مراحل کلی ساخت تابلو چنج آور :
1) قسمت فلز کاری و خمکاری و جوشکاری :
جمعا نوع های مختلف لوازمی که قرار است برای ساخت تابلو استفاده میشود و استقرار یابد در این قسمت (بخش فلز کاری) ماشین آلات سنگین فلز کاری می باشد که به ترتیب عبارتند از:
دستگاه گیوتین بر ـ ابزار پانچ های (منگنه) ۱۶ و ۸ تنی ـ ماشین خمکاری ۶۰ الی 100 تنی از نوع اتوماتیک و دستی ـ ابزار سوراخکاری (دریلر صنعتی) ـ موتورهای جوشکاری 200 الی 1000 A رکتی فایر ـ ایزار سنگ فرز صنعتی . قبل از اینکه بخواهیم تابلو برق یا تابلو چنج آور را ایجاد و مونتاژ کنیم، نیاز به تائین گنجایش و طرح ریزی و نقشه کشی تابلوها هست که به وسیله تکنسین ها و کارشناسان ها مربوطه تحلیل و تفکیک شده و تعداد و مقیاس هر کدام از لوازمی که قرار است داخل تابلو گنجانده شود اندازه گیری می شود و پس از آن طرح ریزی می شود پس از طرح ریزی تمامی ورق های فلزی از انبار ابتدا وارد بخش برش شده و به اندازه های خواسته شده مطابق نقشه برش داده می شوند. پس از آن با توجه به فرم و ظاهر و وضعیت مورد نیاز برای هر وسیله به اتاقک های سوراخکاری و خم کاری و دریل کاری برده می شود.
ورقها فلزی پس از خارج شدن از این اتاقها وارد اتاق جوشکاری می شود در این محل ورقهای برش خورده و خمکاری می شوند، با دقت به طراحی جوشکاری می شوند. برای شکیل دیده شدن سلولهای جوشکاری شده پس از عمل جوشکاری برای از بین بردن اثر خال جوشها مانده روی ورق و به منظور یکنواخت کردن سطح فلز یعنی صاف و بدون پلیسه و جوش بودن در رنگ کاری بخش های جوشکاری شده خارجی را به بخش آهنگری فرستاده میشود تا در این بخش سطوح جوشکاری خارجی را توسط سنگ فرز و سانباده صنعتی صاف شوند این مرحله پایان کار بخش فلزکاری و تأمین یا تغذیه ورودی بخش رنگ کاری می باشد.
(۲) قسمت رنگ کاری اسکلت (رنگ رزی) :
اسباب و قطعات فلزی مصنوع شده در بخش فلز کاری پس از تمیز کاری و پرداخت وارد اتاقک رنگ کاری می شود در این بخش از رنگ های ساده برای محیط های باز و رنگ چرمی برای محیط های بسته استفاده میشود
قبل از همه به خاطر روغنی بودن ورق ها بایستی با بنزین یا تینر فوری شستشو داده شده و منتظر شویم تا کاملا خشک شود و این را هم در نظر بگیری که محیط حتما بسته باشد تا گرد و خاک رویه ورق نجسبد بعد از تمیز کاری به اتاقک رنگ منتقل میشوند پودر رنگ را داخل دستگاه رنگ پاش به داخل مخزن ریخته و آن را با ولتاژ برق بالا بار دار می کنند و بدنه تابلو را به ارت (زمین - ارتینگ) متصل میکنند و عمل پاشش را انجام میدهیم و بعد آنها را با چنگک های مخصوص آویزان می کنند تا رنگ حدی پودر رنگ خود را بگیرد و خشک شود. پس از آن قطعات نیمه خشک شده را به داخل کوره که از قبل گرم شده است انتقال میدهند و در درجه حرارت ۱۸۰ ۰c در مدت زمان ۲۰ دقیقه قرار می دهیم.
