نام کتاب: چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه ها تشخیص دهیم (مجموعه راهنمای اندیشه ورزان)
نویسنده: ریچارد پل، لیندا الدر (Richard Paul, Linda Elder)
ژانر: جامعه شناسی، فلسفه مدرن
ترجمه پیشنهادی: نشر نو، مهدی خسروانی
در گزارش نویسی خبرها، بین دیدگاهِ فرد و واقعیت، تمایز وجود دارد.
نویسندگان خبر صرفا به بیان واقعیت پرداخته و از هرگونه نتیجه گیری اجتناب میکنند.
رسانه های خبری واقعیت را گزارش داده و رسانه های دشمن، این واقعیت را به شکلی توطئه آمیز تحریف میکنند.
واقعیت دقیقا چی هست؟ اصلا اگر درباره واقعیت به توافق برسیم، آیا این واقعیت تمام و کمال بیان میشه؟ حتی اگر فرض کنیم رسانه ای واقعیت رو بگه، آیا لزوما بدون سوگیری بوده؟
درواقع هیچوقت نمیشه ادعا کرد تمام واقعیت گفته شده. هر روز هزاران و حتی میلیون ها اتفاق در دنیا رخ میده. برای بیان واقعیت باید همه اتفاقات مرتبط با توجه به زمان و مکان وقوع و سایر عوامل بررسی بشه و بعد یک خبر از رسانه به مردم منتقل بشه. اما آیا چنین چیزی ممکنه؟ یا اصلا اگر ممکن باشه، آیا رسانه ها این کار رو انجام خواهند داد؟ جواب خیر است؛ چون قرار نیست همه واقعیت گفته بشه. چرا؟ چون سوگیری در بیان اخبار وجود داره.
بد نیست در رابطه با حرف هایی که بالاتر زدم، یه نگاهی به این جملات کتاب بندازیم:
حالا ما به عنوان یه دریافت کننده اخبار از سوی رسانه ها، تکلیفمون چیه؟ همچنان همون رسانه همیشگی رو دنبال کنیم؟ خیر! کتاب پیشنهاد میکنه برای اینکه بی طرفی در دریافت اخبار اتفاق بیفته، باید دیدگاه ها و بینش های مختلف رو بررسی کنیم و کاستی های هر کدوم رو پیدا کنیم. بنابراین وقتی خبری رو از رسانه ای دریافت میکنیم، وحی منزل نیست! باید بررسی کرد بقیه رسانه ها چی میگن و اصلا به جز رسانه ها، باید از سایر منابع آگاهی دهنده مثل کتاب ها هم کمک گرفت.
اما اگر دقیق ترش رو بخواید:
نظرگاهی را که یک گزارش خبری یا روایت تاریخی از آن نظرگاه تهیه شده، شناسایی کنیم.
مخاطب آن گزارش یا روایت تاریخی را شناسایی کنیم.
ببینیم چه نظرگاه هایی را نفی کرده یا نادیده گرفته است.
میان واقعیت های خامی که پشت گزارش هستند و تفسیرها و پیچش هایی که به آن واقعیت ها اضافه شده است، تمایز قائل شویم. اگر این کار را انجام دهیم، به آسانی فریب نمی خوریم.
پس چی شد؟ دیدگاه ها یا همون نظرگاه های مختلف رو بررسی میکنیم و میبینیم مخاطبش کیه، چه دیدگاهی رو نفی میکنه و تفاوتش با بقیه دیدگاه ها چیه.
اون رسانه ای که در حال حاضر دنبالش میکنید رو تصور کنید. از نظر شما این رسانه، یک رسانه بی طرفه. چرا؟ چون واقعیت رو میگه؟ نه! چون چیزی که شما میخواید رو میگه. درواقع رسانه ها برای گروه هدف خاصی تولید محتوا و اخبار دارن. اون دسته از مخاطبانی که موافق اخبار رسانه هستن، اون رو بی طرف میدونن و اون دسته که مخالف هستن، اون رو دچار سوگیری میبینن. پس هر رسانه ای، مخاطب خودش رو انتخاب و برای اون اخبار رو مینویسه چون با اون دسته مخاطب هم عقیده هست؛ به دنبالش هم کسی که مخاطبش نیست، اون رسانه رو غیر معتبر میدونه.
همه حرف های رسانه تایید فرضیات و باور های ذهن ماست. از طرفی رسانه ما، رسانه های دیگه رو نفی میکنه پس هر واقعیتی خارج از اونچه که رسانه ما میگه غلط پنداشته میشه. بنابراین ما در یک جهان بینی خاص گیر میکنیم و هیچوقت متوجه واقعیت های پنهان شده یا تحریف شده توسط رسانه فعلیمون نمیشیم.
میتونید مطالب بیشتری درباره تاثیر فرهنگ و کشور بر نوع اخبار، سوگیری به چیزهای جدید و جنجالی و سایر عناوین مرتبط رو در خود کتاب بخونید. با توجه به اینکه تعداد صفحات کتاب کمه و به سرفصل های متنوعی پرداخته، خسته کننده نیست و برای من جالب بود.
این پست برای شرکت در چالش کتابخوانی طاقچه، نوشته شده است.
