بر اساس ماده 17 قانون مالیات مستقیم، کلیه اموال و داراییها که بر اثر فوت شخص به جا گذاشته می شود، باید پرداخت مالیات انجام شود. این اظهارنامه بر اساس مقدار دارایی و اموال رسیده به وراث محاسبه و ارسال میشود. به این ترتیب میتوانیم بگوییم، اظهارنامه مالیات بر ارث یک فرم است که کلیه دارایی ها و اموال، طلب ها و بدهیهای مربوط به متوفی در آن ثبت و به سازمان مالیاتی ارائه میشود.
مطابق ماده 26 ق.م.م، وراث متوفی (همگی و یا یکی از آنها) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها، موظف هستند لیستی از کلیه اقلام ماترک متوفی اعم از اموال و داراییها، مطالبات و بدهیها و دیون (به غیر از امول معاف از مالیات بر ارث موضوع ماده 24 ق.م.م) تهیه نموده و طبق فرم نمونه مخصوصی که توسط سازمان مالیاتی ارائه شده، به سازمان گزارش نمایند.
به مالیاتی که بر کسی که دارایی یا پولی را به ارث می برد تحمیل می شود، مالیات بر ارث گفته می شود.
مالیات بر ارث یک مالیات دولتی در ایران است که هنگام دریافت پول یا دارایی از دارایی یک فرد متوفی به سازمان امور مالیاتی پرداخت می شود.
مقدار مبلغ مالیات بر ارث به تاریخ فوت، نسبت فامیلی ورثه با فرد فوت شده و همچنین نوع یا ارزش اموال و داراییهای به ارث گذاشته شده از متوفی بستگی دارد.
مالیات بر ارث مالیات بر دارایی هایی است که از شخص متوفی به ارث می رسد. شخصی که دارایی ها را به ارث می برد مالیات بر ارث را می پردازد و نرخ ها می تواند بر اساس اندازه ارث و همچنین رابطه وارث با متوفی متفاوت باشد.
مطابق ماده ۱۷ قانون مالیات، اموال و دارایی (به استثنای موارد معنون در ماده ۲۴ ق.م.م) که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می یابد، شامل پرداخت مالیات می شود.