(۳) مونتاژ بدنه تابلو برق و سلول های داخلی تابلو :
در این قسمت یا بخش همه ی قطعات فلزی رنگ آمیزی شده را با دقت به محل هایی که از قبل برای آنها مشخص شده به همدیگر متصل می شوند. یقینا در مونتاژ بدنه فلزی به خاطر کمبودهایی که در ساختمان قطعات وجود دارد و همچنین عدم ایمنی، پانچ زنی در مرحله فلزکاری بعضی از سوراخ کاریها در این بخش روی قطعات فلزی صورت می گیرد که در بخش تولید شرح آنها داده خواهد شد.
(۴) مونتاژ و نصب لوازم و دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی بر روی تابلو چنج آور :
لوازم و قطعات بدنه و اسکلت مونتاژ شده در اتاق مونتاژ وارد این ناحیه یعنی بخش مونتاژ و نصب لوازم و دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی می شود و در این ناحیه همگی ابزار الکتریکی شامل، کلید فیوز ـ کلید اتوماتیک - کلید چنج آور ـ کنتاکتور ـ رله حرارتی (بی میتال) ـ پریز ـ لامپ سیگنال و شین های مسی روی اسکلت داخلی تابلو نصب می شود و این اسکلت داخلی ، روی پایه های داخلی تابلو نصب می شود. البته در مورد (شین های مسی) داخل تابلو باید توضیح داد که این تسمه ها که به صورت کلاف هستند در بخش (برش تسمه) با توجه به اندازه های مورد نیاز بریده و خم کاری و سوراخ کاری می شود و روی آن شیرینک رنگی را رنگ قرار می گیرد سپس مدار توسط تکنسین های مجرب و نصابان برق تست می شود و تابلو تکمیل شده به انبار مربوطه منتقل می شود .
سنجش فنی پیرامون تولید تابلو :
ورق های مورد نیاز در این پروژه از ورق های فلزی سیاه یا روغنی به ضخامت ۲mm الی ۴ mm ساخته می شود و اندازه های تابلو متناسب با قطعات نصب شده در داخل آن می باشد بشکلی که در موقع لازم اپراتور روی تابلو به راحتی امکان دسترسی به همه وسیله ها داخلی و خارجی آن باشد و همچنین در صورت الزام بتوانیم قطعات جانبی را به مدار وصل کنیم.
برای امنیت و ایمنی کار اپراتور در هنگام کار باید در این تابلو بجز (درب اصلی) ، محافظی برای حفاظ تسمه ها نصب شود در این تابلو سلول های مربوط به سیستم روشنایی معابر باید جدا از (سلولهای توزیع) در نظر گرفته شود و اتصال سلولهای توزیع باید از شین های مسی یا به ندرت آلومینیومی باشد و مدار سیستم روشنایی معابر این تابلو باید توسط کنتاکتور و از فتوسل فرمان گیرد این فتوسل روی دیواره کلاهک نصب می شود.
در قسمت رنگرزی باید نوع رنگ متناسب با شرایط آب و هوایی محل نصب انتخاب شود و حتما عملیات چربی زدایی (پاک کردن روغن بوسیله مواد شوینده صنعتی) باید قبل از رنگ رزی صورت گیرد. نوع ضخامت رنگ استفاده شده هم باید توجه نمود که با آگاهی از محل نصب تابلو بین۲۵ - ۴۲ میکرون متغیر است.
کویل های (شینه) مورد استفاده در تابلو چنج آور باید از جنس مس یا آلومینیوم با ضخامت (۳۵*۳mm) طبق استاندارد اداره استانداد انتخاب شود و محلهای اتصال پس از سوراخ کاری کاملا تمیز شده و توسط پیچ و مهره و واشر فنری به همدیگر متصل شوند کابل ها در تابلو باید حتما توسط کابلشو به کویل ها وصل شوند شود.
برای نصب سیم زمین (ارت) باید حتما کویل مربوطه روی کفی تابلو اسکلت محکم شود.
قطعات بکار رفته در این تابلو ها از قبیل کلید و کنتاکتور، فیوز مینیاتوری، رله شیشه ای، فتوسل و غیره باید به نحوی وصل شوند که برای تعمیر و تعویض به راحتی در دسترس باشند و از مارک های دارای استاندارد جهانی تهیه شود. به منظور شناسایی محصول باید نقشه کامل محصولات که شامل مدارات الکتریکی و سایر نکات فنی آن است در اختیار متقاضی قرار داده شود تا در زمان تعمیر راحت تر اقدام شود.
