خواندن باشند. از فونت درشت و جمله‌بندی واضح استفاده کنید. از استفاده از گرافیک‌های اضافی و زیادی بپرهیزید و از نوشته‌ها به صورت حداقلی استفاده کنید.
یک سمینار خوب چند بخش اصلی را باید حتما پوشش دهد و باید همخوانی بین بخش های مختلف آن وجود داشته باشد. انجام سمینار ارشد کار بسیار سختی است و ارائه سمینار ارشد معمولا حدود 20 دقیقه است. البته در بعضی موارد که دانشجو تدریس بخشی از درس را به عهده داشته باشد ممکن است تا 40 یا 45 دقیقه هم طول بکشد.
برای یک ارائه در حدود 20 دقیقه شما باید حد اکثر 25 اسلاید داشته باشید. این که تعداد اسلاید های شما زیاد باشد و شما مجبور شوید تعدادی از آن ها را سریع رد کنید یک نوع خودکشی در سمینار است! این کار را نکنید!
خوب بیایید ببینیم اسلایدهای شما باید شامل چه مواردی باشند:
اسلاید 1: اسلاید معرفی و عنوان سمینار و درس و نام شما و استاد راهنما به همراه لوگوی دانشکده و دانشگاه است. در این بخش احتمالا نمیتوانید خلاقیت زیادی به خرج دهید، اما روی فونت ها و اشتباهات املایی در همه جا و خصوصا در این اسلاید حساس باشید. باور کنید که گاهی در همین اسلاید اول سوتی های وحشتناکی رخ می دهد!
اسلاید 2: گفتیم یک ارائه خوب در واقع پاسخ به یک سوال است. اینجا جایی است که شما باید هدف از پژوهش را و در واقع سوال اصلی تحقیق را بیان کنید. خوب دست به کار شوید و نشان دهید که تحقیق شما مهم است!
به جای این که بگویید: "امروزه…" یا این که : " در دنیای حاضر…."، یک کار بهتر انجام دهید. مثلا فرض کنید موضوع ارائه شما نقش ایمنی در سازه هاست. می توانید ارائه تان را با یک نمونه حادثه شروع کنید.
اگر قرار است درباره کارآمدی یک سیستم سمینار بدهید می توانید با یک مثال نقض شروع کنید یا با یک نمونه موفق.
پس بهتر است اسلاید دوم که در واقع نقطه شروع ارتباط شما با مخاطب است، یک صفحه سفید نباشد که بالای آن نوشته شده: هدف از انجام تحقیق.
اسلاید 3: حالا سوال پژوهش خود را واضح توضیح بدهید و بگویید چرا این موضوع را انتخاب کردید ( تاکید دوباره بر موضوع)
اسلاید 4: یک دورنمای کلی از آنچه خواهید گفت ارائه بدهید. به نوعی فهرست مطالب را بگویید.
این بخش نهایتا باید 2 دقیقه از زمان شما را به خود اختصاص بدهد.
اسلاید 5 تا 7: داستان تحقیق را بگویید. چیزی را که دیگران تا اینجا انجام داده اند. ممکن است اسمش را بگذارند مروری بر پیشینه تحقیق. یا روند تغییرات یک چیز در طول زمان.
این بخش باید حدود 3-4 دقیقه از یک ارائه 20 دقیقه ای را پوشش دهد.
اسلاید 7 تا 12:
کاری که شما انجام داده اید و پژوهش شما. این بخش ممکن است فقط طبقه بندی شما باشد. یا یک مثال عملی کامل که شما آن را انجام داده اید. اگر کار شما فقط مقایسه و جمع آوری است باید در مورد معیارهای مقایسه حرف بزنید. اگر مصاحبه است درباره سوالات مصاحبه و دلیل انتخاب آنها. اما اینجا باید توضیح بدهید مساله را از چه راهی حل کرده اید.
بخش روش ها هم حدود 5 دقیقه از زمان شما را خواهد گرفت.
