هر ذره از خاک این سرزمین از طلاست
اگر سنگ فرش خیابان های کشورهای دیگر از طلا باشد، خاک سرزمین ما، هر ذره اش از طلا است. باور این که کارآفرینی و ثروت سازی فقط در شهر اتفاق می افتد، کمی غیرواقع بینانه و البته بی انصافی است نسبت به سرزمین خودمان که هر گوشه اش، خاک و شرایط آب و هوایی به خصوصی دارد و ثمره آن، وجود معادن متنوع و پربها، پوشش های گیاهی مختلف و دنیایی از محصولات زراعی و باغی است که اتفاقا در دنیا، نمونه این تنوع و فراوانی را نمی توان پیدا کرد.
نگرش ها و باورهای غلط
باید گفت که کار آفرینی و ثروت سازی در کشور ما ابتدا نیاز به این دارد که نگرش ها و باورهای غلطی که مدت ها است در ذهن و فکر اغلب ما ایرانی ها جا خوش کرده است، تغییر کند. این که ما شرایط خاص اقلیمی ایران را برای کشاورزی یک فرصت ببینیم و بی اعتنا از کنار آن رد نشویم و البته کشاورزی را شغل قدیمی و از مد افتاده تصور نکنیم، چراکه اتفاقا لازمه توسعه یافتگی، فقط پیشرفت در صنعت و دستیابی به تکنولوژی های جدید نیست، بلکه توجه به کشاورزی و صنایع مرتبط با آن، از اساسی ترین شرط های توسعه یافتگی است.
باور کنیم که بودن لفظ دکتر و مهندس در کنار نام ما برای کارآفرینی و ایجاد ثروت کافی نیست و توسعه یافتگی هم ارتباطی به تعداد زیاد دکترها و مهندس های کشورمان ندارد. فقط هوشمندی و همت می خواهد که در هر زمینه ای از جمله کشاورزی که موضوع مقاله ما است به دنبال فرصت ها باشیم و از این فرصت ها برای ایجاد شغل و درآمد استفاده کنیم.
جالب است که حتی جوان های روستایی نیز بی اعتنا به زمین های کشاورزی پدران و اجدادشان، شغل خود را در شهرها جستجو می کنند. درست است که شروع یک کار سرمایه می خواهد و از طرفی ممکن است برخی قوانین و شرایط موجود، موانعی را ایجاد کنند، اما نمی شود دست روی دست گذاشت و دنبال یک کار بی دغدغه و کم زحمت بود که البته سود کمی هم دارد.
نمایشگاه بین المللی صنایع کشاورزی، مواد غذایی، ماشین آلات و صنایع وابسته
نمایشگاه بین المللی صنایع کشاورزی، مواد غذایی، ماشین آلات و صنایع وابسته (آگروفود) هر سال در این موقع از سال برگزار می شود و امسال هم از 28 تا 31 خرداد ماه در محل دائمی نمایشگاه های بین المللی تهران، برای بیست و ششمین بار برگزار می شود. این نمایشگاه بهانه ای شد تا در کنار پرداختن به آن، کمی هم در مورد فرصت های بخش کشاورزی در ایران صحبت کنیم و با وضعیت کشاورزی و صنایع مرتبط با آن آشنا شویم.
اتفاقا این نمایشگاه برای علاقه مندانی که دوست دارند از نزدیک با آخرین دستاوردهای بخش کشاورزی و به طور ویژه صنایع و ماشین آلات کشاورزی و صنایع غذایی آشنا شوند، بهترین فرصت است که از این نمایشگاه دیدن کنند. ضمن این که می توانند وضعیت پیشرفت این سال های کشاورزی ایران را با سایر کشورهای شرکت کننده در نمایشگاه مورد ارزیابی قرار دهند. وجود چنین نمایشگاه هایی، کمی یا زیادی فاصله کشاورزی ایران با کشورهای دیگر را نشان می دهد و نواقص و کمبودها و همچنین مزیت های موجود در کشاورزی ایران را به خوبی نمایان می کند.