لوازم مصرفی در تابلو چنج آور عبارتند از :
الف ) کنتاکتورها :
کنتاکتور ها و هادی ها می بایست طوری تعیین شوند که جریان بار نامی را به طور مداوم تحمل کند و آسیب نبیند .
۱ ) اضافه درجه حرارت کنتاکتور نباید از مقدار مشخص شده بالاتر برود .
۲ . کنتاکتور می بایست دارای پایداری کافی در شرایط زیر بار باشد .
۳ . کنتاکتور باید افزون بر تیغه های فرمان دارای تیغه های اصلی نیز باشد .
۴ . فنرهای عمل کننده می بایست زنگ زدگی و خوردگی نداشته باشد .
ب ) کلیدهای اتوماتیک و فیوزهای کاردی یا تیغه ای :
۱ . کاور کلید اتوماتیک می بایست از ( فنل یا پلی استر ) با درجه اخلاص بالا انتخاب شود .
۲ . ترمینال ها در سمت خط تغذیه و خط بار می بایست جهت اتصال به کابل شو مناسب متصل باشد .
۳ . کلیدها باید دارای نشانگرهای روشن ON و خاموش OFF باشند و دارای دستگیره اطمینان یا اینترلاک باشد.
۴ . روی هر کلید باید مشخصاتی نظیر استاندارد ـ ولتاژ اسمی ـ جریان اسمی ـ فرکانس ـ نام کشور سازنده و درجه حفاظت و نام شرکت تولید کننده و… ذکر شود .
ج ) کلید های مینیاتوری (رله حرارتی) :
۱ . باید از جنس حرارتی مغناطیسی باشد و استحکام کافی در برابر جریان نامی داشته باشد .
۲ . درجه حفاظت کلید با درجه حفاظت تابلو هم خوانی داشته باشد .
۳ . بدنه کلید می بایست به صورتی باشد که جریان اتصال کوتاه دائم را طاقت کند.
۴ . مشخصات کلید می بایست به صورت خوانا و پر رنگ روی آن مشخص باشد .
د) شین مسی :
۱ . ظرفیت الکتریکی شین مسی فاز نباید از ۱۵۰ درصد شدت جریان اسمی کلید اصلی تغذیه کننده تابلو کمتر باشد .
۲ . شین مسی می بایست به ترتیب با رنگ های قرمز ، زرد و آبی باشد .
۳ . شینه می بایست طوری طراحی شود که تحمل اتصال کوتاه را داشته باشد .
ه ) استاندارد سیم کشی تابلو برق :
سیم کشی فشار ضعیف و فرمان تابلو نباید از سیم نمره 2/5 کمتر باشد .
مقدار ولتاژ تحمل سیم ها بایستی ۱۰۰۰ ولت (v) باشد .
استاندارد بخش های کنترل کیفیت تابلو :
۱ . بخش کنترل مونتاژ بدنه و اسکلت :
در این قسمت تمامی قطعات و عملیات مونتاژ انجام شده روی تابلو چنج آور مورد بررسی قرار می گیرد
توضیح : خم کاری ها در زاویه و اندازه طراحی شده باید باشد و ایضا ابعاد آنها مطابق نقشه باشد و همچنین قطعاتی مانند درب تابلو براحتی و نرمی باز و بسته شده و هیچ گونه اختلافی نداشته باشد و تمامی قطعات در جای خود سوا و محکم بسته شده و ثابت و مقاوم قرار گرفته باشند .
به حالت کلی با توجه به این موضوع که ( خطا در ساخت ) کلیه قطعات فلزی منجر به سوار نشدن تابلو می شود . برای تمامی قسمت های کاری آن نمی توان تلرانس بالا یا پایینی در نظر گرفت ولی به طور کلی برای بخش های خم کاری شده یا اتصالات تا ۳ درصد تلرانس مد نظر است . ضایعات این قسمت قابل قبول و قابل برگشت به سیستم نبوده و جزء ( آهن قراضه ) تلقی می شود .
