دیگ بخار دستگاهی برای تبدیل آب به بخار است. دیگ بخار شامل کوره‌ای است که در آن سوخت (گاز، گازوییل و یا امثالهم) توسط مشعل سوزانده می‌شود. سطوح انتقال حرارت به آب، همان جداره کوره، لوله‌های داخل دیگ بخار و شبکه جلو و عقب هستند. در بالای دیگ بخار فضایی وجود دارد که می‌توان بخار تولید شده را در آن جمع آوری کرد.
دیگ بخار فایرتیوب بر اساس حرکت گازهای داغ ناشی از احتراق داخل کوره در لوله‌ها، توانایی گرم نمودن آب و تبدیل آن به فاز بخار را دارد. در این نوع دیگ بخار، آب درون محفظه اصلی (درام) قرار گرفته و در تماس با لوله‌های داغ عملیات انتقال حرارت انجام می‌شود.
در این روش معمولا ۳/۴ دیگ از آب پر شده و ۱/۴ آن را بخار تشکیل می‌دهد. لذا از این دیگ بخار می‌توان برای تولید بخار با ظرفیت ۵۰ کیلوگرم تا ۳۰ تن بر ساعت تا فشار ۲۵ بار و آبگرم به مقدار انرژی ۱۰۰ هزار تا ۱۶ میلیون کیلوکالری با راندمان حرارتی در حدود ۸۰ درصد استفاده نمود.
این دیگ‌ها به دلیل مزایای فراوانی که دارند از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. این تجهیزات بیشتر از همه انواع دیگر دیگ‌های بخار تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورت نگهداری مؤثر، دیگ بخار فایرتیوب به مدت ۸۰ سال بصورت مستمر می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد. دیگ بخار فایرتیوب علیرغم مزایای بسیار، معایبی نیز دارد.
دیگ بخار واترتیوب نوعی از دیگ بخار است که آب درون لوله‌ها در جریان است. آتش که از بیرون به لوله‌ها برخورد می‌کند آب را به بخار تبدیل می‌کند. این نوع از دیگ‌های بخار واترتیوب برای فشار کاری بسیار بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. آتش تولید شده توسط مشعل در کوره یک جریان گاز داغ (دود) را تولید کرده که تمامی لوله ها را احاطه می‌کند.
دیگ‌های بخار واترتیوب یا همان دیگ لوله آبی (Water tube boiler) از انواع دیگ‌های فولادی است که برای کار در فشار‌های بالا ساخته می‌شوند. این دیگ‌ها تا فشارهایی بالاتر از ۱۰۰ بار نیز ساخته می‌شوند.
بازرسی دیگ بخار مبحثی کاملاً تخصصی است. اپراتور دیگ بخار و مسئولین HSE در کارخانجات نیاز دارند تا با اصول اولیه بازرسی‌های روزانه، هفتگی و ماهیانه دیگ بخار آشنا باشند. این دانش اولیه در خصوص بازرسی دیگ بخار به کاهش نرخ حوادث دیگ بخار و نگهداری بهتر از آن کمک بسزایی می کند . واحد آموزش شرکت بازرسی آستا به عنوان مرکز آموزش مورد تایید سازمان استاندارد و سازمان فنی و حرفه‌ای، چهار عنوان دوره متفاوت در زمینه دیگ بخار و مخازن تحت فشار طراحی نموده است. هر چهار عنوان دوره می‌تواند به صورت حضوری و یا مجازی برگزار گردد. این دوره‌ها مورد استفاده کاربران و بازرسان دیگ بخار و به شرخ ذیل هستند.
دوره‌های آموزشی دیگ بخار در شرکت بازرسی آستا به صورت تئوری برگزار می‌گردد. به جهت عدم دسترسی به نمونه واقعی دیگ بخار در حین آموزش‌های تئوری، از ماکت دیگ بخار برای مقاصد آموزشی استفاده می‌گردد. این ماکت باعث می‌گردد آموزش‌های تئوری عمق بیشتری پیدا کنند. شرکت بازرسی آستا پس از طراحی و ساخت سیمولاتور آموزشی تاورکرین، به عنوان دومین پروژه ساخت ماکت، خود اقدام به طراحی و ساخت ماکت دیگ بخار ۱۰ تن در مقیاس ۱:۶ نموده است. لازم به ذکر است که طراحی این ماکت دقیقاً مانند نمونه واقعی و با رعایت تمامی جزئیات انجام پذیرفته است.
