ترمووود یک نوع چوب تیمار شده است که با استفاده از فرآیندهای حرارتی و شیمیایی، خواص و ویژگی‌های آن بهبود می‌یابد. در این فرآیندها، چوب با دمای بالا و در حضور بخار آب، حرارت داده می‌شود تا به خاصیت مقاومت به رطوبت، حشرات و آتش برسد. ترمووود از سال‌ها قبل در برخی کشورها مورد استفاده قرار می‌گرفته است و در سال‌های اخیر نیز توجه بیشتری به آن شده است.
اهمیت موضوع ترمووود به دلایل زیر است. اولاً، چوب طبیعی در برابر رطوبت، آتش و حشرات ضعیف است و در معرض خرابی و تغییر شکل قرار می‌گیرد. با استفاده از فرآیندهای ترمووود، این مشکلات قابلیت بهبود پیدا می‌کند. دوماً، ترمووود می‌تواند جایگزین مناسبی برای چوب طبیعی باشد و در صنعت ساخت و ساز، فضای باز و تزئینات داخلی استفاده شود. این ماده دارای خواص فیزیکی و مکانیکی مطلوبی است که به طور قابل توجهی عمر مفید محصولات چوبی را افزایش می‌دهد. سوماً، استفاده از ترمووود می‌تواند به حفظ منابع چوبی و حفاظت از محیط زیست کمک کند، زیرا از چوب هایی استفاده می‌شود که در فرآیند ترمیک، حفظ شده‌اند و نیاز به قطع درختان زنده ندارد.
با توجه به اهمیت و کاربرد ترمووود، در این مقاله به خواص و ویژگی‌های آن، روش‌های تولید، کاربردها، مزایا و معایب آن می‌پردازیم. این مطالعه به خوانندگان کمک می‌کند تا با این ماده مورد استفاده در صنعت چوب و ساختمان آشنا شوند و تصمیم‌گیری صحیح‌تری درباره استفاده یا عدم استفاده از آن داشته باشند.
چوب ترمووود چیست و به ویژگی هایی دارد؟ ترمووود دارای خواص فیزیکی و مکانیکی منحصر به فردی است که آن را از چوب طبیعی متمایز می‌کند. برخی از این خواص عبارتند از:
- چگالی: ترمووود دارای چگالی بالایی است که به آن کمک می‌کند در برابر ضربه و تغییرات آب و هوایی مقاومت بیشتری داشته باشد.
- مقاومت فشاری: ترمووود دارای مقاومت فشاری بالا است که آن را برای استفاده در ساخت و سازها و مصارف سنگین مناسب می‌سازد.
- مقاومت به خمش: ترمووود به دلیل پرداخت شدگی‌های داخلی کمتر، مقاومت بالایی در برابر خمش دارد.
- ضریب انتقال حرارت: ترمووود، ضریب انتقال حرارت پایینی دارد و عایق حرارتی مناسبی است.
یکی از ویژگی‌های بارز ترمووود، مقاومت بالا در برابر رطوبت، آتش و حشرات است. در فرآیند ترمووود، چوب، به دمای بالا و در حضور بخار آب، تیمار می‌شود که باعث از بین رفتن قسمت‌های مغزی چوب و کاهش قابل توجه رطوبت آن می‌شود. این تغییرات باعث می‌شود تا ترمووود مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت داشته باشد و در معرض تغییر ابعاد و تغییر شکل به دلیل تغییر رطوبت قرار نگیرد. همچنین، ترمووود با داشتن ساختاری که تحت تأثیر حرارت قرار گرفته است، مقاومت بالایی در برابر آتش دارد. همچنین، با تغییر در ساختار داخلی چوب، مقاومت ترمووود در برابر حشرات نیز افزایش می‌یابد.
ترمووود در مقایسه با چوب طبیعی، ویژگی‌های بهبود یافته‌ای دارد. چوب طبیعی به طور طبیعی در برابر رطوبت و حشرات حساس است و ممکن است تغییر شکل و خرابی آسانی داشته باشد. اما با تیمار ترمووود، این مشکلات به طور قابل توجهی بهبود می‌یاین ویژگی‌ها موجب می‌شود تا ترمووود در برخی موارد بهتر از چوب طبیعی عمل کند. همچنین، نیاز به نگهداری و تعویض کمتری دارد و عمر مفید بیشتری دارد. از طرف دیگر، ترمووود ممکن است هزینه تولید بالاتری نسبت به چوب طبیعی داشته باشد و در برخی موارد ممکن است تفاوت‌هایی در ظاهر و رنگ با چوب طبیعی داشته باشد.
با در نظر گرفتن این مشخصات، ترمووود به عنوان یک جایگزین قابل توجه برای چوب طبیعی در صنعت چوب و ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در این روش، چوب با استفاده از حرارت به دمای بالا و در حضور بخار آب، تیمار می‌شود. در ابتدا، چوب در محیطی با دمای حدود 160-180 درجه سانتیگراد قرار می‌گیرد که برای تخلیه رطوبت و گازهای مضر استفاده می‌شود. سپس دما به مرحله بالاتری افزایش می‌یابد (تا حدود 190-230 درجه سانتیگراد) و اکسیژن از محیط خارج می‌شود. در این مرحله، چوب با دمای بالا و در حضور بخار آب تیمار می‌شود تا به خواص و ویژگی‌های ترمووود دست یابد.