۲ . اتاقک مونتاژ الکتریکی :
در این ناحیه لوازم مصرفی و نصبی پس از تکمیل شدن مورد تست قرار می گیرند که این تست شامل کنترل کیفی و کنترل اتصالات بخش فرمان توسط اهم متر و ایضا کنترل اتصالات شین کشی ها و اتصالات زمین (ارت) می باشد. با توجه به این مطلب که جریان تغذیه این تابلوها بالا می باشد باید کنترل این قسمت به دقت صورت گرفته و خطا نداشته باشد. کوچک ترین و ریز ترین خطا در این قسمت باعث به خطر افتادن جان افراد و از بین رفتن تجهیزات گران قیمت مصرف کننده ها می باشد .
قطعات و لوازم مورد استفاده در این تابلوها هم باید استاندارد و دارای برچسب کنترل کیفیت باشد
ماشین آلات مورد استفاده برای تولید تابلو برق :
دستگاه های برش یا گیوتین لنگی :
از این وسیله به مقصود برش ورق ها تا ضخامت ۳٫۵mm استفاده می شود که در ابعاد ۲*۱*۳m می باشد تنظیم کردن دیگر لوازم مورد استفاده تحت برش در این سیستم از فکهایی که روی آن تعبیه شده است استفاده می شود . سیستم راه اندازی آن توسط فرمان الکتریکی می باشد و موتور راه انداز آن یک موتور برق سه فاز ۲٫۲kw کیلو وات می باشد . این دستگاه در هر ۳ ماه یکبار احتیاج به بازرسی دارد که این کار توسط اپراتور ماهر بخش صورت می گیرد. سرعت کار این وسیله ثابت و هر مرحله برش ( بدون محاسبه زمان اندازه گیری ) را در ۳sec ثانیه انجام می دهد . این دستگاه ساخت داخل کشور می باشد و دارای کیفیت نزدیک به نمونه خارجی می باشد .
۲ . پانچ یا منگنه ۸ تنی :
از این وسیله به منظور سوراخ کردن قطعات منگنه زدن کوچکترین تا قطر ۱mm استفاده می شود این دستگاه دارای ابعاد ۰٫۶*۰٫۷*۱m می باشد . نوع اثر گذاری در این وسیله همانند پانچ ۱۴ تنی تغییر می کند این دستگاه توسط یک موتور ۲٫۵kw کیلو واتی سه فاز راه اندازی شده و توسط فرمان اپراتور به صورت مکانیکی کار می کند . تلرانس این پانچ یا منگنه با توجه به دقت ساخت قالب ها است که البته در حدود صفر می باشد. این وسیله پانچ به خاطر امنیت کاری هر سه ماه یکبار سرویس و مورد تست قرار میگیرد که شامل گریس کاری تست سنسور و آزمایش و تست کنتاکت هاو... در ضمن سرعت این دستگاه ها همانند پانچهای ۱۰ تنی می باشد . این دستگاه در داخل کشور ساخته می شود و ساخت می باشد .
۳ . دستگاه دریل صنعتی دستی :
از این دستگاه دریل صنعتی به منظور سوراخ کاری در بدنه و سایر قطعات آن در اتاق مونتاژ استفاده می شود. نوع سوراخ کاری آن قابل تنظیم است و با سرعت ثابتی کار می کند که مانع از سوختن ورق و خراب شدن مته میشود این دستگاه دارای ۳۰۰w وات قدرت مصرفی می باشد در انواع و مصرف های دیگر متغیر هستند. این دستگاه تقریبا به قطر ورق ها در هر ۵ sec ثانیه می تواند یک سوراخ بزند. این دستگاه ساخت کمپانی هایی ماننده بوش . زیمنس و کشورهای روسی می باشد و از فروشگاه های داخل کشور قابل خرید می باشد و قیمتی معادل ۴۱ میلون تومان معادل ۴۱۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال می باشد.
