دیدید بعضی از مدیران، معاونان و کارمندان صاحب امضاء، صاحب رأی و صاحب نظر که یه اختیار و یه مسؤولیتی هم دستشونه، بعضی وقتا، با ارباب رجوع، بداخلاقی می کنن و تندی و درشتی می کنن؟ من این موضوع رو بررسی کرده ام و به این نتیجه رسیده ام که اینها، می خوان وانمود کنن و اینجوری بگن و به دورو بریا یه جوری و البته اینجوری بفهمونن که ما در کارمون، جدی و محکم هستیم! یعنی درواقع، فکر می کنن و تصورشون اینه که هرکسی، اخلاقش بد باشه و تندخو باشه، کارمند جدی هستش و مورد عنایت فرادستشون قرار می گیره؛ اینا هرچه قدر دوروبرشون شلوغ تر باشه، بداخلاق تر می شن؛ یعنی دوتا همکار دیگه هم که کنارشون باشه، جوگیر می شن و بیشتر، تندی می کنن که این هم یکی دیگر از نتایج یک سیستم ناکارآمد اداری است؛ معمولاً هم می بینی همینا، سهل انگاری می کنن در کارشون. من یه بار، یه درخواستی رو به صورت مکتوب و طبق روال معمول، گذاشتم داخل یه پاکتی و بردم حضوری و دستی دادم به معاون اداره وقت؛ معاون اداره که دوروبرش ارباب رجوع بود و از کارمندان خود مجموعه هم حضور داشتند، یهو دور ورش داشت؛ رو به من کرد و گفت: چه لزومی داره نامه اتونو بذارین داخل پاکت؟ یه پاکت می دونی چند درمی آد؟ بیت الماله؛ چرا رعایت نمی کنی؟ شما می تونستی نامه اتو همینجوری هم ارائه بدی؛ چه لزومی داره نامه اتونو بذارین داخل پاکت؟ و کلی سرزنشم کرد؛ وقتی بعدها کارای این آقارو بررسی و رصد کردم، دیدم همین آقای تندخو و دقیق در مسایل اداری! و موضوع بیت المال! با سواری مدل بالای اداره، به صورت مستمر و با همراهی خانواده محترمشان، به گشت و گذار و گردش در مناطق صعب العبور و بکر استان می پردازند و در سایه همین بیت المال، استان گردی می کنن و از زندگی لذت می برند.
مورد دیگر که در گفته های بیشتر مردم عادی و عوام و هم برخی خواص و هم در بین برخی از این روحانی های کم سواد که کم هم نیستند، رایجه و بیشتر شنیده ایم، اینه که از این جمله به شدت غلط استفاده می کنن و می گن: ان شاءالله، خداوند این را قبول کند؛ ان شاءالله، الله گشایش در کار ما ایجاد کند و مواردی از این قبیل؛ این جمله، کاملاً غلط و کمی هم بگی نگی مضحک است؛ چرا؟ برای اینکه «اگر خداوند بخواهد» که یه جمله ناقص شرطی است و بعدش می آریم مثلاً خداوند کارمان را تسهیل نماید، یعنی جمله به این شکل درمی آد: «اگر خداوند بخواهد، خداوند در کارمان گشایش ایجاد کند.» انگار ما خداوند دیگری را در نظر می گیریم! و اگر به جمله دقیق بشویم، می بینیم معنای آن ناخواسته کفرآمیز هم درمی آد و به شرک هم می انجامد بدون اینکه خبر داشته باشیم و تعمدی باشد. در سطح پایین و در آدمی مثال بزنیم تا کمی روشن تر بشود و ببینیم چی درمی آد این جملات؛ اگر پدرم بخواهد، پدرم آن درخت را خواهد کاشت!! یعنی پدر اولی با پدر دومی فرق دارد و جداگانه است!! و این جمله ان شاءالله، خداوند کارمان را درست کند و مواردی از این قبیل هم درست همین وضعیت را دارد و کاملاً نادرست است که عوام و متأسفانه برخی خواص که مثلاً سواد عربی هم دارند، این را رعایت نمی کنند و عادت شده بدون اینکه به معنای آن توجه شود.