هر دیگ بخار در طول مراحل ساخت باید توسط یک مرجع بازرسی معتبر، مورد بازرسی قرار گرفته و تاییدیه دیگ بخار را دریافت نماید. پرسنل متخصص شرکت بازرسی آستا در زمینه دیگ بخار و مخازن تحت فشار، با تسلط بر کلیه استانداردهای مرتبط با بازرسی دیک بخار و کلیه تست‌های غیر مخرب (NDT)، آماده همکاری با سازندگان دیگ بخار و اعطای گواهی استاندارد محصول هستند. ما در شرکت بازرسی آستا به منظور اطمینان از اینکه مواد، ساخت و آزمایشها از تمامی جهات مطابق استاندارد ملی دیگ بخار باشند، کلیه نظارت‌های لازم را در سراسر ایران انجام می دهیم.
مطابق با الزامات استاندارد، مرجع معتبر بازرسی دیگ بخار باید به کلیه کارهای سازنده در حین انجام کار، دسترسی کامل داشته باشد. شرکت بازرسی بایستی در بازرسی هر یک از مراحل ساخت آزاد بوده و همچنین در رد هر قسمتی که با استاندارد دیگ بخار مطابقت نمینماید تحت فشار نباشد.
در هنگام عقد قرارداد اعطای نشان استاندارد دیگ بخار، شرکت بازرسی آستا به نمایندگی از سازمان ملی استاندارد، قبل از شروع ساخت دیگ بخار سازنده را از مراحلی از ساخت (Inspection Stop) که در آنها آزمایشات ویژه مواد انجام خواهد شد، آگاه می‌سازد. به همین ترتیب، سازنده نیز بایستی مرجع معتبر بازرسی را از اینکه این مراحل چه زمانی فرا خواهند رسید، آگاه نماید. لیکن این امر نباید از انجام آزمایشات مرجع معتبر بازرسی در هر یک از مراحل دیگر و یا از رد مواد و روند کار در هر زمانی که خراب تشخیص داده شوند، جلوگیری نماید.
خدمات بازرسی حین ساخت دیگ بخار در سراسر کشور توسط تیم متخصص آستا قابل ارائه است. بازرسی حین ساخت مطابق استاندارد ملی ایران به شماره ۴۲۳۱ شامل مراحل ذیل است:
دیگ بخار مشمول استاندارد اجباری است. بازرس حین تعمیرات، چشم بینای کارفرما در کلیه مراحل تعمیرات دیگ بخار است. شرکت بازرسی آستا به عنوان تخصصی‌ترین مجموعه ارائه دهنده خدمات بازرسی تعمیرات دیگ بخار به هیچ وجه در مراحل انتخاب پیمانکار تعمیرات دیگ بخار دخل و تصرفی ندارد. بازرس تعمیرات دیگ بخار صرفاً ناظر بر مراحل فنی انجام تعمیرات جهت حصول بهترین نتیجه است.
بازرسی تعمیرات دیگ بخار به کلیه مراحل زیر اطلاق می‌گردد:
تعداد سازندگان دیگ بخار در کشور ما بالغ بر حدود ۵۰۰ تولید کننده است که صرفاً تعداد محدودی از آنها مجوزهای مربوطه را دریافت نموده‌اند و مجاز به ساخت دیگ بخار استاندارد هستند. الباقی بدون مجوز ساخت، فعالیت زیرزمینی داشته و کسی هم جلودارشان نیست. جالب است بدانید که عدد کل سازندگان این تجهیزات در سایر کشورها بسیار کمتر از این تعداد است.با توجه به تجربیات سال‌های گذشته، تعداد زیادی از مشتریان با گزینه‌های زیادی در هنگام خرید روبرو هستند. مشتریان اغلب در هنگام انتخاب بهترین تولید کننده دیگ بخار سر‌درگم می‌شوند. این سردرگمی ناشی از عدم وجود روش استاندارد خرید و یا حتی یک راهنمای ساده و شفاف در این زمینه است.
شرکت آستا با بیش از ده سال تجربه در زمینه بازرسی ، آموزشی ، تعمیرات و مشاوره خرید دیگ بخار فعالیت دارد.