۴ )دستگاه خم کن صنعتی :
از این وسیله به منظور فرم دادن ورق های آهنی بصورت مرغوب استفاده می شود و این دستگاه دارای ابعاد ۲٫۵*۱.۵*۲ می باشد . این دستگاه توسط موتور ۲٫۸kw کیلو وات راه اندازی شده و سیستم راه اندازی و تنطیم زوایه های آن توسط برد کنترل plc می باشد و سیستم حرکت آن ( هیدرولیکی می باشد . این وسیله با توجه به تنظیم دقیق پب ال سی آن تا %۵۵ تلرانس می تواند باشد . این دستگاه هر سه ماه یکبار بازدید می شود که شامل روغن کاری چرخ دنده ها و بازبینی شلنگ های رابط هیدرولیکی که روغن داخل آنها در جریان است می باشد . سرعت عمل این دستگاه برای ایجاد خم حدود ۳sec ثانیه می باشد .
۵ ) دستگاه شینه خم کن :
از این وسیله برای خم کاری و فرم دهی شینه های مسی استفاده می شود و ابعاد آن ۳*۲*۱٫۵m می باشد . این وسیله توسط موتور ۳٫۲kw کیلو وات بکار می افتد که برای بخش خم کاری از مبدل های هیدرولیکی و برای انتقال قدرت استفاده می کند. این وسیله بطور متوسط ماهی یکبار یا دو بار نیاز به سرویس کاری کامل دارد که شامل بازبینی ( شلنگهای هیدرولیکی ) و بازبینی بخش پمپ هیدرولیکی میباشد.
۶ ) دریل صنعتی ایستاده :
از این دریل صنعتی به منظور سوراخ کردن ورق برش خورده و شمش مسی و فلزات دیگر استفاده می شود و دارای ابعاد ۱٫۶*۰٫۶*۲m می باشد . در این دریل صنعتی با تغییر سر مته می توان قطر سوراخ ها را تغییر داد دستگاه دریل صنعتی دارای یک فک ثابت به عنوان نگهدارنده قطعات بر روی خود را دارد که فاصله آن تا دریل تنظیم میشود. این دستگاه توسط یک موتور ۲٫۵۵kw کیلو واتی راه اندازی می شود و سرعت و قدرت آن از طریق تغییر محل تسمه قابل تنظیم می باشد و این دستگاه هر دو ماه یا یک ماه یکبار بازبینی و سرویس کاری می شود که شامل بازبینی تسمه ها و روغن کاری برشها بازبینی مخزن آب صابون می باشد.
۷ . دستگاه جوش صنعتی :
از این وسیله برای جوشکاری ورق ها به ضخامت ۴mm استفاده می شود. این دستگاه دارای خروجی های آمپراژ۱۰ الی ۴۰۰ می باشد . ابعاد این وسیله /۸*/۳*/۵m می باشد و تلرانس و سرعت کاری این دستگاه وابسته به مهارت اپراتور و نوع سیم جوش دارد ولی بطور معمول هر سانتی متر را در مدت زمان در حدود ۳sec ثانیه جوش می دهد.
۸ . سیستم مشعل و کوره رنگ الکترو استاتیک :
از این وسیله ها برای خشک کردن قطعات رنگ آمیزی بکار گرفته می شود و محوطه آن دارای ابعاد ۵*۲*۸m می باشد و سرعت کاری این دستگاه برای قطعات رنگ آمیزی شده محدود به کامل بودن ظرفیت اتاقک حدودا ۲۵ دقیقه تحت دمای ۱۷۰ درجه سانتی گراد می باشد سرویس کاری این کوره هر سه ماه یکبار می باشد که شامل تمیز بودن، مخزن کوره، سرویس کاری مشعل و تمیز کردن محوطه کوره می باشد. که این کار تحت نظارت اپراتور بخش انجام می شود.
سیستم اشتعال و تولید گرمای محیط این کوره از یک مشعل و یک کوره حرارتی به شکل استوانه و یک فن ضد احتراق برای دمش هوای گرم و همچنین کنترل درجه حرارت تشکیل شده است که این سیستم از طریق ایجاد حرارت در محفظه استوانه ای شکل خارجی و دمش آن توسط فن به داخل کوره و همچنین مکش هوا از قسمت پائین کوره برای به جریان انداختن هوا به داخل کوره کار می کند.