مورد دیگر که شاید برای یه عده ای جالب باشد یه مستندیه که می خوام تعریف بکنم واستون تا کمی حواستون که جَمعه جمع تر باشه و سبک زندگیتونو کمی تغییر بدین. من هفته قبل، برای رفتن به شهرستان، منتظر ماشین سواری بودم که یه سواری از این شاسی بلندا که چندسالیه خیلی مد شده، جلوم نگه داشت و گفت بیا بالا. رفتم سوار شدم. گفت منو می شناسه؛ دیده قبلاً. باهم همسفر شدیم گفت شما در کار فرهنگ هستین می دونم و خنده تمسخرآمیزی هم کرد. گفتم: بله بگی نگی. گفت: من هم در کار گوشت هستم؛ گوشت قرمز و سفید. می گفت: من به نوعی سلطان گوشت هستم در این استان و استان های همجوار؛ گوشت می خرم و می فروشم؛ برای بیمارستان ها، رستوران ها، ادارات و... گوشت می دم در تن های بالا مثلاً برای یه بیمارستانی، ماهیانه یک و نیم تن گوشت قرمز می دم؛ یک تن هم گوشت مرغ می دم و صد کارتن تخم مرغ. برای برخی از این رستوران های مشهور که مردم و خانواده ها از بالای شهر هم بلند می شن می رن اونجا غذا میل می کنن مثلاً سیصد کیلو سنگدان مرغ می دم و اونا هم خب چرخ می کنن با گوشت قاطی می کنن و می دن به خورد مردم. گفتم اتفاقاً من اونجا غذا می خوردم قبلاً و علاقه مند غذاخوردن در اینجور جاها هستم. گفت: فکر نکنم دیگه بعد از این به اونجاها بری. می گفت: خودش هیچوقت در رستوران ها غذا نمی خوره چون می دونه چیکار دارن می کنن و چی بر سر غذا می آرن تا سودشون بیشتر بشه. می گفت: ناراحت نشوها؛ من برای یه مجموعه ای گوشت می دم مسؤول خریدش مثل شما ریش داره؛ از اول شرط کرده باید هواشو داشته باشم و الآنه چندسالیه گوشتشونو من می دم و اون ماهیانه 2 تومن از من می خوره خب اون خریدهای دیگه هم داره و من حساب کرده ام ماهیانه فقط 10 تومن اینجوری پول مفت گیرش می آد. گفتم: من ارشد دارم رتبه اداری ام هم عالیه اما ماهیانه 3 تومن کامل درنمی آرم. گفت: طرف دیپلم داره. گفتم: شما مدرکتون چیه؟ گفت: من هم از دیپلم های قدیم هستم. الآن بازنشسته شده ام. گفت: پای مرغ هم خیلی درآمد داره؛ من کلی پای مرغ جمع می کنم از این استان و استان های همجوار و به چین صادر می کنیم. می گفت: مصرف دارویی و غذایی داره. می گفت: ناخن کشی می کنن اینجا و آماده اشو می فرستن اونجا. من از صحبت های این سلطان گوشت، خیلی چیزا یاد گرفتم؛ یاد گرفتم که در منزل، نان و پنیر و تخم مرغ بخورم اما بیرون، حتی در رستوان های مشهور که شعباتی هم زده اند واسه خودشون، غذا نخورم.
این هم شنیدنیه؛ دو، سه تا همکار داریم؛ در محل کار، وقتی یه چیزی می خورن؛ وقتی میوه ای می خورن، بعد دقایقی، اون هم در جمع، با ناخنشون، مونده اون خوراکی رو از لای دندوناشون درمی آرن و دوباره می ذارن دهنشون و می خورن؛ خب این حرکت اون هم در جمع آیا حال به هم زن نیست؟ من وقتی به طور تصادفی داشتم فیلم مستند یه گوریل رو می دیدم، این صحنه رو در زندگی این حیوان هم دیدم؛ گوریل، ساقه بامبو رو که خورد، بعد دقایقی، یه چیزی از لای دندوناش درآورد و دوباره خورد. خب این یه حالت غریزی و حیوانی است اما آیا نباید یک انسان که ادعای فرهنگ و مدنیت هم می کند، رعایت کند حال بقیه را؟ این حرکت در کنار لیس زدن انگشتان که خیلی ها دچارش هستند و عادت شده براشون، بیشتر حال به هم زن است. من دیده ام مواردی را که شخص، عذایی رو با نون می خوره؛ هرچند دقیقه یک بار هم با همون نونی که غذارو می خواد بذاره لاش یا با نونای دیگه روی سفره، دهنو سبیلشو هم پاک می کنه و بعد نونه رو می ذاره دهنش؛ بله بعدش هم وقتی از فرهنگ ایرانی حرف می زنیم، می گیم ما خیلی بافرهنگیم!
مسأله دیگر که بیشتر شاهدش هستیم، اینه که بعضی ها، در سلام دادن و سلام را پاسخ دادن، اکراه دارند؛ وقتی هم سلام می دی بهشون، سرشونو تکون می دن و بالا پایین می کنن مثل حیوانات اهلی و از زبونشون استفاده نمی کنند.
