بانکهای دیجیتال یا نئوبانکها، شیوهی جدیدی از بانکداری هستند که به ارائهی خدمات بانکی بهصورت آنلاین میپردازند. اگر قبلا نیاز بود برای انجام کوچکترین عمل بانکی به شعب بانکها مراجعه کرده و ساعتها در صف انتظار باقی مانده تا بتوانیم یک عمل بانکی انجام دهیم دیگر اینگونه نیست. اکنون اوضاع تغییر یافته است؛ شکلهای مختلفی از بانکهای دیجیتال رشد پیدا کردهاند که کمک میکنند تا تمام عملیاتهای بانکی بهراحتی و از طریق اینترنت وگوشیهای هوشمند صورت پذیرد.
نئوبانکها یا بانکهای دیجیتال به دو شکل در ایران در حال فعالیت هستند: شکل اول به این صورت است که بانکهای مادر یک اپلیکیشن برای خدمات بانکی طراحی کرده و کاربران میتوانند از آن برای انجام خدمات بانکی خود استفاده نمایند. اما در حالت دوم بانکهایی تاسیس میشوند که خدمات مجازی ارائه میدهند این بانکها شعبهی حضوری برای مراجعه ندارند و همهی خدمات خود را بهصورت مجازی انجام میدهند.
در بخش زیر بانکهای دیجیتال یا نئوبانکهای فعال در ایران را که مطابق با حالت دوم در حال فعالیت هستند را معرفی میکنیم.
فردابانک در سال ۱۴۰۰ با همکاری هایوب و شرکت آوا و با پشتیبانی بانک ایران زمین شروع به فعالیت کرده است. خدماتی همچون افتتاح حساب در کوتاهمدت، فعالسازی و مسدود کردن کارت، احراز هویت آنلاین، صدور مجدد کارت و ارسال رایگان آن، پشتیبانی ۲۴ ساعته، صدور کارت هدیه و خدماتی دیگر همچون انتقال وجه و … را ارائه میدهند.
فردابانک هنگام شروع به فعالیت مدعی شد که تنهاترین نئوبانک ایرانی است. فردابانک از این رو این ادعا را مطرح کرده است که تنها بانکی است که باکمک صنعت به ارائهی خدمات بانکی میپردازد و با همراهی هایوب و شرکت آوا نئوبانک فردا راه راهاندازی کردهاند همچنین فردابانک با کمک هایوب قصد دارد فراتر از خدمات ارائه شده عمل نماید و وارد خدماتی دیگر همچون صنعت بیمه یا به عبارتی اینشورتک و خدمات لندتکی نیز شود. و در چشمانداز همکاری خود «کسب سهمی از بازار نوین خدمات مالی از طریق ارائهی سوپر اپلیکیشن فردا با تمرکز بر تلفیق خدمات بانکی با سایر صنایع و ارائه محصولات نوآورانه» را مطرح کردهاند.
یکی دیگر از نئوبانکهای فعال در ایران نیز بلوبانک است که از سال ۱۳۹۸ با پشتیبانی بانک سامان شروع به فعالیت کرده است. در واقع بلوبانک شعبهی مجازی بانک سامان به حساب میآید که خدمات بانکی را بهصورت مجازی ارائه میدهد.
در بلوبانک میتوان بدون پرداخت وجهی حساب بانکی باز کرد، همچنین خدماتی همچون احراز هویت آنلاین، فعالسازی و مسدودسازی کارت بانکی، انتقال هوشمند پول را ارائه میدهد. بهعلاوه «مبالغ سپردههای مشتریان در چارچوب ضوابط قانونی و تا سقف قانونی تعیین شده مورد تضمین صندوق ضمانت سپردههای بانک مرکزی است.» و از این طریق به حفاظت سپردههای مشتریان میپردازد.
توبانک نیز از دیگر بانکهای دیجیتال است که وابسته به بانک گردشگری میباشد. شرکت دانشبنیان ایپام این بخش مجازی را طراحی کرده است و توانسته است با کسب مجوز پرداخت یاری از بانک مرکزی و شاپرک خدمات مجازی مالی خود را ارائه دهد.
توبانک خدمات آنلاینی در حوزهی پرداخت قبوض، بیمه مسافرتی، خدمات خودرو، نیکوکاری، صدور کارت هدیه، ارائهی وام ازدواج، افتتاح حساب بدون مراجعه به بانکها، خدمات خلافی و عوارض آزادراهی را ارائه میدهد.
بانکینو نیز از نئوبانکهای فعال در ایران است که متعلق به بانک خاورمیانه است و تحت مجوز این بانک و با رعایت تمامی قوانین و مقررات بانک مرکزی به ارائه خدمات مالی به مشتریان خود میپردازد.
اعطای وام، سرمایهگذاری، افتتاح حساب، اعطای تسهیلات به شرکتهایی که حقوق کارکنانشان را از طریق بانکینو پرداخت میکنند از خدماتی است که بانکینو بهطور آنلاین و بدون مراجعه به شعب حضوری ارائه میدهد.
نئوبانکها از دهه ۹۰ به بعد در حوزهی بانکداری دیجیتال شروع به فعالیت نمودند و از اینرو اولین نئوبانکهای ایرانی شکل گرفتند و سعی نمودند خدمات گستردهای را در حوزهی مالی ارائه دهند و پیشبینی میشود با ادامهی این روند در آینده تعداد نئوبانکها نیز افزایش یابد.
با این حال باید بین بانکهای مجازی و اپلیکیشنهایی وابسته به بانکهای موجود تفاوت قائل شد. همانطور که در ابتدا گفته شد نئوبانکها دوشکل دارند: در یک شک بانکهای مجازیای هستند که شعبههای حضوری ندارند و وابسته به یکی از بانکهای دارای شعبهاند و تمام خدمات خود را بهصورت مجازی ارائه میدهند. در شکل دیگر نیز اپلیکیشنهایی هستند که به بانکهای مادر وابستهاند؛ تمام بانکها از اپلیکیشن دیجیتال بهرهمند هستند و برخی از خدمات خود را از طریق آن اپلیکیشن به مشتریان خود ارائه میدهند. چنین بانکهایی که از طریق اپلیکیشن خدمات خود را ارائه میدهند و بانک مجازی بدون شعبه ندارند را باید از بانکهای مجازی مجزا دانست چرا که هنوز بخشی از خدمات خود را از طریق شعب حضوری انجام میدهند.
مطالب بیشتر در حوزههای مختلف فناوری مالی را در هایتک دنبال کنید.