قطعات و لوازم هایی که برای ساخت تابلو های برق مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
۱- کابلشو:
برای اینکه بتوانیم کابل ها را به شین های مسی یا کلید ها یا ترمینالها و... متصل کنیم نیاز به وسیله ای به نام کابلشو میشود. کابلشو ها در اندازه های متفاوت برای کابل ها یی با قطر متفاوت یعنی از نمره ۴ تا ۳۰۰ ساخته میشوند. اگر در نظر داشته باشم که به کابل، کابشو وصل کنیم ابتدا کابلشو متناسب با قطر سیم را انتخاب نموده و سپس روکش قسمتی از سر کابل را که در کابلشو میتواند قرار بگیر با تیزبر یا کاتر مخصوص کابل بر میداریم و در نهایت با دستگاه پرس کابلشو هیدرولیکی را بر روی سیم محکم میکنیم. برای پرس کردن کابلشو میتوان از دستگاه پرس کابلشوی دستی یا دستگاه پرس کابلشوی هیدرولیکی روغنی استفاده نمود. هنگام پرس کابلشو بر روی سیم باید دقت نمود که پرس را از قسمتی شروع کنیم که به کابل نزدیکتر است و طی چند مرحله تا قسمتی که نوک سیم درون کابشو میباشد را پرس میکنیم. باید توجه کرد که پرس را میتوان دو بار میشود انجام داد بار اول فک ای را که اندازه اش از کابلشو کمی بزرگتر است بکار ببریم و بار دیگر فک ای
متناسب با کابلشو را استفاده کنیم. این کار موجب میشو که برآمدگی سطح کابلشو بعد از پرس کمتر باشد و سطح صافتری را داشته باشیم پس از پرس زدن قسمتی از کابلشو را که نیازی نیست با هادی های دیگر در تماس باشد با عایق مناسبی مانند شرینک حرارتی رنگی میتوان پوشانید.
نحوه ی عایق کردن به این صورت می باشد که در اول عایق را بر روی سطح مورد نظر قرار داده و پس از آن با حرارت مستقیم شعله عایق را کاملا بر روی کابلشو تثبیت می کنیم. باید دقت شود که حرارت بطور کاملا یکنواخت به عایق داده شود تا هوا در زیر آن نفوذ نکند و حرارت زیادی که ناشی از ثابت نگه داشتن شعله در یک نقطه است موجب سوختن شیرینک حرارتی نگردد.
۲- رابط انگشتی یا مف:
برای وصل کردن دو کابل بهم یا مفصل زدن بین دو کابل استفاده میشود و در اندازه های متفاوتی برای کابل های با قطر های متفاوت طراحی و ساخته میشوند.
برای ول کردن دو کابل (مفصل زدن) بر روی کابل ابتدا انگشتی مشابه با کابل را انتخاب نموده و سپس شیلد سر کابل ها را به اندازه ی نصف طول انگشتی با تیزبر جدا کرده و کابل ها را از دو طرف درون انگشتی (مف) قرار داده و انگشتی ها را توسط دستگاه پرس بر روی کابل محکم میکنیم.
در نهایت قسمتی از کابل را که با انگشتی (مف) بهم متصل نموده ایم با عایق مناسب (شیرینک حرارتی) کاملا می پوشانیم.
شکل زیر نمونه هایی از انگشتی را در اندازه های مختلف نشان میدهد.
۳- ترمینال لاستیکی :
از ترمینال های لاستیکی در انتهای کابل هایی که جهت تغذیه ی مصرف کننده ساخته شده اند استفاده می شود تا بتوان مصرف کننده را به راحتی به تغذیه کننده متصل نمود. باید توجه داشت که کابل های تغذیه کننده و مصرف کننده توسط کابلشو به ترمینال وصل می گردند.
در شکل زیر نمونه هایی از روکش ترمینال در اندازه های متفاوت قرار دارد و تر مینال ها در اندازه های متفاوت قرار دارند و در ردیف سمت چپ دو نمونه ترمینال در اندازه های متفاوت و یک نگهدازنده ی ترمینال را میتوانید مشاهده کنید.
