باسمه

علوم پایه پزشکی اسفند 1400
کدام ماده غذایی برای تولید دنا و نهایتا تولید گلبول های قرمز ضروری است؟
1 آهن
2 فولیک اسید و ب12
3 کلسیم
4 پروتئین


اگر استاد طبق روند ترم های گذشته تدریس کنند،جلسه اول ماهیت خون و بیماری های مخل حمل اکسیژن در خون رو بررسی میکنیم.

گویچه قرمز چجوری تولید میشه؟

ابتدا هیپوکسی بافت کلیه باعث میشه یه فاکتوری به اسم HIF1 نسخه برداری ژن اریتروپویتین رو زیاد کنه و کلیه ارتیروپویتین ترشح کنه. این اریتروپویتین باعث میشه که خونسازی مغز قرمز استخوان بیشتر بشه. تو بیماری های کلیوی یکی از مشکلاتی که هست اختلال خونسازیه؛ چرا که کلیه ویگه اریتروپویتین رو ترشح نمیکنه. به این افراد یه دارویی میدیم که این نقش رو تا حدی انجام بده: EPO-GEN

حالا تو خود مغز استخوان چه اتفاقی میفته؟
یه سلول بنیادی داریم به اسم CFU-E که تبدیل میشه به پروتواریتروبلاست بعدش این سلول در سه مرحله ریبوزوم هاش زیاد میشن، هستش کوچیک میشه و هستش خارج میشه طی این سه مرحله سه تا سلول درست میشن با نام های اریتروبلاست بازوفیلی، اریتروبلاست پلی کروماتوفیلی و اریتروبلاست اورتوکروماتیک بعدش یه سلول بی هسته به از مغز استخوان به خون وارد میشه به اسم رتیکولوسیت این رتیکولوسیت دو روز تو خون میمونه تا باقی مونده ارگانل هاشو از دست بده و بشه گلبول قرمز...

حالا برای این فرآیند، سه تا ماده غذایی بسیار مورد تاکید آزمون علوم پاین که هرکدومشون نباشن ما به نوعی از آنمی دچار میشویم. (آهن برای ساخت هموگلوبین اهمیتی داره و ب 12 و فولیک اسید در ساخت دنا گلبول های قرمز)

انواع آنمی ها

آنمی مگالوبلاستیک: نبود هر کدوم از فاکتور داخلی معده، ب 12 و فولیک اسید باعث میشه که سانتریول ها در این فرآیند ها به مشکل بخورن و یه گویچه های قرمز پر حجم ناکارآمدی درست بشه.

اگر فاکتور داخلی معده مثلا به خاطر آتروفی معده، نباشه، ب12 به اندازه کافی از روده جذب نمیشه و این فرآینده به مشمل میخوره به این مدل خاص آنمی مگالوبلاستیک میگن pernicous

آنمی فقر آهن یا میکروسایتیک هیپوکروم : همونطور که از اسم این کم خونی برمیاد به خاطر نبود آهن گویچه های قرمز این افراد کوچیک و کم هموگلوبین میشوند.

آنمی همولیتیک : بیماری خود ایمنی گلبول های بدن رو از بین میبره.

آنمی آپلاستیک : تو این بیماران مغز استخوان فعالیت نمیکنه. از قضا همین امروز سر کلاس باکتری یدونه آنتی بیوتیک با این عارضه خواندیم اسمش یادم نیست. 🤔

اما بعضی وقت ها هماتوکریت و درصد سلول های خونی بیمار بیشتر از اندازه طبیعیشه.
مثلا در بیماری پلی سایتمی ورا که یه جور بیماری ژنتیکیه.

فردا درباره این هم میگیم که این خون رقیق تر یا غلیظ تر از حالت عادی با این گرانروی (ویسکوزیته) های غیر طبیعی چگونه باعث تغییر مقاوت خون، برون ده قلب و جریان خون بیمار میشن.