از طرفی این نوع نمایشگاه ها کمک می کند تا آن نگرش ها و باورهای غلط که گفتم کم رنگ تر شود و نگاه ما به مسئله توسعه یافتگی و ایجاد شغل و ثروت به خصوص در بخش کشاورزی به گونه مثبت تغییر کند.
عدد و رقم های اقتصاد کشاورزی ایران
بد نیست به بهانه نمایشگاه بین المللی صنایع کشاورزی، مواد غذایی، ماشین آلات و صنایع وابسته (آگروفود)، نگاهی به آمار سال های اخیر حوزه کشاورزی بیندازیم و ببینیم که جایگاه ما از نظر تولید و صادرات محصولات کشاورزی و صنایع مرتبط با آن چگونه است و سپس کمی هم از حال و هوای این نمایشگاه با هم صحبت کنیم.
طبق آمارهای منتشر شده، مجموع تولیدات کشاورزی در ایران هم اکنون 122 میلیون تن در سال است و در تولید 22 محصول در جایگاه اول تا دهم قرار داریم. همچنین سهم بخش کشاورزی در تولید ناخالص ملی 10 درصد است و این در حالی است که میزان ارزش افزوده ای که کسب و کارهای کشاورزی در اقتصاد ایجاد می کنند، 32.5 درصد است که نشان می دهد کشاورزی با وجود کم توجهی هایی که به آن می شود، چقدر در اقتصاد ایران تاثیرگذار است.
صادرات کشاورزی ایران
خوشبختانه در چند سال گذشته، علی رغم وجود تحریم ها و شرایط اقتصادی نامطلوب، کشاورزی شرایط پایداری داشته است و تولید و صادرات در این بخش بیشتر شده است. در حال حاضر 80 درصد مواد غذایی موردنیاز مردم ایران در داخل کشورمان تامین می شود و میزان صادرات بخش کشاورزی در سال به عدد 5504 میلیون دلار رسیده است.
بنا به گفته سازمان خواربار و کشاورزی جهان(فائو)، 25 درصد از محصولات کشاورزی جهان در ایران تولید می شود و ایران در ردیف 10 کشور اول صادرکننده محصولات کشاورزی و غذایی در جهان قرار دارد، با وجود این، هنوز ایران در صادرات محصولات کشاورزی و غذایی به جایگاه واقعی خود نرسیده است و جا دارد که برای تصاحب بیشتر بازارهای جهانی، تلاش بیشتری از طرف مسئولین صورت گیرد.
اشتغال و وضعیت تولید و صادرات ماشین آلات و صنایع کشاورزی
25 درصد از اشتغال کشور، مربوط به کشاورزی و صنایع مرتبط با آن است و طبق گفته مسئولین، 90 تا 95 درصد از ماشین آلات و دستگاه های موردنیاز در کشاورزی نیز در ایران تولید می شود. از این تولیدات بخشی به کشورهای دیگر از جمله کشورهای همسایه و آمریکای لاتین صادر می شود که از نظر کیفیت با نمونه های مشابه خارجی برابری می کنند و البته قیمت پایین تری هم دارند. برای همین صادرات صنایع و ماشین آلات کشاورزی نیز برای ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای کشورمان از دیگر ظرفیت های مهم این بخش است.
عدد و رقم های منفی کشاورزی ایران
از عدد و رقم های مثبت کشاورزی گفتیم اما اعداد منفی کشاورزی را هم بگوییم که نیازمند توجه هستند. این که به دلیل ضعف های موجود در نگه داری، تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی و مواد غذایی، هر سال یک چهارم از این محصولات، بدون استفاده از بین می روند. همچنین به دلیل شیوه های سنتی آبیاری و بهره برداری های نا به جا از منابع آب، 90 درصد از میزان مصرف آب در کشاورزی استفاده می شود که این میزان، 30 درصد از میانگین جهانی مصرف آب در کشاورزی، بیشتر است که نشان از این دارد که ما آب را در کشاورزی هدر می دهیم.