۴- گلند پلاستیکی و فلزی:
گلند در قسمت انتهایی از تابلو بکار میرود که کابل از خارج تابلو به آن وارد میشود این امر موجب میگردد که سوراخ کاری های انجام شده تیز باشن به روکش کابل ها صدمه نزند از آنجایی که ممکن است قطر کابل ها متفاوت باشد گلند ها در اندازه های گوناگونی ساخته میشوند.
در شکل زیر نمونه هایی از گلند را در اندازه های مختلف میبینید.
۵- مقره اتکایی :
جهت ایزوله نمودن کویل ها و هادی های درون تابلو از بدنه ی آن از مقره ها استفاده می کنند که جنس آنها باید خاصیت عایقی خوبی داشته باشند تا بتوانند این امر را برای ما میسر سازد.
مقره ها با توجه به کاربرد آنها شکل ظاهری متفاوتی دارند و همچنین در ولتاژهای متفاوت باید از مقره با اندازه ی متفاوت استفاده نمود.
در شکل های زیر نمونه هایی از مقره را در اندازه و شکل های متفاوت مشاهده میکنید که کاربرد هر کدام و همچنین استفاده ی آنها در رنج های مختلف ولتاژی همراه عکس توضیح داده شده است.
شکل زیر چند نمونه از مقره های فشار ضعیف را نشان میدهد که شینه به یک طرف آن پیچ میشود و طرف دیگر آن به بدنه پیچ میشود.
۶- شینه یا کویل :
برای آماده سازی شین یا کویل ها که برای ارتباط گذر الکتریکی بین کلید و فیوز ها می باشد از یک دستگاه برش مخصوص (کاتر) استفاده می شود. که علاوه بر وظیفه برش وظیفه خم کاری شین یا کویل ها را نیز بر عهده دارد مقطع این شین ها بسته به قدرت و مصرف متغییر می باشد و طول آن با توجه به فاصله اتصالات متغیر می باشد و به تعداد مراحل انشعاب روی این شینه ها سوراخ ایجاد می شود و به همدیگر پیچ می شود . البته این شینه ها توسط وارنیش از یکدیگر عایق می شوند
که ابتدا وارنیش را روی شینه می کشند و سپس روی وارنیش را حرارت می دهند تا وارنیش به شینه بچسبد و درنیاید ، رنگ وارنیش زرد ، آبی و قرمز می باشد در شکل روبرو یک حلقه شینه را مشاهده مینمایید.
۷- ترانس جریان (ct) :
Ct یا پرستار آزمایشگاه برای نمونه برداری از جریان مورد استفاده قرار میگیرد این نمونه برداری با نسبت های
ختلفی صورت می گیرد و جریان اصلی را با کمک ct تا حد زیادی کسر می دهند و این نمونه ی کسر یافته را میتوان به آمپرمتر داد و آمپرمتر مقدار واقعی جریان را نشان میدهد.
۸- جعبه فیوز یا کلید فیوز :
فیوز های کاردی را می توان داخل جعبه فیوز نیز قرار داد که امتیاز آن نسبت به پایه فیوز این است که در این حالت فیوز ها را میتوان بصورت سه فاز قطع و وصل نمود و نیازی به فیوز کش نیز نمیباشد.باید توجه داشت که عمل قطع و وصل را اگر زیر بار انجام میدهیم تا حد امکان سریع انجام شود تا از عمر جعبه فیوز کاسته نشود.
شکل زیر نمونه ای از جعبه فیوز میباشد.
۹- خازن :
برای ساخت و تولید تابلوی پست خازنی جهت کاهش مصرف جریان راکتیو برخی واحد های تولیدی صنعتتی از خازن ها در تابلو برق توزیع استفاده میشود.
خازن ها با انجام راکتانس خازنی به مدار قدرت، به شکل اثر بخش در برابر راکتانس القایی، مواد واکنش نشان داده شده و امپدانس مدار را تحول می دهند . این اقدام به نوبه خود امکان پذبر است موجب کاهش یا ازدیاد ولتاژ مدار گردد . وجود خازن ایضا به بهبود ضریب توان مدار منتهی گشته و از این طریق جریان مورد نیاز جهت آماده سازی یک بار مشخص را کاهش داده و تافات مدار را کم می نماید.
