جلسه اول : ایمان (1) تقوای الهی یعنی مجهز بودن در مقابل گناه
وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِي أُعِدَّتْ لِلْكَافِرِينَ (آل عمران / ۱۳۱) بپرهیزید و پروا کنید از آن آتشی که آماده شده است برای کافران.
یـک فـرد مسـلمان خـودش را متقی می‌کنـد. دارای تقـوا، یعنـی آن تجهیـز لازم را در مقابـل آسیب گنـاه بـر تـن می‌پوشـد و وارد منطقـه‌ی گنـاه میشود برای دسـتگیری گناهـکاران؛ خلاصـه‌ی تقـوا ایـن اسـت. وقتـی کـه ایـن معنـای تقـوا شـد، آیـا تقـوا مقدمـه و وسـیله‌ای بـرای پیـروزی هسـت یـا نـه؟ میبینیـد کـه خیلـی آسـان وسـیله‌ای بـرای پیـروزی اسـت.
وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ (آل عمران / 132) اطاعت کنید خدا را و رسول را، تا مورد رحمت خدا قرار بگیرید.
اگـر فقـط بگویـد اطیعـوالله، اطاعـت کنیـد از خـدا، پیغمبـر را به عنـوان مصـداق و نمونـه‌ای ذکـر نکنـد، آن کسـانی هـم کـه در نقطـهی مقابـل پیغمبـر قـرار دارنــد ممکــن اســت ادعــا کننــد کــه مــا هــم داریــم اطاعــت از خــدا میکنیــم.
[عمومـاً مـا] رحـم خـدا و رحمـت پـروردگار را رقیب عمـل کـردن و جایگزیـن عمل کـردن میدانیـم برای آنجـا که عمل نکردیم و نافرمانی کردیم و مسـئولیت و تعهـد الهـی نداشـتیم. آیـهی قرآن به عکس اسـت؛ میگویـد عمـل کنیـد، اطاعـت کنیـد، شـاید مـورد رحمـت پـروردگار قـرار بگیرید.
مؤمنین کسانی هستند که احکام خدا و رسول کمترین غبار کدورتی بر روح و دل آنها بر جای نمیگذارد.
وَسَارِعُوا إِلَىٰ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِينَ (آل عمران / 133) سرعت بگیرید به سوی مغفرتی از پروردگارتان و بهشتی که پهنا و گستردگی آن به قدر آسمان ها و زمین است، که آماده شده است برای باتقوایان.
ای انسان! به تو نمی‌گویند از دیگران سرعت مگیر و در خانه بخواب، نیروهایت را به کار مزن. دین می‌گوید مسابقه بده هر چه زیادتر. اما به سوی چه؟ به سوی چیزی که شایسته‌ی توست. نه به سوی زندگی دنیا. ای انسان بزرگ! سرعت بگیر! مسابقه بده! اما به سوی چه؟ به سوی مغفرت الهی و بهشت برین الهی.
مغفرت یعنی چه؟ ما این بخشش‌های دنیوی را دیده‌ایم خیال کرده‌ایم که مغفرت خدا هم همین است. ... غفران یعنی خلئی که با گناه و نافرمانی خدا در روح انسان به وجود آمده برطرف شود. چه جوری برطرف میشود آن نقیصه‌ای که در روح تو با گناه به وجود آمده؟ با جبران کردن. ... با توبه با کوشش و سرعت گرفتن در مسیر کمال.
باتقوا کیست؟ (در آیه‌ی بعد به این سؤال پاسخ داده میشود)
الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ (آل عمران / 134) آن کسانی که انفاق می‌کنند در خوشی و ناخوشی؛ و فروبرندگان خشم؛ و گذرندگان از مردم؛ و خدا دوست می‌دارد مردمان احسان کننده را.
سه ویژگی مهم باتقوایان: انفاق در خوشی و ناخوشی، فروبردن خشم، گذشتن از خطاهای مردم.
انفاق یعنی چه؟ انفاق خرج کردن هست اما نه هر خرج کردنی. انفاق به آن خرج کردنی می‌گویند که با آن خلئی پر شود. یک نیاز راستینی برطرف شود. کجایند آن کسانی که میلیون ها خرج می‌کنند به ظاهر هم برای کارهای نیک خرج می‌کنند تا از زبان قرآن به آنها بگوییم بدبخت ترین مردمند.
فروبرندگان خشم یعنی چه؟ یعنی بر اساس احساسات عمل نمی‌کنند؛ همه جا بر اساس عقل. نه فراموش کنندگان خشم. گاهی عقل هم با خشم های درست همراه است.
وَالَّذِينَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ يُصِرُّوا عَلَىٰ مَا فَعَلُوا وَهُمْ يَعْلَمُونَ (آل عمران / 135) آن کسانی که چون گناه بزرگی انجام دهند، یا بر خویشتن ستم کنند فوراً به یاد خدا بیفتند. پس طلب غفران و مغفرت می‌کنند برای گناهانشان. و چه کسی غفران و مغفرت می‌بخشد گناهان را به جز خدا؟ و آن کسانی که بر آنچه که می‌دانند گناه است، اصراری نورزند.
دو ویژگی دیگر باتقوایان: باقی نماندن در وادی غفلت (یاد خدا پس از ارتکاب گناه) و استغفار از گناه.
یاد خدا حربه‌ای است در دست ما علیه شیطان‌ها؛ یاد خدا ریسمانی است در اختیار ما، برای نجات از ورطه‌ای که دشمنان هوشیاری ما در برابر ما به وجود آورده‌اند. یاد خدا خیلی چیز ارزشمند و قیمتی است.