در این روش، چوب با استفاده از دمای بالا (حدود 180-220 درجه سانتیگراد) و فشار بالا (حدود 10-16 بار) تیمار می‌شود. در این روش، در محیطی که حاوی بخار آب است، چوب به دمای بالا و فشار بالا قرار می‌گیرد، که باعث ترکیب و تجمع مواد شیمیایی در داخل سلول‌های چوب می‌شود. این فرآیند منجر به تشکیل ترمووود با خواص بهبود یافته می‌شود.
در این روش، ترکیبی از چوب طبیعی با مواد شیمیایی مختلف (مانند رزین‌ها و سیلیکون) به صورت مخلوط تهیه می‌شود. سپس این مخلوط در دمای بالا (حدود 160-180 درجه سانتیگراد) و در حضور بخار آب تیمار می‌شود. در این فرآیند، مواد شیمیایی اختلاط شده در سلول‌های چوب نفوذ کرده و تحت تأثیر حرارت به خواص ترمووود دست یافته می‌شوند.
در هر سه روش فوق، هدف اصلی تیمار چوب، حفظ و تقویت ساختار سلولی چوب و بهبود خواص آن است. هر یک از این روش‌ها می‌توانند به تولید ترمووود با خواص و ویژگی‌های مورد نظر منجر شوند، اما شرایط فرآیند و ترکیبات شیمیایی مورد استفاده می‌توانند در هر روش متفاوت باشند.
1. ساخت و ساز:
- استفاده در نما: ترمووود به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی و حفظ رنگ و ظاهر زیبا، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- نمای داخلی: ترمووود به عنوان یک جزء دکوراتیو، در دیوارها و سقف‌ها به کار می‌رود.
- درب و پنجره: ترمووود به عنوان جایگزینی برای چوب در درب‌ها و پنجره‌ها استفاده می‌شود.
- پارکت و نمازه: ترمووود به عنوان یک مصالح مناسب برای پارکت و نمازه‌ها استفاده می‌شود.
2. فضای باز:
- ایجاد تراس و دک: ترمووود به عنوان یک مصالح مقاوم در برابر عوامل جوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- محوطه‌سازی: ترمووود در طراحی و احداث فضاهای خارجی مانند میز، صندلی و گرمکن استفاده می‌شود.
3. مبلمان و تزئینات داخلی: ترمووود به عنوان یک مصالح استفاده می‌شود در ساخت مبلمان داخلی، میز، صندلی و سایر تزئینات داخلی.
مزایا:
- مقاومت بالا: ترمووود به دلیل تیمار حرارتی، مقاومت بیشتری در برابر رطوبت، حشرات، قارچ و تغییرات دما دارد.
- طول عمر طولانی: با توجه به مقاومت بالای آن، ترمووود دارای عمر طولانی است.
- قابلیت بازیافت: ترمووود قابلیت بازیافت دارد و می‌تواند در فرآیند تولید مجدد استفاده شود.
- ظاهر زیبا: ترمووود ظاهری طبیعی و زیبا دارد که به دلیل تغییر رنگ و ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جذابیت بالایی دارد.
معایب:
- هزینه بالا: ترمووود هزینه‌های بالایی نسبت به چوب طبیعی دارد.
- حساسیت به سوختگی: ترمووود در مقابل آتش و حرارت بیشتری حساس است و احتیاج به محافظت و نگهداری دارد.
- نیاز به نگهداری: برخی از انواع ترمووود نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره‌ای دارند تا به طول عمر طولانی خود برسند.
با توجه به مزایا و معایبی که ذکر شد، استفاده از ترمووود باید با توجه به نیازها و محدودیت‌های پروژه مورد بررسی قرار گیرد.
ترمووود به علت ویژگی‌های منحصر به فرد خود، می‌تواند یک ماده ساختمانی بسیار مفید و کارآمد باشد. در نتیجه، استفاده از ترمووود در پروژه‌های ساخت و ساز و طراحی داخلی می‌تواند مزایای قابل توجهی داشته باشد. در ادامه، اهمیت و توصیه‌هایی برای استفاده از ترمووود را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
1. مقاومت بالا: ترمووود به دلیل تیمار حرارتی، مقاومت بیشتری در برابر عوامل آب و هوایی، حشرات و قارچ دارد. این ویژگی‌ها می‌تواند عمر مفید و دوام بالایی را برای سازه‌ها و تزئینات داخلی فراهم کند.
2. ظاهر زیبا: ترمووود ظاهری طبیعی و زیبا دارد که به دلیل تغییر رنگ و ویژگی‌های چوب، جذابیت بالایی دارد. این ویژگی می‌تواند به طراحی داخلی و نمای خارجی یک ساختمان تأثیر زیبایی بخشی دهد.
3. قابلیت بازیافت: ترمووود قابلیت بازیافت دارد و می‌تواند در فرآیند تولید مجدد استفاده شود. این ویژگی زیست محیطی را تقویت می‌کند و به حفظ منابع طبیعی و کاهش تولید زباله‌های چوب کمک می‌کند. بنابراین، توصیه می‌شود که در صورت توانمندی مالی و محیطی، از ترمووود در پروژه‌های ساختمانی و داخلی استفاده شود. قبل از انتخاب ترمووود، باید نیازها و محدودیت‌های پروژه به دقت ارزیابی شوند و نمونه‌ها و توصیه‌های فنی تأمین شوند. همچنین، توجه به نگهداری و استفاده صحیح از ترمووود در طول عمر پروژه نیز بسیار مهم است.