در شکل های زیر و شکل صفحه ی بعد دو نمونه خازن سه فاز را مشاهده میکنید.
فیوزها :
در همگی تأسیسات الکتریکی چه صنعتی و خانگی و روشنایی برای جلوگیری از صدمه دیدن و معیوب شدن وسیله ها و یا قطع کردن دستگاههای معیوب از شبکه برق که براثر عامل های مختلف از قبیل نوسان عایق‌بندی، ضعف ایستادگی الکتریکی یا مکانیکی و یا افزایش بیش از حد جریان مجاز (اتصال کوتاه) وسیله های حفاظتی مختلف به کار میرود.
این وسیله ها باید بشکلی انتخاب شوند که در اثر اضافه بار و یا القا در کوتاهترین زمان ممکن و قبل از این که صدمه‌ای به سیمها و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی شبکه برق برسد مدار قسمت معیوب را قطع کنند. یکی از این وسیله های حفاظتی فیوز است فیوزها از نظر زمان قطع، بر حسب مقیاس ذوب سیم حرارتی داخل آنها به دو نوع کند کار و تند کار توزیع میشوند.
فیوزهای تند کار دارای زمان قطع کمتر از فیوزهای کند کار بوده و به خاطر دلیل، در مصارف روشنایی به کار می‌روند. فیوزهای کند کار دارای زمان قطع طولان تری بوده در نتیجه برای راه‌اندازی موتورهای الکتریکی و روشن و خاموش کردن چراغ ها و... به کار می‌روند. تحمل جریان راه‌اندازی موتور در حدود ۳ تا ۷ برابر جریان نامی است که بر روی کلیه فیوزها جریان نامی آنها نوشته میشود که این جریان کمتر از جریان ماکزیمم تحمل فیوز است.
فیوزها در انواع فشنگی، اتوماتیک (آلفا)، مینیاتوری، بکس، کاردی (تیغه‌ای)، شیشه‌ای یا کارتریج و فیوزهای فشار قوی و سیلندری ساخته میشوند.
الف) فیوز فشنگی :
این نوع فیوزها از یک سیم حرارتی یا بیمیتال تشکیل شده‌اند، زمانی که جریان نامی از حد مجاز بیشتر شود ذوب شده و موجب قطع کامل مدار برق می‌گردند. معمولاً از فیوزهای فشنگی برای حفاظت مدار در مقابل اتصال های کوتاه استفاده میشود. فیوزهای فشنگی از چند قسمت اصلی بنام پایه و کلاهک و کویل مسی و خاک کوارتز تشکیل شده‌اند. جنس قسمت عایق آنها از مواد چینی یا سرامیک میباشد پایه فیوزها دارای یک پیچ ورودی و یک خروجی جریان است و کلاهک و فشنگ روی آن بسته میشود. کلاهک یا نگهدارنده فشنگ به وسیله پیچ به پایه اصلی وصل میشود. مواد تشکیل دهنده فیوز فشنگی از چینی یا سرامیک بوده و سیم حرارتی از سوراخ وسط آن عبور داده میشود. در حالت استاندارد اطراف سیم حرارتی را از خاک کوارتز یا ماسه ریز پرمی‌کند. خواص این پودر آن است که در زمان قطع فیوز از ذوب شدن سیم حرارتی باعث خاموش شدن جرقه تولید شده در داخل فشنگ میشود و از انفجار شدن فشنگ در اثر جرقه جلوگیری می‌نماید. جنس کلاهک نیز عایق مسی است و قسمت های هادی که روی آن نصب میشود از قلع برنج میباشد معمولاً روی فشنگ پولک رنگی نصب میشود که این پولک نشان دهنده آمپر فیوز ( در صنعت برق ته فشنگی ها بر اثر آمپر مصرفی رنگ بندی شده اند) میباشد. همچنین در هنگام سوختن فیوز پولک از محل خود خارج شده و می‌توانیم تشخیص دهیم که فیوز سوخته است.
فیوزهای فشنگی را فیوزهای حلزونی نیز می‌گویند.
فیوزهای فشنگی را فیوز تنبل یا کند کار نیز می‌نامند.
