درخت افرا از جمله درختهای راست قامت اما کوچک جثه است و این قامت رعنای درخت افرا از ایدهآلهای صنعت چوببری است. البته افرا یک درخت پهن برگ است که کاملاً فصل برگ ریزان را تجربه میکند. در نتیجه از جمله سخت چوبها میباشد. درخت افرا بومی سرزمینهای شرقی خصوصاً در آب و هوای آسیایی است. از گونههای متنوع درخت افرا به وفور در کشور ژاپن دیده میشود. البته این درخت از بومیهای فلات مرکزی ایران نیز میباشد. در جنگلهای منطقه زاگرس تا دامنههای البرز میتوانید انواع افرا را پیدا کنید. خصوصا که از این درخت زیبا برای کاشته شدن در پارکها و حاشیه خیابانها استفاده شده است.
درخت افرا (Maple wood) یک گونهی نه چندان راست قامت یا بلند مرتبه است. برخی گونههای افرا در حد یک درختچهی یک متری رشد میکنند. بزرگترین گونه افرا نیز قامتی فراتر از ۷ الی ۱۰ متر ندارد. این درختان دارای برگهای پهن به رنگ سبز با هالهای از رنگ قرمز هستند. تا کنون چیزی بالغ بر ۳۰۰ گونه از انواع درخت افرا معرفی شده است. تقریباً همه اینگونهها از لحاظ ظاهری و خصوصیات کلی یک درخت شبیه به هم هستند. اما در جزئیاتی هر چند کوچک اندک تفاوتهایی دارند. انواع افرا کوهستانی، افرا صحرایی و یا افرا چشم پرنده از گونههای متداول و کاملاً شناخته شده میباشند.
افرا از جمله چوبهای متراکم، بادوام، تقریباً سنگین و کاملاً تخت پذیر است. یک چوب خاص که زمینههای کاربردی گسترده پیدا کرده است. چوب افرا در اصل به رنگ سفید کرم شده است. اما در گونههای متفاوت از درخت افرا چوب با رنگهایی اندک متفاوت داریم. مثلاً چوب درخت افرا صحرایی سفید مایل به زرد است که معمولا از رگه حاشیهای قرمز شده دارد. در مقابل چوب افرای کوهستانی به رنگ سفید شکری شده است. برای افرای چشم پرنده نیز چوبی به رنگ سفید مایل به قرمز وجود دارد. البته چوب افرای چشم پرنده در سطح خود گرههایی کوچک شبیه به چشم پرنده دارد که زیبایی آن را دو چندان کرده است.
قسمت عمدهی زیبایی مبلمان افرا مدیون تناسب و هماهنگی بافت تختههای افراست. در ساخت وسایل چوبی با افرا سعی کنید تا حد ممکن رنگ و طرح بافت تختههای کنار هم، شبیه باشند. برخی نجاران کندههای بزرگ افرا را خریداری کرده، سپس با اره نواری آن را برش داده و تختههای بریده شده را در کنار هم، در ساخت وسایل چوبی استفاده میکنند تا از زیبایی یکدستی بافت افرا بهره ببرند. این تکنیک با چوب افرای ببری در ساخت درب کابینت و قسمت جلویی کشو موثر است. از آنجا که چوب افرا از نوع چوبهای سخت محسوب میشود هنگام کار با آن مطمئن شوید که ابزار، تیغه و متههایتان بهخوبی تیز و سالم هستند.
بافت ریز و یکنواخت چوب افرا، به همراه انعطافپذیری مطلوب، آن را برای صنایع مبلمانسازی به گزینه مناسبی تبدیل کرده است. همچنین از این چوب، در رشتههای هنری منبتکاری، معرقکاری و طرحهای ظریف نیز استفاده میشود. سختی و مقاومت بالا نسبت به ضربه و رطوبت چوب افرا، برای ساخت پارکت، کفپوش و روکشها، ویژگیهای تعیین کنندهای هستند. البته این موضوع هم در نظر بگیرید که هر چقدر هم که چوب مقاومت بالایی داشته باشد، باز هم باید توسط محصولات محافظت از چوب نظیر روغن چوب و ... نیز برای سالم ماندن چوب وسایل چوبی استفاده کرد.
هرچند رنگآمیزی چوب افرا مقداری سخت است، اما به طور کلی پردازش و کار با این چوب بسیار مطلوب و خوش ساخت است. قابلیت تورق مناسب افرا، در صنعت روکشسازی اهمیت ویژهای دارد. این چوب همچنین در ساخت اندامهای مصنوعی، ساختمانهای چوبی، ابزار آلات موسیقی، میز، کنسول، ظروف تزئینی، تخته خرده چوب، قالب کفش، تخته لایی و … کاربرد دارد.
محل رشد افرا کرب در باغ ها و پارکها می باشد و به دلیل سخت و سفت بودن چوب افرا کراب، این چوب برای ساخت آلات موسیقی، مبلمان، کف اتاق استفاده می شود.
پایین برگ های این درخت نقره ای می باشد و در برخی کشورها به عنوان دارو از آن استفاده می شود. افرا نقره ای نیز مانند افرا نوروژی برای ساخت مبلمان چوب مناسبی می باشد.
این گونه از درخت افرا از رنگ های متنوعی برخوردار است و نیاز به آبدهی مناسب دارد و کم و زیاد دادن آب به آن موجب خشکی و یا فاسد شدن درخت می شود.
این درخت از نظر رشد و خاک مورد نیاز و محل رویش شبیه به افرا قندی می باشد. رنگ پوست افرا سیاه خاکستری تیره متمایل به سیاه است.
علت نام گذاری این درخت این است که پس از رسیدن به بلوغ به ورقههای کاغذی باریک تبدیل می شود. لازم به ذکر است که این درخت در کشور چین روییده می شود.
برگ های درخت افرا قرمز نسبت به دیگر گونه های درخت افرا کوچک تر می باشد. این چوب از سختی کمتری برخوردار است و جزء چوب های نرم می باشد.
درخت افرا راه راه به علت وجود خطوط سفید عمودی روی پوست به نام افرا راه راه شناخته می شود. رنگ این چوب قهوه ای مایل به قرمز می باشد.
منبع: همل ایران