ابوعبدالله الحسین بن علی بن ابی طالب (عربی: أبو عبد الله الحسین بن علی بن ابی طالب؛ 10 ژانویه 626 - 10 اکتبر 680) نوه پیامبر اسلام محمد و بن ابی محمد و بن ابی بود. دعای عرفه امام حسین صوتی دختر فاطمه و همچنین برادر کوچکتر حسن بن علی.[9] او سومین امام شیعه بعد از برادرش حسن و قبل از فرزندش علی بن حسین زین العابدین است. او که نوه پیامبر است، از اهل بیت است. وی همچنین از اهل کساء و از شرکت کنندگان در واقعه مباهله به شمار می رود. محمد او و برادرش حسن را «رهبران جوانان بهشت» توصیف کرد.[10][11]
در زمان خلافت علی، حسین در جنگ ها با او همراهی می کرد. پس از قتل علي، با وجود پيشنهاد ديگري، از برادرش در به رسميت شناختن معاهده حسن و معاويه اطاعت كرد. در دوره نه ساله بین کناره گیری حسن از سلطنت در سال 41 هجری قمری (660 میلادی) و مرگ او در سال 49 هجری (669 میلادی)، حسن و حسین به مدینه عقب نشینی کردند و سعی کردند از دخالت سیاسی له یا علیه معاویه خودداری کنند.[12 [13] پس از مرگ حسن، هنگامی که عراقی ها برای قیام به حسین روی آوردند، حسین به آنها دستور داد تا معاویه زنده است، به دلیل صلح حسن با او، صبر کنند.[12] معاویه قبل از مرگش، برخلاف پیمان حسن و معاویه، پسرش یزید را به جانشینی خود منصوب کرد.[11] هنگامی که معاویه در سال 680 درگذشت، یزید از حسین خواست که با او بیعت کند. حسین از این کار خودداری کرد. در نتیجه، او مدینه، زادگاهش را ترک کرد و در سال 60 هجری (679 میلادی) به مکه پناه برد.[11][14] در آنجا مردم کوفه برای او نامه فرستادند و او را به کوفه دعوت کردند و از او امام خواستند و با او بیعت کردند.[11] در مسیر حرکت حسین (ع) به سوی کوفه با گروهی متشکل از 72 نفر، کاروان او توسط لشکر 1000 نفری خلیفه در فاصله ای از کوفه رهگیری شد. او مجبور شد در 2 اکتبر به شمال رفته و در دشت کربلا اردو بزند، جایی که لشکر بزرگتر 4000 نفری اموی بلافاصله پس از آن وارد شد. پس از اینکه عبید الله بن زیاد، فرماندار اموی، بدون تسلیم شدن در برابر اقتدار حسین، از عبور امن حسین امتناع کرد، مذاکرات شکست خورد، شرطی که حسین آن را رد کرد. نبرد در 10 مهر آغاز شد که طی آن حسین به همراه اکثر بستگان و یارانش به شهادت رسید و اعضای بازمانده خانواده اش به اسارت درآمدند. نبرد با فتنه دوم دنبال شد که طی آن عراقی ها دو لشکرکشی جداگانه برای انتقام از شهید حسین ترتیب دادند. اولی توسط توابین و دیگری توسط مختار ثقفی و یارانش.
در تاریخ، سنت و کلام شیعه جایگاهی مرکزی دارد و در ادبیات شیعه مکرراً بازگو شده است. مصائب و شهادت حسین برای شیعیان نماد فداکاری در مبارزه حق علیه باطل و عدل و حق در برابر ظلم و باطل شد. همچنین فهرستی از هنجارهای قهرمانانه را در اختیار اعضای مذهب شیعه قرار می دهد. این نبرد در طول یک دوره ده روزه سالانه در ماه محرم توسط بسیاری از مسلمانان به ویژه شیعیان گرامی داشته می شود که در روز دهم ماه به اوج خود می رسد که به روز عاشورا معروف است. در این روز مسلمانان شیعه عزاداری می‌کنند، راهپیمایی‌های عمومی برپا می‌کنند، اجتماعات مذهبی برپا می‌کنند، بر سینه می‌زنند و در برخی موارد خود تازیانه می‌زنند. مسلمانان سنی نیز این حادثه را از آن خود می دانند