فرصت های موجود در بخش کشاورزی
چیزی که عیان است این است که در ایران، کشاورزان اغلب سالخورده هستند و بنا به آمار منتشر شده، بیش از یک سوم از آن ها نیز سواد خواندن و نوشتن ندارند. بنابراین در کشاورزی کشورمان، جای خالی جوانان تحصیل کرده و چابک بسیار احساس می شود تا دانش و اطلاعات کشاورزی آموخته شده را به دل مزارع و باغ ها ببرند و بتوانند اولا منابع آب و خاک و ... را مدیریت کنند و با روش های نوین از این منابع بهینه استفاده کنند و در عین حال بتوانند بیشترین محصول را با بالاترین سطح کیفیت و سلامت برداشت کنند.
از طرفی بتوانند وضعیت نگه داری و فرآوری محصولات و همچنین بسته بندی را، ارتقاء دهند و در بازارهای جهانی، سهم محصولات کشاورزی و غذایی و صنایع وابسته به آن را به نحوی که شایسته و مورد انتظار است، افزایش دهند.
حال و هوای نمایشگاه
برگردیم به نمایشگاه و ببینیم که چطور غرفه داران می توانند نگرش ها و باورهای مردم را به طور مثبت به کشاورزی تغییر دهند و مسیر توسعه را به این شیوه هموارتر کنند. یکی از کارهایی که می شود انجام داد این است که غرفه داران ضمن معرفی دستاوردها و فعالیت های خود، از پتانسیل های موجود در کشاورزی نیز برای بازدیدکنندگان صحبت کنند. همچنین ارائه کاتالوگ ها و کتابچه هایی در این خصوص، تاثیرگذار است. یکی دیگر از کارهای آگاهی دهنده و تبلیغاتی در نمایشگاه این است که به بازدیدکنندگان از غرفه، هدیه داده شود که چون ایده های هدایای نمایشگاهی در تخصص صدارگیفت است، اجازه بدهید از این ایده ها در نمایشگاه آگروفود هم برایتان بگوییم.
ایده های هدایای تبلیغاتی در نمایشگاه آگروفود
وقتی اسمی از هدیه به میان می آید، معمولا یاد هدایا و اشیاء گران قیمت می افتیم، به خصوص که حرف از هدایای تبلیغاتی به میان بیاید، ممکن است این تصور در ذهن غرفه داران نمایشگاهی شکل گرفته باشد که حتما می بایست مبلغ گزافی را برای این منظور در نظر بگیرند. اما واقعا این چنین نیست. هدف از ارائه هدایای تبلیغاتی، در وهله اول این است که هدیه در عین ارزشمندی برای بازدیدکننده ها، تاثیرگذار هم باشد و علاوه بر این، برای غرفه دار نیز به صرفه باشد.
هدیه های تبلیغاتی در نمایشگاه صنایع کشاورزی حال و هوای گل و گیاه دارد، اما ابتکار عمل و اجرای ایده های نو برای این کار می تواند بازدیدکنندگان را تحت تاثیر قرار بدهد. چون اغلب مردم در این نوع نمایشگاه ها، چندان انتظار دریافت هدیه ندارند و حسابی شگفت زده می شوند.
یک ایده خیلی ساده، اهدا گلدان های گل کوچک شبیه به تراکتور یا کمباین است که درونش یک گیاه هم کاشته شده است. جالب است نه؟ یا در بهترین حالت برای ترویج کشاورزی در بین مردم و به خصوص کودکان و نوجوانان می توان گلدان گل شبیه به تراکتور و تجهیزات کشاورزی را همراه با یک بیل کوچک، بسته کوچک خاک و بسته کوچکی از بذر مثل بذر گندم و ... به عنوان هدیه تبلیغاتی در نظر گرفت و به بازدیدکنندگانی که همراه با کودکان خردسال و نوجوانان برای بازدید می آیند، اهداء کرد.
یک ایده دیگر برای غرفه هایی که محصولات کشاورزی و غذایی به نمایش می گذارند، این است که از محصولات ویژه ای که تولید می کنند، مثل انواع خشکبار، دم نوش ها و گیاهان داروئی، میوه ها و ... درون قالب هاب کوچک و زیبا تدارک ببینند و به بازدیدکنندگان هدیه دهند. ارائه کتابچه کوچکی از چند دستور غذایی و آشپزی جالب و جدید است که مناسب هوای گرم خرداد و تابستان باشد.