اسلایدهای 12-18: در این بخش نتایج کار خود را بگویید. توضیح بدهید که جواب سوال چیست! این بخش مهم ترین بخش کار شماست و زمانی در حدود 5 دقیقه را باید به آن اختصاص داد.
همخوانی و تعادلی که راجع به آن صحبت کردیم اینجا اهمیت پیدا میکند. وزن هر کدام از بخش ها باید حفظ شود. ارائه های زیادی را دیده ام که دانشجو آن چنان در مروری بر ادبیات غرق می شود که انگار خودش کاری انجام نداده است. یا برعکس انگار کلا از اول تاریخ علم را خودش تجربه کرده است.
اسلاید های 18-20: آخرین بخش کار شما هم نتیجه گیری کار شماست و پیشنهاد جهت ادامه کار. در این بخش باید عصاره تحقیقتان را به مخاطب بچشانید. پس لازم است خودتان آن را حسابی امتحان کرده باشید.
خیلی وقت ها در پایان صحبت از شما می پرسند: " حالا همه این ها که گفتی یعنی چه؟" این سوالی است که در این دو- سه اسلاید آخر باید آن را توضیح داده باشید.
اسلاید21: منابع تحقیق شما: اگر از شما خواسته شده است که منابع را در اسلایدها بیاورید مهم ترین ها را در یک یا نهایت دو اسلاید لیست کنید که در صورت لزوم بتوانید به آنها ارجاع دهید.
اسلاید 22: این اسلاید هم که تشکر و قدردانی است. اینجا هم خلاقیت های بامزه ای می توانید به خرج دهید.
بعد از این که ارائه شما تمام شد، صفحه نمایش را روی وضعیت لیست اسلایدها قرار دهید تا در هنگام پرسش و پاسخ بتوانید به راحتی به اسلاید مورد نظر رجوع کنید.
برای اینکه با نحوه برنامه ریزی سمینار کارشناسی ارشد آشنا شوید باید مراحلی که توضیح می دهیم به ترتیب انجام داده و در پیش نویس خود یادداشت کنید. ارائه یک سمینار خوب و منحصر به فرد به قدری ارزشمند است که باید تمام وقت و زمان خود را برای یادگیری آن بگذارید. در ادامه این مقاله به معرفی 5 مورد از مراحل یک ارائه سمینار جذاب می پردازیم تا به طور کامل درک کنید که نحوه برگزاری سمینار ارشد به چه صورت است.
1. اهداف را مشخص کنید
2. سمینار را مدیریت کنید
3. تمرین فراوان
یکی از مهمترین عوامل نحوه برگزاری سمینار کارشناسی ارشد، تمرین و تکرار نکات کلیدی سمینار است. برای انجام سمینار ارشد خود باید تحقیق دانشجویی در نظر گرفته شده برای ارائه را مرور کنید. شیوه‌های ارائه خود را تمرین کنید. کار خود را پیش نویس کنید. سعی کنید هر چه بیشتر بر روی موضوع انتخابی‌تان تسلط داشته باشید. شما باید بتوانید تا حد امکان پاسخگوی سوالات احتمالی مطرح شده در سمینار خود باشید. در این صورت خواهید توانست بر جو حاکم بر سمینار نیز تسلط کافی داشته باشید. به دور از هرگونه استرس به ادامه ارائه بپردازید.
4.داشتن اعتماد به نفس
مهمترین کاری که باید انجام دهید این است که از ارائه سمینار کارشناسی ارشد خود لذت ببرید. از فرصت پیش آمده برای اجرای یک رویداد بزرگ در زندگی دانشجویی و علمی خود نهایت استفاده را بکنید. از یادگیری تعاملی بین خود و مخاطبان لذت ببرید. با حفظ اعتماد به نفس بر روی کلیه نکات یادداشت شده در پیش‌نویس خود تمرکز کنید. سعی کنید همواره از گسستگی و پراکندگی در ارائه مطالب خود اجتناب کنید. برای پیشبرد اهداف‌تان با حفظ اعتماد به نفس، مرحله به مرحله پیش روید.
